Αλγεινές εντυπώσεις προκαλεί η πορεία των ελληνικών εταιρειών τεχνολογίας Globo και InternetQ στο Χρηματιστήριο ΑΙΜ του Λονδίνου. Οι μετοχές των δύο εταιρειών κατέρρευσαν μέσα σε σύντομο χρονικό διάστημα, με τη μετοχή της Globo να έχει αποσυρθεί από το ταμπλό, ενώ η μετοχή της InternetQ εμφανίζει πτώση 70% τον τελευταίο μήνα. Και οι δύο εταιρείες δραστηριοποιούνται στον τομέα των εφαρμογών κινητού τηλεφώνου. Συνιστούν δε το τρίτο κρούσμα κατάρρευσης ελληνικής εταιρείας τεχνολογίας σε ξένο χρηματιστήριο, έπειτα από εκείνη της Velti στο Nasdaq, η μετοχή της οποίας κατέρρευσε μέσα σε μία νύχτα το φθινόπωρο του 2013.
Αν και οι εταιρείες αυτές δημιούργησαν αίσθηση μόλις στο τέλος της περασμένης δεκαετίας, εντούτοις είναι παλαιές επιχειρήσεις του κλάδου της πληροφορικής. Η Globo ιδρύθηκε το 1997 και σε όλα τα προηγούμενα χρόνια περιηγήθηκε σε όλους τους τομείς της πληροφορικής και των τηλεπικοινωνιών. Η βασική εταιρεία από την οποία ξεπήδησε, η αγγλική εταιρεία Globo Plc, ασχολείται με τα αποκαλούμενα μεγάλα έργα της πληροφορικής του δημοσίου τομέα. Μάλιστα, η εταιρεία τώρα ολοκληρώνει πολλά από αυτά τα έργα, ύψους πολλών εκατ. ευρώ, που ανέλαβε στο πλαίσιο του ΕΣΠΑ 2007-13.
Από την άλλη πλευρά, η InternetQ, πριν ξεκινήσει τη διεθνή της επέκταση, ήταν ένας από τους πολλούς σχεδιαστές ιστοσελίδων στο ελληνικό Διαδίκτυο που προέκυψαν στις αρχές της περασμένης δεκαετίας. Η εταιρεία ιδρύθηκε το 2000, αλλά το 2007 έλαβε άλλη διάσταση επενδύοντας στις εφαρμογές προστιθέμενης αξίας μέσω κινητού, μεταξύ των οποίων το marketing και τη διαφήμιση. Προς την κατεύθυνση αυτή αρωγός της στάθηκε η NBGI Ventures, που απέκτησε μερίδιο στην εταιρεία, χωρίς ωστόσο το ποσοστό να γνωστοποιηθεί. Εκτοτε η NBGI φημολογείται ότι αποεπένδυσε στην InternetQ, αφού όμως η εταιρεία είχε καταφέρει το 2010 να περάσει το κατώφλι της αγοράς ΑΙΜ του Χρηματιστηρίου στο Λονδίνο.
Η μεγάλη πτώση της μετοχής της InternetQ ξεκίνησε τις 27 Οκτωβρίου 2015, σχεδόν παράλληλα με την αναστολή διαπραγμάτευσης της μετοχής της Globo. Στις 3 Δεκεμβρίου ένα δημοσίευμα του βρετανικού ιστολογίου ShareProphets οδήγησε σε πτώση κατά 60% την τιμή της μετοχής. Η εταιρεία στις 7 Δεκεμβρίου έστειλε μια μακροσκελή απάντηση στο σχετικό δημοσίευμα, χωρίς όμως να υπάρξει κάποια ιδιαίτερα μεγάλη επίπτωση στην τιμή της μετοχής.
Σκεπτικισμός
Παράγοντες της αγοράς αναφέρονται στα δύο αυτά κρούσματα με σκεπτικισμό. Θεωρούν ότι βραχυπρόθεσμα βλάπτουν την ελληνική επιχειρηματικότητα και την προσπάθεια όσων επιχειρούν να αντλήσουν κεφάλαια από το εξωτερικό. Ειδικά στην παρούσα περίοδο που το εγχώριο τραπεζικό σύστημα αδυνατεί να παράσχει τα απαραίτητα κεφάλαια, πολλές νέες και δυναμικές ελληνικές επιχειρήσεις αντιμετωπίζουν ως μονόδρομο τα ξένα χρηματιστήρια και τους ξένους επενδυτές.
