Μετά από έξι χρόνια συνεχούς ανόδου και λίγο πριν το άνοιγμα της φετινής σεζόν, ο ελληνικός τουρισμός έχει μπροστά του έξι σημαντικά ανοιχτά μέτωπα στο εσωτερικό, αλλά και το εξωτερικό που θα επηρεάσουν την πορεία του το 2019.
Η άνοδος της Τουρκίας, το διεθνές οικονομικό κλίμα, οι συνθήκες στις δύο μεγαλύτερες αγορές εισερχόμενου τουρισμού για την Ελλάδα -τη Γερμανία με τη μειωμένη διάθεση των κατοίκων της για ταξίδια και το Ηνωμένο Βασίλειο με το Βrexit- είναι, κατά κοινή παραδοχή, τα τρία βασικότερα ζητήματα που έχει μπροστά του ο κλάδος φέτος στο εξωτερικό. Όσο για το εσωτερικό, σε μια εκλογική χρονιά προτάσσονται το μείζον ζήτημα της διαχείρισης των προορισμών ιδιαίτερα στο peak του καλοκαιριού, με δεδομένη και την εποχικότητα του κλάδου, η υπερφορολόγηση των επιχειρήσεων, αλλά και οι γκρίζες μισθώσεις κατοικιών, στο πλαίσιο της πολυσυζητημένης οικονομίας του διαμοιρασμού.
Σε μια πρώτη εκτίμηση, οι τουριστικοί φορείς θεωρούν ότι η φετινή χρονιά θα έχει λίγο έως πολύ σταθεροποιητική χροιά, μετά την άνοδο των τελευταίων ετών και τη σταδιακή ωρίμανση της αγοράς που έφερε πέρυσι πάνω από 33 εκατομμύρια τουρίστες και 16,1 δισ. ευρώ άμεσα έσοδα στην Ελλάδα. Με αυτό το δεδομένο, «εν όψει της νέας τουριστικής σεζόν δεν έχει νόημα να κάνουμε συζητήσεις στο παρά πέντε», αναφέρει στο «business stories» ο κ. Αλέξανδρος Βασιλικός, πρόεδρος του Ξενοδοχειακού Επιμελητηρίου Ελλάδος (ΞΕΕ), ο οποίος ζητεί από τώρα συγκεκριμένη στρατηγική για τον κλάδο σε κεντρικό επίπεδο με ορίζοντα το 2025.
Ο ίδιος αναφέρεται και στις πρώτες προτάσεις των ξενοδόχων αναφορικά με την αγορά των βραχυχρόνιων τουριστικών μισθώσεων, για τις οποίες, όπως έγινε γνωστό προ ημερών από κυβερνητικές πηγές, κοινή επιτροπή με την εκπροσώπηση των εμπλεκομένων υπουργείων -Οικονομίας, Οικονομικών, Εργασίας και Τουρισμού- θα αναλάβει να προτείνει λύσεις αναφορικά με τα ζητήματα που έχουν ανακύψει με τη συγκεκριμένη δραστηριότητα σε συγκεκριμένες περιοχές (π.χ. αντιδράσεις από άλλους ιδιοκτήτες, αδυναμία εύρεσης κατοικίας, άνοδος ενοικίων), χωρίς όμως να υπάρχει πρόθεση να ανακοπεί η θετική πορεία της αγοράς, από την οποία υπάρχουν αρκετά φορολογικά έσοδα. Κόφτης με όριο τις 60 ημέρες ανάλογα με τον πληθυσμό και τον προορισμό ή ακόμη και τον αριθμό των ιδιοκτησιών που μισθώνει ο κάθε οικοδεσπότης είναι μεταξύ των προτάσεων που ετοιμάζονται να υποβάλλουν οι ξενοδόχοι, μέσω του ΞΕΕ, ώστε να υπάρξουν συγκεκριμένοι κανόνες (πέραν των φορολογικών ρυθμίσεων μέσω του Μητρώου Ακινήτων), σε μια αγορά που αντιπροσωπεύει πλέον, όπως αναφέρουν, το 10% του εγχώριου τουριστικού κλάδου και σε μεγάλο βαθμό αφορά ιδιοκτήτες, αποκτώντας όμως πιο... επαγγελματικό χαρακτήρα.
