Ύφεση, με μείωση του ΑΕΠ που θα αγγίξει φέτος το 4,6% και σταθεροποίηση της ανεργίας στο 28% προβλέπει η Ετήσια Έκθεση για τη Νομισματική πολιτική που κατέθεσε σήμερα στη Βουλή ο διοικητής της ΤτΕ, Γιώργος Προβόπουλος. Στην έκθεση, εκτιμάται ότι η οικονομία έχει εισέλθει σε τροχιά εξισορρόπησης τοποθετώντας χρονικά την ανάκαμψή της το 2014, και την αποκλιμάκωση της ανεργίας από το 2015.
Τους τελευταίους μήνες ενισχύονται στο εσωτερικό και στο εξωτερικό οι θετικές ενδείξεις ότι η οικονομία έχει εισέλθει σε τροχιά εξισορρόπησης, αλλά η ύφεση της παραγωγής και διόγκωση της ανεργίας παραμένουν τα σημαντικότερα προβλήματα. Αυτό επισημαίνει ο διοικητής της Τράπεζας της Ελλάδος (ΤτΕ), μέσω της ετήσιας έκθεσης για την Νομισματική Πολιτική και προτείνει 6 βήματα για την επιτάχυνση της ανάκαμψης. Μάλιστα, στην έκθεση προβλέπεται ότι η ανεργία φέτος θα φθάσει στο 28%, η ύφεση κοντά στο 4,6% φέτος, ενώ εκτιμάται ότι η οικονομία θα εισέλθει σε τροχιά θετικών ρυθμών ανάπτυξης από το 2014 και η ανεργία θα αρχίσει να αποκλιμακώνεται από το 2015.
Ο πληθωρισμός αναμένεται να διαμορφωθεί γύρω στο -0,3% το 2013 και ο πυρήνας του πληθωρισμού στο -1,1%. Παράλληλα, εκτιμάται ότι το 2013 θα υπάρξει υπερανάκτηση της απολεσθείσας ανταγωνιστικότητας την περίοδο 2001-2009. Παράλληλα, οι υπάρχουσες ενδείξεις για την εξέλιξη του ελλείμματος τρεχουσών συναλλαγών κατά το 2013 προοιωνίζονται περαιτέρω περιορισμό του σε ποσοστό χαμηλότερο του 3% του ΑΕΠ, ενώ το 2014 το ποσοστό αυτό θα κυμανθεί περί το 2%.
Η ΤτΕ υποστηρίζει πως «η πορεία προς τη χρεοκοπία αποφεύχθηκε τελικώς χάρη στη σοβαρή πρόοδο της δημοσιονομικής προσαρμογής, που επέτρεψε τη συνέχιση της οικονομικής συνδρομής των εταίρων», αλλά σπεύδει να επισημάνει ότι «το εύρος ωστόσο και η διάρκεια της ύφεσης θα μπορούσαν να περιοριστούν αν είχαν προωθηθεί με μεγαλύτερo ζήλο οι διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις στη λειτουργία του κράτους και των αγορών».
Ετσι, εκτιμά πως αν επισπευσθεί τώρα η πραγματοποίηση αυτών των μεταρρυθμίσεων και παγιωθεί το κλίμα εμπιστοσύνης «μπορεί βάσιμα να προβλεφθεί ότι σύντομα τα αποτελέσματα θα γίνουν ορατά και στην πραγματική οικονομία. Προϋπόθεση για την ανάκαμψη είναι η συνέχιση της εφαρμογής του προγράμματος σταθεροποίησης, χωρίς χαλάρωση και αποκλίσεις». Μάλιστα, ο κ. Προβόπουλος επισημαίνει μέσω της έκθεσης ότι οι ενθαρρυντικές εξελίξεις του τελευταίου διαστήματος δεν αφήνουν περιθώρια εφησυχασμού, καθώς οι κίνδυνοι και οι αβεβαιότητες που εξακολουθούν να υπάρχουν «θα μπορούσαν να θέσουν υπό αίρεση την παγίωση της σταθεροποίησης και την πρόβλεψη για ανάκαμψη της οικονομίας».
Και αυτό γιατί παρά την πρόοδο που έχει συντελεστεί σε πολλούς τομείς, η λειτουργία του κράτους παραμένει αδύναμη, αλλά και επειδή η μεγάλη σε διάρκεια και ένταση ύφεση και η έλλειψη ρευστότητας μπορεί να αυξήσουν τον αριθμό των - βιώσιμων κατά βάση - επιχειρήσεων που αναγκάζονται να διακόψουν τη λειτουργία τους.
