Νέα έκδοση του ΟΟΣΑ επισημαίνει την ανάγκη για αύξηση επενδύσεων Ε&Α σε τεχνολογίες αιχμής

Οι χώρες θα πρέπει να αυξήσουν τις επενδύσεις τους σε Έρευνα και Ανάπτυξη (Ε&Α) με μακροπρόθεσμα αποτελέσματα, για τεχνολογίες αιχμής που θα αναμορφώσουν τη βιομηχανία, την υγειονομική περίθαλψη και τις επικοινωνίες, αλλά και να παρέχουν τις επείγουσες λύσεις στις παγκόσμιες προκλήσεις, όπως η κλιματική αλλαγή.

Τα παραπάνω επισημαίνονται στη νέα έκθεση του ΟΟΣΑ με τίτλο "Science, Technology and Industry Scoreboard 2015", η οποία παρουσιάζει, με πάνω από 200 δείκτες, τη συνεισφορά του τρίπτυχου "Επιστήμη, Τεχνολογία. Καινοτομία" στην ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας, της παραγωγικότητας και της ανάπτυξης, που αναμένεται να οδηγήσουν στην έξοδο από την κρίση.

H έκδοση εντοπίζει τους αναδυόμενους παράγοντες στην επιστήμη και την καινοτομία και όσους ηγούνται στις νέες τεχνολογίες αιχμής. Παρουσιάζει πώς η αγορά εργασίας και η ζήτηση για συγκεκριμένα προσόντα εξαρτώνται από τις απαιτήσεις των εμπορικών εταίρων, αλλά και πώς οι χώρες συμβάλλουν στη διεθνή αλυσίδα αξιών στη βιομηχανία ηλεκτρονικών, αυτοκινήτων και υφαντουργίας. Επίσης, περιγράφει τι συνέβη στην παραγωγικότητα, τις δυναμικές στο επιχειρηματικό περιβάλλον και την αγορά εργασίας κατά τη διάρκεια της ανάκαμψης της οικονομίας.

Το STI Scoreboard παρέχει διεξοδικές και σφαιρικές αναλύσεις της απόδοσης των χωρών στην έρευνα, την τεχνολογία και την καινοτομία. Δείχνει κατά πόσον μία χώρα είναι έτοιμη για το μέλλον, με βάση τις επενδύσεις σε υποδομές που ενισχύουν τη γνώση, την έκταση της διάδοσης της γνώσης, τον βαθμό στον οποίο οι επιχειρήσεις καινοτομούν, την ανταγωνιστική δύναμη των χωρών στην παγκόσμια οικονομία και τη χρήση της τεχνολογίας στην κοινωνία. Τα στοιχεία που αναφέρονται σε πέντε θεματικά κεφάλαια μπορούν να χρησιμοποιηθούν για την παρακολούθηση και την αξιολόγηση των σχετικών δυνατών και αδύναμων σημείων των διαφορετικών οικονομιών.

Από την ανάλυση των δεδομένων για τα διπλώματα ευρεσιτεχνίας προκύπτει ότι ΗΠΑ, Ιαπωνία και Κορέα έχουν το προβάδισμα σε μια νέα γενιά "ανατρεπτικών" τεχνολογιών (disruptive technologies) στους τομείς των προηγμένων υλικών, της υγείας και των ΤΠΕ που έχουν το δυναμικό να εκτοπίσουν τις υπάρχουσες διαδικασίες. Η Κορέα, ειδικότερα, έχει σημειώσει σημαντική πρόοδο σε αυτούς τα πεδία πρόσφατα. Ενώ οι δαπάνες της δημόσιας Ε&Α στην Κορέα έχουν τετραπλασιαστεί (σε πραγματικούς όρους) από το 2000, φτάνοντας το 1,2% του ΑΕΠ το 2014, οι δημόσιες δαπάνες Ε&Α σε πολλές προηγμένες οικονομίες χωρών του ΟΟΣΑ, έχουν παραμείνει στάσιμες ή παρουσιάζουν σημαντικές διακυμάνσεις, κατά μέσο όρο λιγότερο από το 0,7% του ΑΕΠ το 2014.

"Η δημόσια χρηματοδότηση έχει υποστηρίξει πολλές από τις τεχνολογίες που προωθούν την ανάπτυξη σήμερα, από την ψηφιακή οικονομία έως τη γενωμική. Θα πρέπει να συνεχίσουμε να θέτουμε τα τεχνολογικά θεμέλια για νέες εφευρέσεις και λύσεις στις παγκόσμιες προκλήσεις, όπως η κλιματική αλλαγή και η γήρανση, και δεν πρέπει να αφήσουμε να μειώνονται οι επενδύσεις σε μακροπρόθεσμη έρευνα" δήλωσε ο γενικός γραμματέας του ΟΟΣΑ Angel Gurria, παρουσιάζοντας την έκθεση στη Daejeon της Κορέας, κατά τη διάρκεια της διακυβερνητικής συνάντησης για την Επιστήμη, την Τεχνολογία και την Καινοτομία.

