Αύξηση της ζήτησης και των νέων ενοικιάσεων καταγράφηκε στην αγορά εμπορικών καταστημάτων κατά τη διάρκεια του 2016, με αποτέλεσμα τα κενά ακίνητα να περιοριστούν στις περισσότερες περιοχές, ενώ παράλληλα καταγράφηκαν και οι πρώτες αυξήσεις των τιμών ενοικίασης από τότε που ξεκίνησε η οικονομική κρίση. Αυτό αναφέρει στην τελευταία ετήσια έκθεσή της για την αγορά εμπορικών ακινήτων (καταστήματα κι εμπορικά κέντρα) η NAI Hellas, εταιρεία παροχής υπηρεσιών συμβούλων ακινήτων. Σύμφωνα με την έρευνα, κατά τη διάρκεια του 2016, πολλές διεθνείς αλυσίδες έσπευσαν να ενισχύσουν τα σημεία πώλησής τους, εστιάζοντας στα εμπορικότερα σημεία της πρωτεύουσας, προκειμένου να επωφεληθούν των χαμηλών ενοικίων.
Η υψηλή ζήτηση είχε ως αποτέλεσμα τον περιορισμό της προσφοράς, με αποτέλεσμα να παρατηρούνται πλέον ακόμα και ανοδικές πιέσεις στις τιμές ενοικίασης. Είναι χαρακτηριστικό ότι στην Ερμού, που εξακολουθεί να αποτελεί τη δημοφιλέστερη εμπορική οδό της χώρας, η διαθεσιμότητα κενών χώρων υποχώρησε κατά 1% το 2016 και πλέον δεν ξεπερνά το 3%. Αντίστοιχα, ανοδικά κινούνται και τα ενοίκια, τα οποία εκκινούν από τα 90 ευρώ/τ.μ. σε μηνιαία βάση και μπορεί να ανέλθουν έως τα 160 ευρώ/τ.μ. σε καταστήματα που βρίσκονται εγγύτερα προς την Πλατεία Συντάγματος. Η τάση είναι ανοδική και κατά το τρέχον έτος, καθώς συνεχίζεται η κινητικότητα. Η πιο πρόσφατη είσοδος στην Ερμού αφορά τη λειτουργία καταστήματος 2.500 τ.μ. στη συμβολή με την οδό Ευαγγελιστρίας από την αλυσίδα Forever 21.
Η βελτίωση των συνθηκών καταγράφεται και σε παράπλευρες οδούς/δευτερεύουσες αγορές, όπου τουλάχιστον έχει αναχαιτιστεί η πτωτική πορεία των ενοικιάσεων στην πλειονότητα των περιπτώσεων. Αυτό ισχύει ακόμα και σε οδούς όπως η Σταδίου, όπου το ποσοστό διαθέσιμων καταστημάτων αγγίζει το 38% και είναι σχεδόν διπλάσιο από κάθε άλλο σημείο στην Αττική. Πάντως, σε ό,τι αφορά το ποσοστό κενών καταστημάτων, παρότι στο σύνολο της αγοράς παρατηρείται σταθεροποίηση, ή ακόμα και πτώση, οι αναλυτές της NAI Hellas επισημαίνουν ότι στο κέντρο της πόλης η εικόνα είναι αντίστροφη, καθώς οι περισσότερες αλυσίδες μισθώνουν μόνο ακίνητα που βρίσκονται στα εμπορικότερα σημεία, με αποτέλεσμα να «ερημώνουν» τα καταστήματα που βρίσκονται στις παράπλευρες οδούς. Η αυξημένη κινητικότητα των αλυσίδων αναμένεται να διατηρηθεί και φέτος, καθώς οι τιμές των ενοικίων παραμένουν ελκυστικές. Αν μάλιστα οι συνθήκες στην οικονομία βελτιωθούν και καταστεί εφικτή η περαιτέρω και δυναμικότερη ανάκαμψη της ιδιωτικής κατανάλωσης, η οποία αυξήθηκε κατά 1,4% το 2016 (έχοντας όμως υποχωρήσει κατά 30% από το 2009 έως το τέλος του 2016), η αγορά των εμπορικών καταστημάτων θα ανακάμψει με ακόμα ταχύτερο ρυθμό.
Επενδύσεις άνω του 1 δισ. έως το 2020 σε εμπορικά κέντρα
Πάνω από 200.000 τ.μ. νέων εμπορικών κέντρων αναμένεται να έχουν ολοκληρωθεί στην Ελλάδα έως το 2020, με το σύνολο των επενδύσεων να εκτιμάται ότι θα ανέλθει ή και θα ξεπεράσει το 1 δισ. ευρώ. Μεταξύ αυτών, περιλαμβάνονται το έργο στα Κτήματα Καμπά που δρομολογεί η REDS, το Academy Gardens στην Λ. Κηφισού, όπως επίσης και η ολοκλήρωση του εμπορικού κέντρου στον Βοτανικό, ενώ αναμένονται και οι επεκτάσεις στο IBC (πλησίον του Golden Hall) και στο Smart Park, επίσης από τη REDS.
Σύμφωνα με τα στοιχεία της ΝΑΙ Ηellas, πρόσθετες επιφάνειες εμπορικών ακινήτων αναμένεται να προκύψουν από τις εργασίες ανάπλασης των 14 περιφερειακών αεροδρομίων. Σε κάθε περίπτωση, η Ελλάδα εξακολουθεί να διαθέτει τη χαμηλότερη εκμισθώσιμη επιφάνεια εμπορικών κέντρων ανά 1.000 κατοίκους, μεταξύ των υπόλοιπων ευρωπαϊκών χωρών, καθώς δεν ξεπερνά τα 55 τ.μ. Συνολικά, στη χώρα λειτουργούν σήμερα 17 εμπορικά κέντρα με συνολική εκμισθώσιμη επιφάνεια 451.917 τ.μ. Το 2016 δεν λειτούργησε κανένα νέο κέντρο, με την πιο πρόσφατη κίνηση να αφορά το One Salonica στη Θεσσαλονίκη, το οποίο επαναλειτούργησε με νέο χαρακτήρα και μείγμα ενοικιαστών, ενώ το τελευταίο εξ ολοκλήρου νέο κέντρο ήταν το Mare West του ομίλου Βιοχάλκο, το οποίο εγκαινιάστηκε το 2015 στην Κόρινθο.
Οπως αναφέρει η ΝΑΙ Hellas, ο κλάδος των εμπορικών κέντρων θα μπορούσε να αναπτυχθεί περαιτέρω, αν δεν υπήρχαν σημαντικές καθυστερήσεις στην έγκριση οικοδομικών αδειών, ως αποτέλεσμα του μη φιλικού πολεοδομικού πλαισίου, ενώ επιπλέον αρνητικός παράγοντας είναι η αδυναμία εξασφάλισης τραπεζικής χρηματοδότησης για τέτοια έργα μεγάλης κλίμακας. Πάντως, τα εμπορικά κέντρα έχουν καταγράψει καλύτερες επιδόσεις από τα εμπορικά καταστήματα καθ’ όλη τη διάρκεια της κρίσης.
kathimerini.gr
