Μπορεί το ζήτημα του ελληνικού χρέους και της ρευστότητας των τραπεζών μας να έχει συγκεντρώσει το φως της δημοσιότητας, ωστόσο οι αρχηγοί των κρατών-μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης θα συζητήσουν ακόμα ένα πολύ σημαντικό ζήτημα σήμερα και αύριο Παρασκευή στις Βρυξέλλες: αυτό της ενεργειακής ένωσης της Ευρώπης των 28 μαζί με την περαιτέρω διείσδυση των ΑΠΕ, τη θέσπιση νέας νομοθεσίας για τη διασφάλιση του εφοδιασμού με ηλεκτρική ενέργεια και φυσικό αέριο, αλλά και της ενεργειακές σχέσεις της ΕΕ με τρίτες χώρες.
Τη στρατηγική-πλαίσιο για μια ευέλικτη Ενεργειακή Ένωση, μαζί με μια προορατική πολιτική αντιμετώπισης της κλιματικής αλλαγής, παρουσίασε στις 25 Φεβρουαρίου ο αντιπρόεδρος της Επιτροπής, αρμόδιος για την Ενεργειακή Ένωση, Μάρος Σέφκοβιτς, ενώπιον του Ευρωκοινοβουλίου.
—Οι βασικοί άξονες της Ενεργειακής Ένωσης
*Ρήτρα αλληλεγγύης: μείωση της εξάρτησης από έναν και μόνον προμηθευτή και πλήρης συνεργασία με τις γειτονικές χώρες, ιδιαίτερα σε περιπτώσεις διακοπής του ενεργειακού εφοδιασμού. Μεγαλύτερη διαφάνεια στις συμφωνίες των χωρών της ΕΕ για αγορά ενέργειας ή φυσικού αερίου από χώρες εκτός ΕΕ.
*Ροή ενέργειας, ως ένα είδος πέμπτης ελευθερίας: ελεύθερη ροή ενέργειας διαμέσου των συνόρων με αυστηρή εφαρμογή των ισχυόντων κανόνων σε τομείς όπως ο ενεργειακός διαχωρισμός και η ανεξαρτησία των ρυθμιστικών αρχών — με τη λήψη νομικών μέτρων εφόσον χρειάζεται. Επανασχεδιασμός της αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας, ώστε να είναι πιο διασυνδεδεμένη, πιο ανανεώσιμη και πιο ευέλικτη. Σοβαρή αναμόρφωση των κρατικών παρεμβάσεων στο πλαίσιο της εσωτερικής αγοράς, και σταδιακή κατάργηση των περιβαλλοντικά επιζήμιων επιδοτήσεων.
*Μεγαλύτερη βαρύτητα στην ενεργειακή απόδοση: ουσιαστική επανεξέταση της ενεργειακής απόδοσης και αντιμετώπισή της ως μιας πηγής ενέργειας ώστε να μπορεί να ανταγωνίζεται με θεμιτούς όρους τη δυναμικότητα παραγωγής.
*Μετάβαση σε μια κοινωνία χαμηλών εκπομπών άνθρακα, με διάρκεια: εύκολη και αποτελεσματική απορρόφηση από το δίκτυο της τοπικά παραγόμενης ενέργειας, και από ανανεώσιμες πηγές. Προώθηση του ηγετικού ρόλου της ΕΕ στον τομέα της τεχνολογίας, μέσα από την ανάπτυξη της τεχνολογίας ανανεώσιμων πηγών ενέργειας νέας γενιάς, και παράλληλη επέκταση των εξαγωγών και της παγκόσμιας ανταγωνιστικότητας των ευρωπαϊκών εταιρειών.
—Στόχοι και αριθμητικά στοιχεία
Δώδεκα κράτη-μέλη της ΕΕ δεν πληρούν τον κατώτατο στόχο διασύνδεσης της ΕΕ: να είναι δηλαδή δυνατή η διασυνοριακή διάθεση τουλάχιστον του 10% της εγκατεστημένης δυναμικότητας ηλεκτροπαραγωγής. Η ΕΕ προσδιόρισε 137 έργα ηλεκτρικής ενέργειας, από τα οποία τα 35 αφορούν τη διασύνδεση των δικτύων ηλεκτρικής ενέργειας: αν υλοποιηθούν τα εν λόγω έργα, τα κράτη μέλη θα μπορούσαν να μειωθούν από 12 σε 2.
Στη διήμερη Σύνοδο Κορυφής θα αποφασιστεί μια στρατηγική πλαίσιο για την ενεργειακή ένωση, με λεπτομέρειες στους στόχους για τον κλάδο της ενέργειας της Ένωσης, ενώ θα καθοριστούν και τα συγκεκριμένα βήματα που θα πρέπει να ληφθούν για την επίτευξή του. Παράλληλα, θα καθοριστεί το όραμα της ΕΕ για την νέα παγκόσμια συμφωνία για το κλίμα, που θα συμφωνηθεί στο Παρίσι το Δεκέμβριο 2015. Παράλληλα, μετά το τέλος της Συνόδου θα καθορίζονται τα μέτρα για την επίτευξηαυτού του στόχου του 10% ηλεκτρικής διασύνδεσης από το 2020. Οι αρχηγοί των κρατών-μελών της Ε.Ε. αναμένεται να συγκεκριμενοποιήσουν περαιτέρω την προσπάθεια αυτή, εστιάζοντας στην ενίσχυση της ενεργειακής ασφάλειας, στη μεγαλύτερη διείσδυση των ΑΠΕ, καθώς και στο ζήτημα της ενεργειακής ένωσης.
