Οι αμερικανικές εταιρείες υδρογονανθράκων αναγκάζονται να υπολογίσουν τα αποθέματά τους σε πετρέλαιο βάσει της σκληρής οικονομικής πραγματικότητας. Τις εποχές της μεγάλης ανάπτυξης άσκησαν πιέσεις για να εφαρμοστούν κανόνες που τους επέτρεψαν να παρουσιάζουν τις μέγιστες δυνατότητες άντλησης από τα αποθέματά τους. Τώρα, όμως, αναγκάζονται να παραδεχθούν κάτι που ήδη γνώριζαν οι επενδυτές: πολλές υποψήφιες πετρελαιοπηγές τους θα εμφανίσουν ζημίες καθώς το πετρέλαιο διολισθαίνει σε επίπεδα κάτω από τα 40 δολάρια το βαρέλι.
Εταιρείες όπως η Chesapeake, που ιδρύθηκε από τον Ομπρι Μακ Κλέντον, πρωτοπόρο της υδραυλικής ρηγμάτωσης, πίεσαν την αμερικανική Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς (SEC) να εγκρίνει το 2009 μια αλλαγή στη λογιστική πρακτική ώστε να εμφανίζουν στις ανακοινώσεις τους αποθέματα πετρελαίου που δεν επρόκειτο να αντλήσουν για χρόνια. Οι επενδυτές διοχέτευσαν τα κεφάλαιά τους στη βιομηχανία σχιστολιθικών καθώς οι προοπτικές της διαγράφονταν ανεξάντλητες. Στους νέους κανόνες υπήρχε, όμως, μία παγίδα: προέβλεπαν πως όσες πετρελαιοπηγές δεν είναι ενεργές πρέπει να είναι κερδοφόρες με τιμή του πετρελαίου που προκύπτει από ένα μαθηματικό τύπο της SEC και να ενεργοποιηθούν μέσα σε πέντε έτη.
Οι τιμές έπεσαν και βάσει των νέων κανόνων οι εταιρείες άντλησης σχιστολιθικών πρέπει να διαγράψουν δισεκατομμύρια βαρέλια από τα αποθέματά τους. Ο λογαριασμός θα έρθει τους επόμενους μήνες, όταν θα πρέπει να ανακοινώσουν τα αποτελέσματά τους. Τα αποθέματα της Chesapeake θα μειωθούν κατά 45%. Σε ενημερωτικό δελτίο της για το τρίτο τρίμηνο, η εταιρεία αναφέρει πως οι απώλειες θα αναπληρωθούν μερικώς από τα νέα κοιτάσματά της. Παρόμοιες περιπτώσεις είναι αυτές της Bill Barrett Corp. που θα διαγράψει το 40% των αποθεμάτων της και της Oasis Petroleum, που θα διαγράψει το 33% των αποθεμάτων της. Η σχιστολιθική επανάσταση, χάρη στην οποία οι ΗΠΑ πλησίασαν την πλήρη ενεργειακή αυτάρκεια περισσότερο από ποτέ μετά τη δεκαετία του 1980, βασίστηκε σε δανεισμό έναντι της προσδοκώμενης μελλοντικής παραγωγής. Οι καινούργιες πετρελαιοπηγές, που μπορούσαν να ενεργοποιηθούν όταν το πετρέλαιο κόστιζε 95 δολάρια το βαρέλι, απλούστατα δεν είναι βιώσιμες με τις σημερινές τιμές εξαιτίας του τύπου που χρησιμοποιεί η SEC για να υπολογίσει την κερδοφορία τους.
Πέρυσι οι εταιρείες κατάφεραν να είναι σύμφωνες με την πρόβλεψη της SEC περί κερδοφορίας των πετρελαιοπηγών καθώς υπολογίζει την τιμή του πετρελαίου βάσει του μέσου όρου των τιμών της πρώτης ημέρας κάθε μήνα. Ετσι φαινόταν σαν η τιμή του πετρελαίου να είναι 95 δολάρια το βαρέλι στα τέλη του 2014 μολονότι είχε υποχωρήσει κάτω από τα 50 δολάρια όταν οι εταιρείες ανακοίνωναν τα αποτελέσματά τους τον Φεβρουάριο και τον Μάρτιο. Ο μέσος όρος του 2015, όμως, συμπεριλαμβανομένης και της τιμής του πετρελαίου όπως ήταν την 1η Δεκεμβρίου, περιορίζεται στα 51 δολάρια το βαρέλι.
Οι πετρελαιοπηγές που υπάρχουν μόνο στα χαρτιά έχουν μεγάλες πιθανότητες να αποδειχθούν μη βιώσιμες. Χάρη στην αλλαγή των κανόνων της Επιτροπής Κεφαλαιαγοράς, οι εταιρείες εμφανίζουν στα λογιστικά τους βιβλία πολύ περισσότερα ανεκμετάλλευτα αποθέματα από όσα είχαν στο παρελθόν. Σύμφωνα με στοιχεία που συγκέντρωσε το Bloomberg από 40 αμερικανικές εταιρείες, τα ανεκμετάλλευτα αποθέματα πετρελαίου και φυσικού αερίου έχουν υπερτριπλασιαστεί από το 2008, το τελευταίο έτος που ίσχυαν οι παλαιοί κανόνες. Σήμερα φτάνουν στα 6,1 δισ. βαρέλια. Σε ό,τι αφορά τις ζημίες, θα είναι σημαντικές. Οι 61 εταιρείες σχετικού δείκτη του Bloomberg ανέφεραν ζημίες ύψους 143,8 δισ. δολαρίων το περασμένο έτος. Ορισμένες πετρελαιοπηγές ενδέχεται να μην αξιοποιηθούν ποτέ, ενώ άλλες ίσως συμπεριληφθούν ξανά στα αποθέματα εταιρειών εάν ανακάμψουν οι τιμές του πετρελαίου.