Να τεθεί σε εφαρμογή ένα μαζικό πρόγραμμα ενεργειακής αναβάθμισης κτηρίων για νοικοκυριά που αντιμετωπίζουν ενεργειακή φτώχεια, με ευρωπαϊκούς ή/και εγχώριους δημόσιους πόρους, πρότεινε η εισήγηση της Οργανωτικής Επιτροπής ΤΕΕ, της ημερίδας «Ρύπανση απο αιθαλομίχλη. Το χρονικό άστοχων επιλογών: Τα λάθη - οι επιπτώσεις - οι λύσεις», που διοργάνωσε χθες με επιτυχία το ΤΕΕ σε συνεργασία με το Παρατηρητήριο Πολιτών για την Αειφόρο Ανάπτυξη.
Παρουσιάζοντας την εισήγηση της Οργανωτικής Επιτροπής η Χριστίνα Θεοχάρη (συντονίστρια της ΟΕ της ημερίδας) τόνισε ότι «η αιθαλομίχλη είναι απότοκος της οικονομικής κρίσης σε συνδυασμό με το σπάταλο ενεργειακό μοντέλο που υιοθετήθηκε από τις κυβερνήσεις του παρελθόντος, χωρίς μακροχρόνια, ολιστική προσέγγιση». Παράλληλα η Μαργαρίτα Καραβασίλη πρόεδρος του Παρατηρητηρίου Πολιτών για την Αειφόρο Ανάπτυξη αναφέρθηκε στις προσπάθειες, στις οποίες είχε και η ίδια συμμετοχή ως ειδικός γραμματέας του ΥΠΕΚΑ, που έγιναν από τον Οκτώβριο του 2010 για την προώθηση πολιτικών και μέτρων για την ενεργειακή βελτίωση των κτιρίων και την εξοικονόμηση ενέργειας στον κτιριακό τομέα, με την ενεργό συμμετοχή του ΤΕΕ και πρωτοβουλίες, όπως είπε του προέδρου του ΤΕΕ Χρ. Σπίρτζη για να αρχίζουν και να εφαρμόζονται σήμερα σειρά μέτρων σε αυτή την κατεύθυνση. Η ίδια είπει ότι όλη αυτή η προσπάθεια, ενω πρέπει να συνεχιστεί απειλείται να ανακοπεί. Βάλλεται είπε απο άστοχες φορολογικού τύπου επιλογές και αποσπασματικές ενέργειες της πολιτείας, που οδηγούν βίαια πίσω στις συνθήκες της ενεργειακής φτώχειας με κορυφαίο σύπτωμα το φαινόμενο της αιθαλομίχλης, που έπνιξε την Αθήνα και τα άλλα αστικά κέντρα το φετεινό χειμώνα.
- «Η έκρηξη αυτού του φαινομένου δεν είναι τυχαία, αλλά είναι απότοκος της κυβερνητικής επιλογής της αύξησης του ειδικού φόρου κατανάλωσης (ΕΦΚ) και δι’ αυτού της τιμής του πετρελαίου θέρμανσης και της εξίσωσής του με το πετρέλαιο κίνησης. Στόχος κατά την κυβέρνηση ήταν η πάταξη του λαθρεμπορίου στα υγρά καύσιμα, -μια γάγγραινα που το κράτος αδυνατεί δήθεν να πατάξει εδώ και δεκαετίες» τονίστηκε στην ημερίδα.
Προτάσεις άμεσων μέτρων
Παράλληλα η Οργανωτική Επιτροπή ΤΕΕ της ημερίδας πρότεινε ολοκληρωμένο πακέτο μέτρων, για τον περιορισμό του φαινομένου και την οριστική εξάλειψή του. Ειδικότερα:
Τιμή καυσίμων/φορολογική πολιτική
- Άμεση μείωση των τιμών πετρελαίου θέρμανσης για οικιακή χρήση (π.χ. μείωση του ΦΠΑ) σε συνδυασμό με την ενημέρωση των πολιτών για ξοικονόμηση ενέργειας και με σχετικά κίνητρα, με ταυτόχρονη κατάργηση του ΕΦΚ για τα χαμηλά και μεσαία εισοδήματα.
- Φοροαπαλλαγές κυρίως σε χαμηλά και μεσαία εισοδήματα, σε προϊόντα και υπηρεσίες εξοικονόμησης ενέργειας και μείωσης των αναγκών σε θέρμανση.
- Μείωση του ΦΠΑ στο Φυσικό Αέριο για οικιακή χρήση, επιτάχυνση της σύνδεσης κτηρίων στο δίκτυο.
