του Ακη Κατσαρού* |
Τα παραδείγματα Ιταλίας, Ισπανίας, Γερμανίας και η ανάγκη δημιουργίας αγοράς ομολογιακών εκδόσεων και στην Ελλάδα. Γιατί η πτώση των επιτοκίων δημιουργεί τις προϋποθέσεις. Τα απαραίτητα κίνητρα και οι παραινέσεις της ΤτΕ.
Οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις αποτελούν τη ραχοκοκαλιά των περισσοτέρων οικονομιών του ευρωπαϊκού Νότου, και είναι αυτές που, κατά τη διάρκεια της κρίσης, έχουν κυρίως δει το κόστος δανεισμού τους να αυξάνεται σε δυσβάσταχτα επίπεδα.
Οι διαστάσεις και οι επιπτώσεις της πιστωτικής ασφυξίας είναι τόσο σοβαρές, ώστε να αποτελεί πλέον προτεραιότητα για ευρωπαϊκές αρχές, η εξεύρεση λύσεων εναλλακτικών μορφών χρηματοδότησης.
Τον Οκτώβριο του 2012, η κυβέρνηση Monti, θέλοντας να βοηθήσει τις μικρές -μη εισηγμένες -εταιρείες να αποκτήσουν πρόσβαση στις ομολογιακές αγορές, πέρασε μια συνολική δέσμη μέτρων που παρείχε κίνητρα για έκδοση ομολογιών. Η βασική αρχή, ήταν η μείωση του φορολογικού κόστους, που σχετίζεται με τον ομολογιακό δανεισμό.
Ακολούθως, σήμερα, οι περισσότερες ευρωπαϊκές χώρες σχεδιάζουν ή εφαρμόζουν παρόμοιες πολιτικές, ώστε να βοηθήσουν και να καθοδηγήσουν τις επιχειρήσεις τους προς τις οργανωμένες ομολογιακές εκδόσεις.
Η Ισπανία είναι κοντά στην έναρξη νέας εναλλακτικής αγοράς τίτλων σταθερού εισοδήματος (Mercado Alternativo Renta fija), για να βοηθήσει τις επιχειρήσεις με ετήσιο τζίρο κάτω από €100 εκ. να εκδώσουν ομολογίες, ενώ ακόμη και στη Γερμανία, τα περισσότερα τοπικά χρηματιστήρια (Στουτγάρδης, Αμβούργου, Μονάχου κ.ά.) λειτουργούν ειδικές πλατφόρμες ομολόγων για τις Μικρομεσαίες Επιχειρήσεις, με εκδόσεις που κυμαίνονται στο εύρος των €25 με €100 εκατ.
Η, δε, Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα επεξεργάζεται σχέδιο παρέμβασης στην ευρωπαϊκή αγορά μικρομεσαίων δανείων με δομή παρόμοια με τα καλυμμένα ομόλογα.
Στην Ελλάδα, βρισκόμαστε μπροστά σε μία περίοδο «τέλειας πλανητικής ευθυγράμμισης», για να δοκιμάσουμε τον «απογαλακτισμό» από την τραπεζική χρηματοδότηση.
Η χρονική συγκυρία είναι κατάλληλη από πολλές απόψεις.
Είναι κατανοητό ότι ακόμη και μετά την ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών, οι υψηλές κεφαλαιακές υποχρεώσεις για την αντιμετώπιση επισφαλών δανείων και το κόστος χρηματοδότησης, μετριάζουν τις προσδοκίες για άμεση και αποτελεσματική παροχή ρευστότητας στην αγορά.
Ταυτόχρονα, έχει ξεκινήσει η αποκλιμάκωση των επιτοκίων καταθέσεων, που αποτελεί προϋπόθεση για την υποχώρηση του κόστους χρήματος. Η υποχώρηση των επιτοκίων δημιουργεί για τους καταθέτες την άμεση ανάγκη αναπλήρωσης του επιτοκιακού τους εισοδήματος.
Η σχετική αναζήτηση λύσεων, θα περάσει και από τον χώρο των ελληνικών ομολογιακών αξιών, στον οποίοκυριαρχούν τα χαρακτηριστικά της υψηλής απόδοσης και της εξοικείωσης του Έλληνα επενδυτή με το όνομα και τις δραστηριότητες του εκδότη.