Σύμφωνα με την έκδοση, οι ΗΠΑ, η Ιαπωνία και η Κορέα αντιπροσώπευαν πάνω από το 65% των διπλωμάτων ευρεσιτεχνίας στον τομέα των προηγμένων υλικών, της υγείας και των νέων τεχνολογιών που σχετίζονται με ΤΠΕ, και τα οποία κατατίθενται σε Ευρώπη και ΗΠΑ το 2010-12. Η Κορέα παρουσιάζει τη μεγαλύτερη σχετική αύξηση από το 2005-07 στην κατάθεση διπλωμάτων ευρεσιτεχνίας οικογένειες, ενώ και οι χώρες BRIICS παρουσιάζουν σημαντικές επιδόσεις, ιδιαίτερα η Κίνα. Στον τομέα των ΤΠΕ, η Κορέα διακρίνεται στο Διαδίκτυο των Πραγμάτων, η ΕΕ στην κβαντική πληροφορική, και η Κίνα στα Μεγάλα Δεδομένα.

Όπως προειδοποιεί ο ΟΟΣΑ, οι περικοπές σε δαπάνες Ε&Α απειλούν να αποσταθεροποιήσουν τα συστήματα επιστήμης και έρευνας σε πολλές προηγμένες οικονομίες. Η έκθεση υπογραμμίζει την ανάγκη οι κυβερνήσεις να διατηρήσουν τις δαπάνες τους για την πιο ανοικτή "βασική έρευνα" (open-ended "basic research") που μπορεί να οδηγήσει σε νέα ευρήματα και εφευρέσεις που σχετίζονται με ένα μεγάλο φάσμα δυνητικών χρηστών.

Η συμβολή του ΕΚΤ στην παροχή στοιχείων για την Ελλάδα

Το Εθνικό Κέντρο Τεκμηρίωσης, με την εδραίωση της δραστηριοποίησής του στην παραγωγή δεικτών σε θέματα Έρευνας και Καινοτομίας για την Ελλάδα, έχει καταφέρει να βελτιώσει την παρουσίαση της χώρας σε σειρά εκδόσεων από διεθνείς και ευρωπαϊκούς οργανισμούς, όπως στην πρόσφατη έκθεση "OECD Science, Technology and Industry Scoreboard 2015".

Η συνεισφορά του ΕΚΤ είναι καταλυτική στο να αποτυπωθούν οι τρέχουσες ελληνικές τάσεις με βάση πλήρη και επίκαιρα στατιστικά στοιχεία. Συγκεκριμένα το ΕΚΤ, εκτός από τους βασικούς δείκτες που παράγονται από τα επίσημα στατιστικά για τις δαπάνες και το προσωπικό για Ε&Α, τις πιστώσεις του κρατικού προϋπολογισμού που προορίζονται για σκοπούς Ε&Α (δείκτης GBAORD) και την Καινοτομία στις ελληνικές επιχειρήσεις, συνεισέφερε την τελευταία διετία με στοιχεία για τη σταδιοδρομία των κατόχων διδακτορικού τίτλου (Career of Doctorate Holders) και για τα φορολογικά κίνητρα που αποσκοπούν στην ενίσχυση της δραστηριότητας Ε&Α (R&D tax incentives).

Τα στατιστικά για την Ε&Α και την Καινοτομία παράγονται από στοιχεία των επίσημων ερευνών που διεξάγει το ΕΚΤ σε συνεργασία με την Ελληνική Στατιστική Αρχή (ΕΛΣΤΑΤ), στο πλαίσιο του ευρωπαϊκού κανονιστικού πλαισίου και των δύο Μνημονίων Συνεργασίας που έχουν συνάψει το ΕΚΤ και η ΕΛΣΤΑΤ. Το ΕΚΤ έχει συστηματικοποιήσει τις εν λόγω έρευνες με αποτέλεσμα την έγκαιρη υποβολή αξιόπιστων στοιχείων στη Eurostat και τον ΟΟΣΑ και την επαναχρησιμοποίησή τους σε πλήθος εκδόσεων από τους δύο οργανισμούς.

Η έρευνα για τη σταδιοδρομία των κατόχων διδακτορικού τίτλου διενεργείται σε παγκόσμιο επίπεδο με τον συντονισμό του ΟΟΣΑ. Το ΕΚΤ, ως φορέας παραγωγής των επίσημων στατιστικών στοιχείων για την Έρευνα, Ανάπτυξη, Τεχνολογία και Καινοτομία και φορέας τήρησης του Εθνικού Αρχείου Διδακτορικών Διατριβών, διεξήγαγε για πρώτη φορά την έρευνα το 2014. Τα στοιχεία για τα φορολογικά κίνητρα, συγκεντρώνονται από τον ΟΟΣΑ σε διετή βάση. Το ΕΚΤ επεξεργάζεται στοιχεία της ΓΓΕΤ καθώς και το ισχύον νομοθετικό πλαίσιο για την αποτύπωση της ελληνικής κατάστασης στο σχετικό ερωτηματολόγιο του ΟΟΣΑ.

Αξίζει να σημειωθεί ότι η έκδοση OECD Science, Technology and Industry Scoreboard 2015 περιλαμβάνει, μεταξύ άλλων, βιβλιομετρικούς δείκτες με βάση στοιχεία που αντλεί ο ΟΟΣΑ από τη βάση Scopus Custom Data (Elsevier). Αντίστοιχη ανάλυση διεξάγει και το ΕΚΤ εστιάζοντας στις ιδιαιτερότητες της ελληνικής συγγραφικής δραστηριότητας σε διεθνή επιστημονικά περιοδικά, η οποία αποτυπώνεται και στην πιο πρόσφατη μελέτη: Eλληνικές Επιστημονικές Δημοσιεύσεις 1998-2012: Βιβλιομετρική Ανάλυση Ελληνικών Δημοσιεύσεων σε Διεθνή Επιστημονικά Περιοδικά - Scopus.



epixeiro.gr