Επίσης, αρκετοί είναι εκείνοι που επιχειρούν να διαχωρίσουν το ρίσκο της νεοφυούς επιχειρηματικότητας από τα συγκεκριμένα κρούσματα κατάρρευσης επιχειρήσεων. Υπογραμμίζουν μάλιστα μια σειρά επιχειρήσεων στις οποίες έχουν επενδυθεί κεφάλαια εγχώριων και ξένων επενδυτών αλλά και του ΤΑΝΕΟ, και οι οποίες όχι μόνον έχουν δώσει δουλειά σε νέους και δυναμικούς επιστήμονες, αλλά αποτελούν ήδη παραδείγματα επιτυχίας. Μεταξύ αυτών, η πιο προβεβλημένη Taxi-Beat, η οποία σήμερα παλεύει με το «μεγαθήριο» Uber. Παράγοντες που θέλουν να διατηρήσουν την ανωνυμία τους αναφέρουν ότι, ακόμη και αν συρρικνωθεί η Taxi-Beat από την αγορά λόγω Uber, ο ρόλος της για την αφύπνιση της ελληνικής κοινωνίας σχετικά με τη νεοφυή επιχειρηματικότητα είναι τεράστιος.
Κάτι αντίστοιχο ισχύει και με την Upsteam, η οποία όχι μόνον κατάφερε να προσελκύσει ξένους επενδυτές, αλλά δημιούργησε τη spin-off εταιρεία Workable, η οποία λειτουργεί ως «προξενήτρα» εταιρειών και freelance προγραμματιστών Η/Υ κ.λπ. Τέλος, αρκετές επιχειρήσεις που στήθηκαν με επενδυτικά κεφάλαια (VC funds) έχουν πλέον εξαγοραστεί πλήρως από μεγαλύτερες επιχειρήσεις, προσφέροντας υπεραξίες στους αρχικούς μετόχους/ επενδυτές τους. Μεταξύ αυτών, η Nanoradio από την κορεάτικη Samsung, η Antcor από την ισραηλινή U-Blox, η Bytemobile από την αμερικανική Citrix, η e-Food από τη γερμανική Delivery Hero, η AbZorba Games από την αυστριακή GreenTube.
Αν και οι εταιρείες αυτές δημιούργησαν αίσθηση μόλις στο τέλος της περασμένης δεκαετίας, εντούτοις είναι παλαιές επιχειρήσεις του κλάδου της πληροφορικής. Η Globo ιδρύθηκε το 1997 και σε όλα τα προηγούμενα χρόνια περιηγήθηκε σε όλους τους τομείς της πληροφορικής και των τηλεπικοινωνιών. Η βασική εταιρεία από την οποία ξεπήδησε, η αγγλική εταιρεία Globo Plc, ασχολείται με τα αποκαλούμενα μεγάλα έργα της πληροφορικής του δημοσίου τομέα. Μάλιστα, η εταιρεία τώρα ολοκληρώνει πολλά από αυτά τα έργα, ύψους πολλών εκατ. ευρώ, που ανέλαβε στο πλαίσιο του ΕΣΠΑ 2007-13.
Από την άλλη πλευρά, η InternetQ, πριν ξεκινήσει τη διεθνή της επέκταση, ήταν ένας από τους πολλούς σχεδιαστές ιστοσελίδων στο ελληνικό Διαδίκτυο που προέκυψαν στις αρχές της περασμένης δεκαετίας. Η εταιρεία ιδρύθηκε το 2000, αλλά το 2007 έλαβε άλλη διάσταση επενδύοντας στις εφαρμογές προστιθέμενης αξίας μέσω κινητού, μεταξύ των οποίων το marketing και τη διαφήμιση. Προς την κατεύθυνση αυτή αρωγός της στάθηκε η NBGI Ventures, που απέκτησε μερίδιο στην εταιρεία, χωρίς ωστόσο το ποσοστό να γνωστοποιηθεί. Εκτοτε η NBGI φημολογείται ότι αποεπένδυσε στην InternetQ, αφού όμως η εταιρεία είχε καταφέρει το 2010 να περάσει το κατώφλι της αγοράς ΑΙΜ του Χρηματιστηρίου στο Λονδίνο.