Στις αρχές του έτους, πήραμε τα πρώτα δείγματα της εγχώριας ζήτησης, από την υποδοχή που έτυχαν οι πρώτες εκδόσεις-αναχρηματοδοτήσεις, των Τιτάν και ΟΤΕ. Αναμφίβολα όμως, η δυναμική έγινε πιο έκδηλη στην πρόσφατη έκδοση των Ελληνικών Πετρελαίων, όπου η εταιρία, αρχικά, ζητούσε 250 έως 400 εκατ. ευρώ και τελικά, λόγω της μεγάλης ζήτησης (3,5 δις προεγγραφές), αύξησε το ύψος έκδοσης στα €500 εκατ.
Οι προαναφερόμενες φετινές νέες ομολογιακές εκδόσεις ήταν της τάξης των €250 εκ. – €700 εκ. και σε μεγάλο βαθμό απευθύνθηκαν και καλύφθηκαν και από κεφάλαια του εξωτερικού. Το γεγονός αυτό, είναι ικανοποιητικό και ελπιδοφόρο αφού πιστοποιεί την αναστροφή του επενδυτικού κλίματος για τη χώρα, αλλά δύσκολο θα μπορούσε να επαναληφθεί, εάν επρόκειτο για μικρές εκδόσεις και πολύ περισσότερο εάν επρόκειτο για μη εισηγμένες ελληνικές εταιρίες.
Όντας δε ιδιωτικές τοποθετήσεις, (χωρίς την υποχρέωση έκδοσης ενημερωτικού δελτίου), οι συγκεκριμένες εκδόσεις είχαν πολύ υψηλό ελάχιστο ποσό επένδυσης (€100,000), περιορίζοντας αρκετά τον αριθμό των εγχώριων δυνητικών επενδυτών.
Η πραγματική πρόκληση, όμως, θα είναι η διεύρυνση του «εργαλείου» ομολογιακών εκδόσεων για τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις.
Για άλλη μια φορά δεν χρειάζεται να ....ανακαλύψουμε τον τροχό. Απαιτείται απλά να υιοθετήσουμε το ταχύτερο δυνατό τις πρακτικές των άλλων χωρών. Δηλαδή, να προχωρήσουμε στην εισαγωγή του απαραίτητου θεσμικού πλαισίου που θα επιτρέψει την λειτουργία οργανωμένης αγοράς διαπραγμάτευσης μικρομεσαίων ομολόγων, που θα εγγυάται τη διαφάνεια και τη ρευστότητα η οποία είναι απαραίτητη για τέτοια αγορά.
Η σημασία της διεύρυνσης της ελληνικής ομολογιακής αγοράς επισημάνθηκε από την Τράπεζα της Ελλάδος (Έκθεση για τη Νομισματική Πολιτική 2012-2013) που χαρακτήρισε ως επιτακτική ανάγκη την αξιοποίηση της αγοράς εταιρικών ομολόγων, ώστε και να αξιοποιηθούν εναλλακτικοί του τραπεζικού δανεισμού τρόποι χρηματοδότησης της οικονομίας.
Βασικός συντελεστής της επιτυχίας είναι η ύπαρξη των σωστών κινήτρων, που σε αυτή την περίπτωση, σημαίνει κατά βάση, να υπάρχει ένα πλαίσιο που προσφέρει φορολογικά κίνητρα στον εκδότη αλλά και στον επενδυτή. Αποτελεί αναγκαία και βασική προϋπόθεση, η εξαίρεση των επενδυτών σε νέα ελληνικά εταιρικά ομόλογα από τις διατάξεις του Νόμου 4051/2012, που εξειδικεύονται από την ΠΟΛ 1102/135 (φόρος υπεραξίας ομολόγων).
Η καταγεγραμμένη ύπαρξη ελληνικού επενδυτικού ενδιαφέροντος από μόνη της δεν αρκεί για να δημιουργηθεί ένας σύγχρονος μηχανισμός άντλησης ρευστότητας. Χρειάζονται απαραίτητες θεσμικές παρεμβάσεις που θα επιτρέψουν και θα βοηθήσουν τους άμεσα εμπλεκομένους (εταιρίες, επενδυτές, μεσολαβητές) να λειτουργήσουν οργανωμένα για το κοινό τους όφελος.
*Επικεφαλής Personal Banking της Νέας Proton Bank
euro2day.gr