Προδιαγραφές
- Άμεση δημοσιοποίηση αξιόπιστων προδιαγραφών για τα στερεά καύσιμα.
- Άμεση δημοσιοποίηση προδιαγραφών για τους λέβητες-καυστήρες κάθε τύπου.
- Άμεση δημοσιοποίηση προδιαγραφών καυσίμων από βιομάζα.
Όριο συναγερμού/παράνομη υλοτομία
- Θέσπιση εθνικού ορίου συναγερμού για την αντιμετώπιση επεισοδίων ρύπανσης οφειλομένων σε σωματίδια, συμπεριλαμβανομένων των PM2,5. Πύκνωση των σημείων μέτρησης των τελευταίων αυτών, με προτεραιότητα στους υπάρχοντες σταθμούς όπου τα PM10 καταγράφουν υψηλές τιμές.
- Αυστηρή επιτήρηση και ποινές για παράνομη υλοτομία.
Ενημέρωση-στήριξη
- Ενημερωτική καμπάνια για πρακτικές λύσεις χαμηλού κόστους παρεμβάσεων στα κτήρια για την βελτίωση των εσωτερικών συνθηκών άνεσης και μείωση της κατανάλωσης ενέργειας, τα ενεργεικά αποδοτικά συστήματα θέρμανσης, τις οικονομικές δυνατότητες και τις περιβαλλοντικές και κοινωνικές προεκτάσεις τους.
- Στήριξη των τοπικών κοινωνικών επιχειρήσεων για παραγωγή πέλετ από δασικά υπολείμματα, που τροφοδοτούν οικισμούς της υπαίθρου.
Ένα τέτοιο πλαίσιο άμεσων μέτρων θα περιορίσει το πρόβλημα της ρύπανσης και της επιβάρυνσης της δημόσιας υγείας, ενώ ταυτόχρονα θα αποτελέσει μια μικρή ανάσα στα οικονομικά των νοικοκυριών και θα αμβλύνει τα προβλήματα θέρμανσης και δροσισμού.
Βασικό ρόλο παίζει η ενεργειακή θωράκιση των κτηρίων της χώρας μας, που είναι ιδιαίτερα ενεργοβόρα και καθόλου αποδοτικά, πρέπει να τεθεί σε εφαρμογή ένα μαζικό πρόγραμμα ενεργειακής αναβάθμισης κτηρίων για νοικοκυριά που αντιμετωπίζουν ενεργειακή φτώχεια, με ευρωπαϊκούς ή/και εγχώριους δημόσιους πόρους.
- Τα μέλη της Οργανωτικής Επιτροπής ΤΕΕ είναι: Θεοχάρη Χριστίνα, Καραβασίλη Μαργαρίτα, Αραβώσης Κων/νος, Βιτωράκη Μαρία, Ελευθεριάδου Σοφία, Μπαλαράς Κων/νος, Νικολόπουλος Σπυρίδων.
Παρεμβάσεις εκπροσώπων των κομμάτων
Η κυβέρνηση δείχνει ότι αντιλαμβάνεται το πρόβλημα και γι' αυτό πήρε τρεις νομοθετικές πρωτοβουλίες, επισήμανε ο βουλευτής της ΝΔ Διονύσιος Σταμενίτης. Οι πρωτοβουλίες αυτές είναι: Η επιστροφή του φόρου πετρελαίου σε μεγάλο αριθμό νοικοκυριών. Το νομοσχέδιο για κτίρια μηδενικής ενεργειακής κατανάλωσης ως το 2020. Η αυστηροποίηση του νόμου για την παράνομη υλοτομία. Παραδέχτηκε ότι αυτά δεν αρκούν και ότι απαιτούνται και άλλα μέτρα, όπως οι αλλαγές στο πρόγραμμα εξοικονόμηση κατ' οίκον, ώστε να αυξηθεί η επιδότηση.
Το πρόβλημα της ατμοσφαιρικής ρύπανσης είναι διαχρονικό, και η τρικομματική κυβέρνηση εγκλωβισμένη στη μνημονιακή της πολιτική δεν μπορεί να το αντιμετωπίσει, τόνισε η βουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ Χαρά Καφαντάρη. Πρότεινε, μεταξύ άλλων, κατάργηση του φόρου πετρελαίου και φυσικού αερίου, προδιαγραφές ποιότητας για τα καύσιμα, ενίσχυση των μέσων μαζικής μεταφοράς και ιδίως σταθερής τροχιάς κ.ά.