 |
| Αλέξανδρος Βασιλικός, πρόεδρος του Ξενοδοχειακού Επιμελητηρίου Ελλάδος |
Η πορεία της φετινής θερινής σεζόν
Φέτος η Ελλάδα έχει να αντιμετωπίσει την άνοδο της γείτονος (η Τουρκία το 2018 είχε αύξηση 22% στις διεθνείς αφίξεις, στα 39,5 εκατομμύρια από 32,5 εκατομμύρια το 2017, με τις προκρατήσεις για φέτος να κινούνται σε ισχυρό διψήφιο ποσοστό), την ανασφάλεια σε όλη την Ευρώπη λόγω Brexit, αλλά και τα μηνύματα από τη Γερμανία (τη βασικότερη αγορά εισερχόμενου τουρισμού για τη χώρα μας, με σχεδόν 4,4 εκατομμύρια επισκέπτες πέρυσι) για μειωμένη διάθεση των κατοίκων της για ταξίδια. Ο πρόεδρος του ΞΕΕ αναφέρει σχετικά: «Εμείς, ως Ξενοδοχειακό Επιμελητήριο, χτυπήσαμε εγκαίρως το προειδοποιητικό καμπανάκι για τις μεγάλες προκλήσεις και τις δυσκολίες της φετινής χρονιάς, που είναι λογικό να δημιουργούν προβληματισμούς και ανησυχίες. Η ανταγωνιστικότητα είναι πολυπαραγοντική εξίσωση και απαιτεί διαρκή προσαρμογή, ευελιξία και μηδενικό εφησυχασμό. Γι' αυτό άλλωστε και δεν έχει νόημα να συζητάμε κάθε φορά στο παρά πέντε. Η σωστή συζήτηση για τον τουρισμό στο κλείσιμο του α' τριμήνου του 2019 δεν είναι το πώς θα πάει η φετινή σεζόν, αλλά ποιους στόχους θέλουμε να πετύχουμε τη σεζόν του 2025. Αυτό σημαίνει στρατηγική σε μια σοβαρή χώρα και για μια τόσο σοβαρή οικονομική δραστηριότητα όπως ο τουρισμός».
Από την πλευρά του, το ΞΕΕ, σε μια προσπάθεια να προχωρήσει ένα βήμα μπροστά και να παντρέψει τις νέες τάσεις με την αγορά, ανακοίνωσε την επίσημη έναρξη του πρώτου Τravel - Hospitality Accelerator, δηλαδή του πρώτου προγράμματος επιτάχυνσης startups του τουρισμού στην Ελλάδα, με σκοπό την προσέγγιση της ελληνικής νεοφυούς επιχειρηματικότητας που δραστηριοποιείται στον τουρισμό.
Τουρισμός και εκλογές
Στο ερώτημα κατά πόσο μπορεί να επηρεάσει την πορεία του τουρισμού το γεγονός ότι το 2019 είναι μια εκλογική χρονιά, ο κ. Βασιλικός απαντά: «Ο ελληνικός τουρισμός είναι υπόθεση όλων και ως ΞΕΕ πιστεύουμε ότι αντί για απειλή πρέπει να είναι ευκαιρία, στις εκλογές όλων των επιπέδων, να αναδείξουμε τη σημασία του. Ο τουρισμός παράγει 1 στα 4 ευρώ στη χώρα δίνοντας ταυτόχρονα δουλειά σε 1 εκατομμύριο εργαζομένους, άμεσα και έμμεσα απασχολούμενους». Τα νούμερα προκύπτουν αν ληφθούν υπόψη τα άμεσα έσοδα του κλάδου, ξεπερνώντας πέρυσι για πρώτη φορά τα 16,1 δισ. ευρώ, σε συνάρτηση με τον πολλαπλασιαστή (από 2,2 έως 2,65 κατά το ΙΟΒΕ) για την έμμεση συνεισφορά του σε όλη την αλυσίδα της ελληνικής οικονομίας -μεταφορές, εμπόριο, ψυχαγωγία, εστίαση κ.ά.-, όπερ μεταφράζεται σε ένα νούμερο πάνω από 40 δισ. ευρώ.