Έξι βήματα
Για να επισπευσθεί η ανάκαμψη ο κ. Προβόπουλος προχωράει σε 6 προτάσεις. Επί τις ουσίας ζητά να εφαρμοστούν με ταχύτερους ρυθμούς πολιτικές που θα διασφαλίσουν ότι οι βελτιωμένες προσδοκίες θα μεταφερθούν στην πραγματική οικονομία. Συγκεκριμένα απαιτείται:
1. Να συνεχιστεί με απόλυτη συνέπεια η εφαρμογή του προγράμματος δημοσιονομικής προσαρμογής με βάση τα χρονοδιαγράμματα και τους στόχους που έχουν τεθεί. Πρώτη επιδίωξη, άμεσης προτεραιότητας, είναι η δημιουργία πρωτογενούς πλεονάσματος μέσα στο 2013.
2. Να επιταχυνθούν οι διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις ιδιαίτερα στο δημόσιο τομέα με κύριες αιχμές:
α) Την ολοκλήρωση του σχεδίου για τη φορολογική μεταρρύθμιση, με διεύρυνση της φορολογικής βάσης και την αποτελεσματική καταπολέμηση της φοροδιαφυγής.
β) Τη βελτίωση της λειτουργίας του φοροεισπρακτικού μηχανισμού για να ενισχυθούν τα δημόσια έσοδα, χαρακτηρίζοντας ως σημαντική την αναβάθμιση και αποτελεσματική λειτουργία της Γενικής Γραμματείας Εσόδων.
γ) Την ουσιαστική αξιοποίηση της δυνατότητας νέων προσλήψεων που δίνει η πρόσφατη απόφαση για την αντικατάσταση 15.000 υπαλλήλων που θα απομακρυνθούν μέχρι το 2014. «Οι νέες προσλήψεις πρέπει να είναι αυστηρά αξιοκρατικές και στοχευμένες ούτως ώστε να καλύψουν πραγματικές ανάγκες της δημόσιας διοίκησης σε καίριους τομείς (π.χ. φορολογία, υγεία)» επισημαίνει η ΤτΕ.
3. Να προχωρήσει με πιο αποφασιστικά βήματα και ταχύτερους ρυθμούς η υλοποίηση του προγράμματος αποκρατικοποιήσεων, με πρωταρχικό κριτήριο τις δυνατότητες κάθε συγκεκριμένης αποκρατικοποίησης να δημιουργήσει νέες θέσεις εργασίας και να συμβάλει στην αλλαγή του παραγωγικού προτύπου της οικονομίας.
4. Να αντιμετωπιστεί άμεσα η ανεργία μεταξύ άλλων και με την ενίσχυση των ενεργητικών πολιτικών στην αγορά εργασίας.
5. Να ολοκληρωθεί στην πράξη η ασφαλιστική μεταρρύθμιση με την αξιοποίηση της επαγγελματικής και της ιδιωτικής ασφάλισης, που, υπό προϋποθέσεις, θα μπορούσε να συμβάλει στην αναπλήρωση των απωλειών στις κύριες συντάξεις. Αυτό απαιτεί άρση των εμποδίων και αγκυλώσεων που υπάρχουν σήμερα.
6. Να ενισχυθεί σε βραχυχρόνια βάση η ρευστότητα με την ταχύτερη προώθηση πολιτικών που αφορούν:
α) την εξόφληση ληξιπρόθεσμων οφειλών του Δημοσίου και
β) την αξιοποίηση πόρων του ΕΣΠΑ και της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων για την υλοποίηση επενδυτικών σχεδίων και την επανεκκίνηση των έργων υποδομών.
Κομβική σημασία για την αποκατάσταση ομαλών συνθηκών ρευστότητας θα έχει εξάλλου η ισχυροποίηση του τραπεζικού κλάδου, η οποία, σε συνδυασμό με την ολοκλήρωση των διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων, θα επιτρέψει την πλήρη αποκατάσταση της εμπιστοσύνης στις προοπτικές της οικονομίας και την αύξηση τόσο της προσφοράς όσο και της ζήτησης για τραπεζική χρηματοδότηση, αναφέρει η ΤτΕ.
Συμπληρώνει ωστόσο πως σε μακροχρόνια βάση είναι σκόπιμο να διερευνηθούν και να αξιοποιηθούν εναλλακτικοί τρόποι χρηματοδότησης της οικονομίας, συμπληρωματικοί του τραπεζικού δανεισμού και των κοινοτικών πόρων. Στο πλαίσιο αυτό, η προσέλκυση ξένων άμεσων επενδύσεων μέσω ιδιωτικοποιήσεων και η αξιοποίηση της αγοράς εταιρικών ομολόγων, καθώς θα βελτιώνονται οι προοπτικές της ελληνικής οικονομίας και των ελληνικών επιχειρήσεων, καθίστανται επιτακτικά αναγκαίες.