Για την αντιμετώπιση του προβλήματος μία είναι η πιο ρεαλιστική λύση, κατά τον εκπρόσωπο του ΠΑΣΟΚ Αντώνη Αγγελόπουλο: να επανέλθει στο προηγούμενο καθεστώς η φορολόγηση του πετρελαίου θέρμανσης.
Η προσπάθεια πάταξης της λαθρεμπορίας με την εξομοίωση της φορολογίας του πετρελαίου θέρμανσης με αυτό της κίνησης, αποδείχθηκε «ανθυγιεινή», δήλωσε ο εκπρόσωπος της ΔΗΜΑΡ Δημοσθένης Σαρηγιάννης και πρότεινε δέκα μέτρα, μεταξύ των οποίων περιλαμβάνονται: Επικαιροποίηση των ορίων συναγερμού, διεύρυνση των δικαιούχων επιδόματος θέρμανσης, επιστροφή φόρου σε όλους τους καταναλωτές, προώθηση του φυσικού αερίου κ.ά. Ο στόχος της αύξησης της φορολογίας του πετρελαίου θέρμανσης δεν ήταν η πάταξη της λαθρεμπορίας, αλλά η ενίσχυση των κερδών των πετρελαϊκών ομίλων, τόνισε ο εκπρόσωπος του ΚΚΕ Γρηγόρης Λιονής.
Η Ελλάδα, πρόσθεσε, έχει τη δυνατότητα να καλύψει τις ενεργειακές της ανάγκες και να έχει θέρμανση κάθε σπίτι και κάθε σχολείο, αλλά για να γίνει αυτό πρέπει ο λαός να έρθει σε ρήξη με την ακολουθούμενη πολιτική της ΕΕ που εφαρμόζει και η τρικομματική κυβέρνηση.
Οι Έλληνες επέλεξαν την ακριβότερη λύση για να ζεσταθούν καθώς τα συναρμόδια υπουργεία δεν τους ενημέρωσαν
Την ακριβότερη και πλέον ανθυγιεινή λύση, που, μάλιστα, στοίχησε άμεσα ανθρώπινα θύματα, επέλεξαν οι Έλληνες για να ζεσταθούν στη διάρκεια του απερχόμενου χειμώνα, καθώς τα συναρμόδια υπουργεία, βυθισμένα στην απάθεια και αδράνεια, δεν φρόντισαν να ενημερώσουν υπεύθυνα και έγκαιρα για το κόστος και τις συνέπειες της κάθε μεθόδου θέρμανσης.
Τα στοιχεία που παρουσιάστηκαν κατά το “στρογγυλό τραπέζι” από τον εκπρόσωπο της Σχολής Μηχανολόγων του ΕΜΠ, Επίκουρο Καθηγητή Σωτήριο Καρέλλα ήταν ιδιαίτερα αποκαλυπτικά: το τζάκι, στο οποίο κατέφυγαν οι πολίτες, είναι η ακριβότερη - μετά τους ηλεκτρικούς λέβητες - σε σχέση με το πετρέλαιο, αλλά και η μέθοδος με την μεγαλύτερη ρύπανση ανά θερματική μονάδα !
Ειδικά αν στο τζάκι καίγεται νοθευμένη ξυλεία ή οποιαδήποτε βιομάζα ανεξέλεγκτα, οι εκπομπές ρύπων μπορούν να αυξηθούν ως και 1.000 φορές, τονίστηκε, περιγράφοντας με ξεκάθαρους επιστημονικούς όρους τον “εφιάλτη” που βίωσε όλη η χώρα, ιδίως τα αστικά κέντρα.
Σύμπτωμα και συνέπεια του τρόπου με τον οποίο αντιμετωπίζονται όλα τα θέματα εκ μέρους της κυβέρνησης και οπωσδήποτε των επονομαζόμενων παραγωγικών υπουργείων, αποτελεί και το φαινόμενο της αιθαλομίχλης που έπνιξε τους πολίτες, με τεράστιες και αδιερεύνητες επιπτώσεις στην υγεία, αλλά και εξάντλησης του περίπου ανύπαρκτου, πλέον, εισοδήματος τους, τόνισε ο πρόεδρος του ΤΕΕ Χρήστος Σπίρτζης.
“Δεν ακούν λύσεις, δεν κάνουν διάλογο με τους επιστήμονες, αγνοούν τις προτάσεις του ΤΕΕ, αδιαφορούν για τις μετρήσεις που κάνουν οι υπηρεσιών των ίδιων των υπουργείων τους, οδηγούμενοι είτε σε αστοχίες, είτε σε προσχηματικές λύσεις, από τις οποίες βγαίνουν χαμένοι οι πολίτες και στην προκειμένη περίπτωση και το περιβάλλον” επισήμανε ο πρόεδρος του ΤΕΕ.