«Για να ενισχυθεί αυτή η δυναμική απαιτείται συλλογική προσπάθεια από όλους. Γι' αυτό και με υπεύθυνες προτάσεις και αναλύσεις επιδιώκουμε ο τουρισμός να είναι ψηλά στην ατζέντα του δημόσιου διαλόγου. Μάλιστα, τις επόμενες ημέρες θα δημοσιοποιηθεί επιστημονική μελέτη του Ινστιτούτου Τουριστικών Ερευνών και Προβλέψεων που θα αποτυπώνει με συγκεκριμένα στοιχεία τη σημερινή εικόνα του ελληνικού ξενοδοχείου, αναδεικνύοντας ταυτόχρονα και τα ενδεδειγμένα βήματα που πρέπει να γίνουν σε πολλές κατευθύνσεις».
Σημειώνεται ότι στο τέλος του 2018 το σύνολο του ξενοδοχειακού δυναμικού ανά την Ελλάδα ανήλθε σε 9.873 ξενοδοχεία, από 9.783 στο τέλος του 2017, με εμφανή την αναβάθμιση της ποιότητας, καθώς υπήρξε αύξηση στις ανώτερες κατηγορίες και μείωση στις κατηγορίες 1 και 2 αστέρων. Ενδεικτικά, τα 5άστερα και τα 4άστερα αυξήθηκαν το 2018 στις 550 μονάδες (11%) και 1.581 μονάδες (6,5%) αντίστοιχα.
«Εν όψει των εκλογών, είναι ευκαιρία να διατυπωθούν ιδέες και προτάσεις για το πώς θα ενισχυθούν ο τουρισμός και η συνεισφορά του στην οικονομία και την κοινωνία. Αυτό δεν θα γίνει με κάποιο μαγικό ραβδί. Απαιτούνται πολιτικές σε όλα τα επίπεδα και για ένα ευρύ φάσμα ανοιχτών θεμάτων, από την υπερφορολόγηση που βιώνουμε σήμερα μέχρι τον σχεδιασμό και την υλοποίηση των αναγκαίων υποδομών που έχουμε ανάγκη ως χώρα, προκειμένου και να επιμηκύνουμε την τουριστική περίοδο, αλλά και να μειώσουμε το χάσμα στην τουριστική ανάπτυξη που παρατηρείται μεταξύ των περιφερειών της χώρας. Επίσης, μέρος αυτού του δημόσιου διαλόγου είναι και το να επιλύσουμε κραυγαλέες στρεβλώσεις όπως οι βραχυχρόνιες μισθώσεις, αλλά και ο απόλυτος παραλογισμός των πνευματικών και συγγενικών δικαιωμάτων. Ως προς το τελευταίο, υπήρξε ένα ολόκληρο σκάνδαλο με την ΑΕΠΙ και η διάδοχη κατάσταση είναι ακόμη χειρότερη. Επί εποχής ΑΕΠΙ πληρώναμε 100 και ακριβώς για τους ίδιους δημιουργούς σήμερα πληρώνουμε 180! Είναι ένα σύστημα χωρίς ανταποδοτικότητα και με αμφίβολο το τι φτάνει πραγματικά από τα χρήματα αυτά στους ίδιους τους δημιουργούς. Θέλω να πιστεύω ότι ο κοινός νους δεν έχει μεταναστεύσει από αυτή τη χώρα και άμεσα θα αποκατασταθεί η λογική, ενώ μεσοπρόθεσμα θα υπάρξει και μια οριστική διευθέτηση, στη βάση της πρότασης του ΞΕΕ για έναν φορέα συγκέντρωσης των δικαιωμάτων».
