Οι ΗΠΑ κινδυνεύουν να χάσουν τον τίτλο της μεγαλύτερης οικονομίας του κόσμου και πιθανότατα θα βρεθούν στη δεύτερη θέση πίσω από την Κίνα φέτος, πολύ νωρίτερα δηλαδή από ό,τι αναμενόταν, σύμφωνα με τα τελευταία στατιστικά στοιχεία.
Οι ΗΠΑ έχουν την παγκόσμια πρωτιά από το 1872, όταν ξεπέρασαν τη βρετανική οικονομία. Οι περισσότεροι οικονομολόγοι μέχρι πρότινος θεωρούσαν ότι η Κίνα θα βρεθεί στην πρώτη θέση το 2019.
Τα στοιχεία από το Πρόγραμμα Διεθνούς Σύγκρισης (ICP) της Παγκόσμιας Τράπεζας είναι οι πιο έγκυρες εκτιμήσεις για το τι μπορεί να αγοράσει το χρήμα σε κάθε χώρα και χρησιμοποιούνται από τους περισσότερους οργανισμούς δημοσίου αλλά και ιδιωτικού τομέα, όπως το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο. Τώρα έγινε η πρώτη αναθεώρησή τους από το 2005.
Μετά από εκτενή έρευνα στις τιμές των αγαθών και των υπηρεσιών, το ICP καταλήγει στο συμπέρασμα ότι το χρήμα έχει τελικά μεγαλύτερη αξία στις φτωχότερες χώρες από ό,τι είχε αρχικά υπολογιστεί, με αποτέλεσμα να αυξάνεται το συγκριτικό μέγεθος των αναδυόμενων οικονομιών.
Οι εκτιμήσεις για το πραγματικό κόστος ζωής (η ισοτιμία της αγοραστικής δύναμης) θεωρείται καλύτερος τρόπος σύγκρισης του μεγέθους διαφόρων οικονομιών από τη χρήση των ευμετάβλητων συναλλαγματικών ισοτιμιών, οι οποίες σπανίως αντιπροσωπεύουν το πραγματικό κόστος των αγαθών και των υπηρεσιών. Το ΔΝΤ υπολόγισε το 2012 το ΑΕΠ των ΗΠΑ στα 16,2 τρισ. δολ. και της Κίνας στα 8,2 τρισ. δολ.
Το 2005, το ICP εκτιμούσε ότι η κινεζική οικονομία ήταν μικρότερη από το ήμισυ της αμερικανικής και συγκεκριμένα πως αντιστοιχούσε στο 43% της οικονομίας των ΗΠΑ. Λόγω της νέας μεθοδολογίας -και βεβαίως της ταχύτατης ανάπτυξης που καταγράφεται στην Κίνα- το ICP καταλήγει ότι η κινεζική οικονομία βρισκόταν στο 86% της αμερικανικής το 2011.
Για το 2011, η έκθεση της ίδιας χρονιάς αναφέρει: «Οι ΗΠΑ εξακολουθούν να είναι η μεγαλύτερη οικονομία του κόσμου, αλλά ακολουθούνται στενά από την Κίνα βάσει του υπολογισμού με την ισοτιμία αγοραστικής δύναμης».
Το ΔΝΤ εκτιμά ότι η Κίνα θα αναπτυχθεί κατά 24% την περίοδο 2011-2014, ενώ οι ΗΠΑ αναμένεται να αναπτυχθούν την ίδια περίοδο μόνο κατά 7,6%. Έτσι, πιθανώς η Κίνα να ξεπεράσει φέτος την αμερικανική οικονομία.
Τα στοιχεία αποτελούν επανάσταση για την εικόνα που σχηματίζεται από το παγκόσμιο οικονομικό τοπίο, ενισχύοντας τη σημασία των μεγάλων οικονομιών μεσαίου εισοδήματος. Η Ινδία γίνεται η τρίτη μεγαλύτερη οικονομία, ενώ μέχρι πρότινος βρισκόταν στη δέκατη θέση. Το μέγεθος της οικονομίας της σχεδόν διπλασιάστηκε από το 19% της αμερικανικής το 2005, στο 36% το 2011.
Η Ρωσία, η Βραζιλία, η Ινδονησία και το Μεξικό περιλαμβάνονται στις 12 μεγαλύτερες οικονομίες παγκοσμίως. Αντιθέτως, οι υψηλές τιμές και η χαμηλή ανάπτυξη ώθησαν τη Βρετανία και την Ιαπωνία σε ακόμη χαμηλότερα επίπεδα από εκείνα του 2005, ενώ η Γερμανία βελτίωσε λίγο τη συγκριτική της θέση και η Ιταλία έμεινε στάσιμη.
Τα νέα στοιχεία αναμένεται να εντείνουν τα επιχειρήματα όσων ζητούν αναδιάρθρωση των διεθνών οργανισμών όπως η Παγκόσμια Τράπεζα και το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο, όπου οι ισορροπίες δυνάμεων δεν συμπίπτουν με την ισορροπία των οικονομικών δυνάμεων διεθνώς.
Η νέα μεθοδολογία εξέτασε την πραγματική κατά κεφαλήν κατανάλωση και καταλήγει στο ότι η ταχύτερη ανάπτυξη στις φτωχότερες χώρες έχει μειώσει σημαντικά το χάσμα μεταξύ φτωχών και πλουσίων, «εξέλιξη που δείχνει ότι στον κόσμο υπάρχει μεγαλύτερη ισότητα».
Οι πλούσιες χώρες στον κόσμο εξακολουθούν να αντιστοιχούν στο 50% του παγκόσμιου ΑΕΠ, αλλά μόνο στο 17% του παγκόσμιου πληθυσμού.
Με τη σύγκριση του πραγματικού κόστους ζωής στις διαφορετικές χώρες, η έκθεση καταλήγει επίσης στο ότι οι τέσσερις πιο ακριβές χώρες για να ζει κανείς είναι η Ελβετία, η Νορβηγία, οι Βερμούδες και η Αυστραλία, ενώ οι φθηνότερες είναι η Αίγυπτος, το Πακιστάν, η Μιανμάρ και η Αιθιοπία.
Financial Times / euro2day.gr