Η μεγάλη πτώση της μετοχής της InternetQ ξεκίνησε τις 27 Οκτωβρίου 2015, σχεδόν παράλληλα με την αναστολή διαπραγμάτευσης της μετοχής της Globo. Στις 3 Δεκεμβρίου ένα δημοσίευμα του βρετανικού ιστολογίου ShareProphets οδήγησε σε πτώση κατά 60% την τιμή της μετοχής. Η εταιρεία στις 7 Δεκεμβρίου έστειλε μια μακροσκελή απάντηση στο σχετικό δημοσίευμα, χωρίς όμως να υπάρξει κάποια ιδιαίτερα μεγάλη επίπτωση στην τιμή της μετοχής.
Σκεπτικισμός
Παράγοντες της αγοράς αναφέρονται στα δύο αυτά κρούσματα με σκεπτικισμό. Θεωρούν ότι βραχυπρόθεσμα βλάπτουν την ελληνική επιχειρηματικότητα και την προσπάθεια όσων επιχειρούν να αντλήσουν κεφάλαια από το εξωτερικό. Ειδικά στην παρούσα περίοδο που το εγχώριο τραπεζικό σύστημα αδυνατεί να παράσχει τα απαραίτητα κεφάλαια, πολλές νέες και δυναμικές ελληνικές επιχειρήσεις αντιμετωπίζουν ως μονόδρομο τα ξένα χρηματιστήρια και τους ξένους επενδυτές.
Επίσης, αρκετοί είναι εκείνοι που επιχειρούν να διαχωρίσουν το ρίσκο της νεοφυούς επιχειρηματικότητας από τα συγκεκριμένα κρούσματα κατάρρευσης επιχειρήσεων. Υπογραμμίζουν μάλιστα μια σειρά επιχειρήσεων στις οποίες έχουν επενδυθεί κεφάλαια εγχώριων και ξένων επενδυτών αλλά και του ΤΑΝΕΟ, και οι οποίες όχι μόνον έχουν δώσει δουλειά σε νέους και δυναμικούς επιστήμονες, αλλά αποτελούν ήδη παραδείγματα επιτυχίας. Μεταξύ αυτών, η πιο προβεβλημένη Taxi-Beat, η οποία σήμερα παλεύει με το «μεγαθήριο» Uber. Παράγοντες που θέλουν να διατηρήσουν την ανωνυμία τους αναφέρουν ότι, ακόμη και αν συρρικνωθεί η Taxi-Beat από την αγορά λόγω Uber, ο ρόλος της για την αφύπνιση της ελληνικής κοινωνίας σχετικά με τη νεοφυή επιχειρηματικότητα είναι τεράστιος.
Κάτι αντίστοιχο ισχύει και με την Upsteam, η οποία όχι μόνον κατάφερε να προσελκύσει ξένους επενδυτές, αλλά δημιούργησε τη spin-off εταιρεία Workable, η οποία λειτουργεί ως «προξενήτρα» εταιρειών και freelance προγραμματιστών Η/Υ κ.λπ. Τέλος, αρκετές επιχειρήσεις που στήθηκαν με επενδυτικά κεφάλαια (VC funds) έχουν πλέον εξαγοραστεί πλήρως από μεγαλύτερες επιχειρήσεις, προσφέροντας υπεραξίες στους αρχικούς μετόχους/ επενδυτές τους. Μεταξύ αυτών, η Nanoradio από την κορεάτικη Samsung, η Antcor από την ισραηλινή U-Blox, η Bytemobile από την αμερικανική Citrix, η e-Food από τη γερμανική Delivery Hero, η AbZorba Games από την αυστριακή GreenTube.