Τι προτείνουν οι ξενοδόχοι για τις μισθώσεις τύπου Airbnb
Εν όψει της τουριστικής σεζόν, οι φορείς προτάσσουν τη ρύθμιση της αγοράς των βραχυχρόνιων μισθώσεων, που αποτελούν πλέον σημαντικό κομμάτι του προσφερόμενου ελληνικού τουριστικού προϊόντος. «Η ασυδοσία δεν είναι ελευθερία», σχολιάζει ο κ. Βασιλικός.
Με βάση τα στοιχεία της ίδιας της Airbnb, της μεγαλύτερης πλατφόρμας παγκοσμίως, τα νούμερα για την Ελλάδα στο τέλος του 2018 είχαν ως εξής: 90.000 καταχωρήσεις, 50.000 ενεργοί οικοδεσπότες, 2,15 εκατομμύρια αφίξεις, εκ των οποίων το 70% Ευρωπαίοι επισκέπτες, από τους οποίους το 20% Ελληνες και το 14% Αμερικανοί. Το μέσο εισόδημα για τον Ελληνα οικοδεσπότη ήταν 3.700 δολάρια, ενώ ο μέσος όρος των διανυκτερεύσεων ανά οικοδεσπότη ήταν 31 ημέρες. Τα νούμερα φυσικά είναι διαφορετικά ανάλογα με την περιοχή.
«Ολες οι διεθνείς μελέτες, όπως αυτή που εκπόνησε πρόσφατα η Grant Thornton για λογαριασμό του ΞΕΕ, πιστοποιούν αφενός ότι η ανεξέλεγκτη οικονομία διαμοιρασμού συνιστά πρακτική αθέμιτου ανταγωνισμού και αφετέρου αφήνει ένα βαθύ αρνητικό κοινωνικό αποτύπωμα. Οι εξώσεις οικογενειών για την εκμετάλλευση βραχυχρόνιων μισθώσεων σπιτιών και διαμερισμάτων έγινε πλέον μέρος της καθημερινότητας.
Οι προτάσεις μας βασίζονται στην ανάγκη ελέγχου και ρυθμίσεων ώστε να μην οδηγηθούμε σε μια μεγάλης έκτασης κοινωνική απορρύθμιση με απρόβλεπτες συνέπειες. Ενδεικτικά αναφέρω την πρότασή μας για τον χρονικό περιορισμό της δραστηριότητας σε 90 ημέρες ετησίως για όλη τη χώρα, με μείωση αυτού του ορίου στις 60 ημέρες για νησιά κάτω από 10.000 κατοίκους. Επίσης, να υπάρχει όριο δύο ακινήτων ανά εκμισθωτή, ο οποίος θα πρέπει να είναι φυσικό και όχι νομικό πρόσωπο, αλλά και να υπάρξει αναλογικότητα στις φορολογικές υποχρεώσεις για ακίνητα που διατίθενται για τουριστική διαμονή».
Ο κ. Βασιλικός προσθέτει ότι το ζήτημα των βραχυχρόνιων τουριστικών μισθώσεων δεν είναι ποσοτικό: «Το θέμα αφορά την ποιότητα της καθημερινότητας των πολιτών και πρέπει να επιλυθούν τα σοβαρά κοινωνικά προβλήματα που δημιουργούνται όταν δεν υπάρχει ρυθμιστικός έλεγχος. Αυτό έχει συνειδητοποιηθεί πλέον από όλους και χαίρομαι για την έναρξη μιας διαδικασίας που θα οδηγεί σε λύσεις. Είναι αναγκαίο αυτό να συμβεί άμεσα, ώστε να μη ζήσουμε πάλι στην τουριστική σεζόν εικόνες που θα καταγράφουν το αδιέξοδο σε πολλές περιοχές όπου ειδικές κατηγορίες, όπως αστυνομικοί, στρατιωτικοί, δάσκαλοι, καθηγητές, δεν θα μπορούν να βρουν σπίτι και θα δημιουργούνται τεράστια προβλήματα στη λειτουργία των τοπικών κοινωνιών».
newmoney.gr
Όλες οι σημαντικές εξελίξεις στο e-mail σου από το ERGON blog!