Η ενεργειακή ένωση θεωρείται κρίσιμη καθώς η ΕΕ αποτελεί τον μεγαλύτερο εισαγωγέα ενέργειας στον κόσμο, καθώς εισάγει το 53% της ενέργειάς της, με ετήσιο κόστος 400 δισ. ευρώ περίπου.
Αντιθέτως, εάν υπήρχε ένα κατάλληλα διασυνδεδεμένο ευρωπαϊκό δίκτυο ενέργειας, οι καταναλωτές θα μπορούσαν να εξοικονομούν έως και 40 δισ. ευρώ τον χρόνο.
Εντωμεταξύ, το 75% του αποθέματος κατοικιών δεν είναι ενεργειακά αποδοτικό και το 94% των μεταφορών εξαρτάται από το πετρέλαιο, το 90% του οποίου είναι εισαγόμενο.
Έτσι, οι τιμές χονδρικής πώλησης της ηλεκτρικής ενέργειας στην Ευρώπη είναι κατά 30% υψηλότερες, ενώ οι αντίστοιχες τιμές φυσικού αερίου είναι κατά 100% υψηλότερες από ό,τι στις ΗΠΑ.
Η ενεργειακή ένωση είναι επίσης άμεσα συνδεδεμένη με τους κλιματικούς στόχους του 2030, όποτε και η ΕΕ στοχεύει στη μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου κατά τουλάχιστον 40%, στην προώθηση των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας κατά τουλάχιστον 27%, και στη βελτίωση της ενεργειακής απόδοσης κατά τουλάχιστον 27%.
—Τι κάνει η Ελλάδα
Σε πρόσφατη ομιλία του σε ενεργειακό συνέδριο, ο υπουργός Ενέργειας, Παναγιώτης Λαφαζάνης καταλόγισε στην Ευρώπη “νεοαποικιακές λογικές αλαζονείας και ειρωνείας των ισχυρών σε βάρος των αδυνάτων και δεν μπορεί να διευρύνει τις ανισότητες”.
«Η Ελλάδα είναι πολύ μικρή χώρα για να παραμείνει εξαρτημένο τροϊκανό οικονομικό προτεκτοράτο που θα συμπληρώνεται από ένα είδος ενεργειακής μπανανίας» επισήμανε τότε ο υπουργός.
Σε αυτό το πλαίσιο, οι Ευρωπαίοι θεωρούν ότι η νέα κυβέρνηση αποδυναμώνει την ανεξάρτητη Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας με τον κ. Λαφαζάνη να απαντά ότι «ποτέ δεν είπαμε ότι θα καταργήσουμε τη Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας-ΡΑΕ», επισημαίνοντας ότι θα υπάρχει ΡΑΕ στη χώρα μας με βάση τις κοινοτικές προδιαγραφές. Όμως η ΡΑΕ του κ. Λαφαζάνη θα έχει περιορισμένο ρόλο “ώστε να μην υποκαθιστά την κυβέρνηση σε βασικές πολιτικές επιλογές, όπως αυτές του καθορισμού των τιμολογίων”, όπως θα προβλέπει και νομοθετική ρύθμιση υπό επεξεργασία.
Πάντως, ο κ. Λαφαζάνης δείχνει να αγνοεί της κοινοτικές επιταγές για άνοιγμα της αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας και “σπάσιμο” του μονοπωλίου της ΔΕΗ την ώρα που η Κομισιόν πιέζει για διευθέτηση αυτού του χρονίζοντος ζητήματος.
Αυτή την ώρα η ΔΕΗ έχει το 80% της συνολικής εγκατεστημένης ισχύος στην Ελλάδα και το 97% της προμήθειας του ηλεκτρισμού.
Τέλος, υποτίθεται ότι ο κ. Λαφαζάνης επιδιώκει το άνοιγμα της χώρας σε νέες ενεργειακές συνεργασίες χωρίς τις “ευρωπαϊκές αγκυλώσεις”. Το μόνο που έχει καταφέρει μέχρι στιγμής είναι να συμβάλλει με τη στάση του στην ακύρωση της ιδιωτικοποίησης του ΔΕΣΦΑ στους Αζέρους, από τους οποίους όμως ζητά ανταλλακτικά οφέλη -χωρίς θετική απόκριση ακόμα- στο ζήτημα της κατασκευής του αγωγού φυσικού αερίου TAP.
Σε κάθε περίπτωση, παράγοντες από τον χώρο των ιδιωτών παραγωγών ηλεκτρικής ενέργειαςεκφράζουν την ανησυχία τους, καθώς το ενεργειακό νομοθετικό πλαίσιο της ΕΕ, αναμένεται ότι θα αλλάξει επί το αυστηρότερο, στο πλαίσιο της ενεργειακής ένωσης, η οποία αποτελεί ύψιστη προτεραιότητα σε ευρωπαϊκό επίπεδο. Γι΄ αυτό άλλωστε αποτελεί και βασικό θέμα της Συνόδου Κορυφής.
Παρόλα αυτά, όπως αναφέρουν οι ίδιες πηγές, η ελληνική αγορά ηλεκτρισμού παραμένει μακριά από το ευρωπαϊκό πλαίσιο, «κινδυνεύοντας να μετατραπεί η χώρα σε αποκομμένη ενεργειακή νησίδα, εμποδίζοντας και τη συνολική πορεία της ευρύτερης περιοχής προς την ενιαία ενεργειακή αγορά».
econews.gr