“Όταν το ‘εισπράττω φόρους’ αντικατασταθεί από το στόχο της προσφοράς παραγωγικών λύσεων, τότε θα ανατραπούν όλα τα δεινά τα οποία υφίσταται ο πολίτης αυτής της χώρας στην παρούσα φάση” πρόσθεσε χαρακτηριστικά, υπογραμμίζοντας τις μεγάλες καθυστερήσεις σε αποφάσεις, μέτρα και προπαντός ελέγχους σε κάθε περίπτωση.
Η Μαργαρίτα Καραβασίλη, πρόεδρος της ΜΚΟ CISD, υποστήριξε ότι το “ενεργειακό πακέτο” είναι έτοιμο από το 2010, αλλά εγκαταλείφθηκε στη αδράνεια και βυθίστηκε “σε κατευθυνόμενες επιλογές κέρδους”, με συνέπεια όσα βιώσαμε τον χειμώνα με το “νέφος”.
Χαρακτήρισε το φαινόμενο της αιθαλομίχλης απολύτως πολιτικό πρόβλημα, μίλησε για λανθασμένες και άστοχες επιλογές, όταν γνωρίζουμε εδώ και χρόνια τι πρέπει να γίνει, ώστε να σταματήσει η ενεργειακή σπατάλη και υπογράμμισε ότι οι παρεμβάσεις στα κτίρια δεν μπορούν να γίνονται διαμέρισμα με διαμέρισμα και όχι συνολικά, γιατί έτσι απλώς “πετάμε λεφτά” δίχως να πετυχαίνουμε τίποτα.
Ο εκπρόσωπος της Ένωσης Ελλήνων Χημικών Ιωάννης Σιταράς υπογράμμισε ότι υπάρχει και η γνώση και τα νομικά εργαλεία για να περιορίζονται φαινόμενα όπως η αιθαλομίχλη (προειδοποιήσεις, περιορισμοί κυκλοφορίας, διακοπή ρυπογόνων μονάδων κ.α.) τα οποία ουδόλως χρησιμοποιήθηκαν. Αν και επεσήμανε ότι υπάρχει και ζήτημα ατομικής ευθύνης του κάθε πολίτη (όταν καίγονται απολύτως ακατάλληλα ξύλα σε τζάκια), στάθηκε ιδιαίτερα στις ευθύνες των υπουργείων και της Τοπικής Αυτοδιοίκησης που δεν έδρασαν όπως θα έπρεπε όταν παρουσιάστηκε έξαρση του φαινομένου.
Ο Καθηγητής της Σχολής Χημικών Μηχανικών του ΕΜΠ Γιάννης Ζιώμας, υποστήριξε ότι το πρόβλημα της αιθαλομίχλης δεν ήταν, τελικά, η τιμή του πετρελαίου (έφτασε περίπου στα 120 σεντς εφέτος, έναντι 98 τον προηγούμενο χρόνο) αλλά η οικονομική αδυναμία των πολιτών να πληρώσουν οποιοδήποτε κόστος για θέρμανση, αδυναμία που διαρκώς επιδεινώνεται εξαιτίας των ερικοπών σε μισθούς και αμοιβές. Αν εφέτος ζήσαμε τον εφιάλτη της αιθαλομίχλης, ας αναλογιστούμε τις θα ζήσουμε τον επόμενο Σεπτέμβριο, τόνισε. Στο δεδομένο αυτό πλαίσιο, είπε, θα πρέπει να ενημερωθεί ο πληθυσμός υπεύθυνα, άμεσα και ουσιαστικά.
Να πάψουν, πρόσθεσε χαρακτηριστικά “τα υπουργεία να λειτουργούν ως δήμοι και οι δήμοι ως ψιλικατζήδικα”, ενώ ζήτησε οι αρμοδιότητες που έχουν σχέση με την άμεση κινητοποίηση των υπηρεσιών και την ενημέρωση των πολιτών να περάσουν στις Περιφέρειες.
Στο ζήτημα της υπεύθυνης ενημέρωσης των πολιτών, ώστε να μην πέφτουν θύματα κερδοσκόπων, καθώς και των συστηματικών ελέγχων των προϊόντων θέρμανσης, της λειτουργίας και της συντήρησής τους, στάθηκαν όλοι οι ομιλητές.
tee.gr
