Τι «απαιτεί» το ISO ασφάλειας τροφίμων και ποιες οι νέες αλλαγές

Ο Δημήτρης Κατσιέρης, Τεχνικός Διευθυντής της BQC και μέλος της Τεχνικής Επιτροπής ISO/TC34 SC17/WG8 για την αναθεώρηση του ISO 22000, μιλάει στο epixeiro.gr για την πιστοποίηση γύρω από την ασφάλεια τροφίμων και τις τελευταίες αλλαγές στο ISO 22000:2018.

Καταρχάς, μιλήστε μας για το πρότυπο ISO 22000. Τι είναι και σε ποιες επιχειρήσεις απευθύνεται;

Το πρότυπο ISO 22000 είναι ένα διεθνές πρότυπο που προδιαγράφει τις απαιτήσεις για συστήματα διαχείρισης ασφάλειας τροφίμων. Απευθύνεται σε όλους τους οργανισμούς που εμπλέκονται στην αλυσίδα τροφίμων, άμεσα (π.χ. μια βιοτεχνία παραγωγής τροφίμων) ή έμμεσα (π.χ. μια εταιρεία παροχής υπηρεσιών μυοκτονίας - απεντόμωσης).

Πόσες επιχειρήσεις είναι σήμερα πιστοποιημένες κατά ISO 22000 στην Ελλάδα;

Τα επίσημα στοιχεία από τον Οργανισμό ISO για το έτος 2017, αναφέρουν πως 2.285 επιχειρήσεις ήταν πιστοποιημένες κατά ISO 22000 στην Ελλάδα. Αξίζει να αναφερθεί πως στην Ινδία, βάσει της ίδιας έρευνας, έχουν πιστοποιηθεί 100 οργανισμοί λιγότεροι! Βέβαια, τα στοιχεία προκύπτουν από εθελοντική προσκόμιση δεδομένων από τους Φορείς Πιστοποίησης κάθε χώρας, με ό,τι αυτό συνεπάγεται.

Ποια είναι τα οφέλη που έχει ένας οργανισμός ο οποίος πιστοποιείται κατά το συγκεκριμένο πρότυπο;

Η πιστοποίηση κατά ISO 22000 αποτελεί πρώτα από όλα μια επιβράβευση της προσπάθειας της διοίκησης και του προσωπικού ενός οργανισμού στη διαχείριση της ασφάλειας τροφίμων. Στη συνέχεια, αποτελεί την έξωθεν καλή μαρτυρία πως ο πιστοποιημένος οργανισμός εφαρμόζει αποτελεσματικά προληπτικά μέτρα για την ασφάλεια των παρεχόμενων προϊόντων και υπηρεσιών του, όσον αφορά στα τρόφιμα. Τέλος, αποτελεί διαβατήριο για την είσοδο σε κλάδους λιανεμπορίου, δημόσιους διαγωνισμούς και τις εξαγωγές σε άλλες χώρες.

Ποιες είναι οι βασικές αλλαγές και προσθήκες που υιοθετήθηκαν στη νέα έκδοση, στο ISO 22000:2018, και ποιος ο σκοπός της αναθεώρησης;

Οι βασικές αλλαγές και προσθήκες της νέας έκδοσης σε σχέση με την έκδοση 2005 είναι η προσθήκη μεγάλου αριθμού ορισμών για την καλύτερη κατανόηση των εννοιών και των απαιτήσεων, η διαφορετική δομή που προσομοιάζει πλέον τη δομή (High Level Structure) των υπόλοιπων προτύπων για τα συστήματα διαχείρισης (π.χ. ISO 9001, ISO 14001), ώστε να είναι πιο εύκολη η ταυτόχρονη εφαρμογή τους, καθώς και η έννοια του επιχειρηματικού κινδύνου που κρίθηκε ότι κάθε οργανισμός πρέπει να λαμβάνει υπόψη, ασχέτως αντικειμένου. Η νέα έκδοση εξηγεί καλύτερα τις έννοιες Προαπαιτούμενα – Προαπαιτούμενα Προγράμματα και Κρίσιμα Σημεία Ελέγχου, για τις οποίες υπήρχε μια σύγχυση σε μεγάλο πλήθος ανθρώπων.

Ποια είναι η διαδικασία που θα πρέπει να ακολουθήσει ένας οργανισμός για να πιστοποιηθεί κατά ISO 22000:2018; Υπάρχει κάποια διαφορά στη διαδικασία για όσους έχουν πιστοποιηθεί με την προηγούμενη έκδοση;

Η διαδικασία πιστοποίησης κατά ISO 22000:2018 δεν διαφέρει από τη διαδικασία που προϋπήρχε, με την έννοια ότι ένας οργανισμός πρέπει να έχει αναπτύξει και εφαρμόσει αποτελεσματικά ένα σύστημα διαχείρισης ασφάλειας τροφίμων που να αναγνωρίζει και να ελέγχει όλους τους πιθανούς κινδύνους για την ασφάλεια τροφίμων. Η πιστοποίηση ουσιαστικά βεβαιώνει την συστηματική εφαρμογή των ανωτέρω.

Ένας Οργανισμός που είναι ήδη πιστοποιημένος, θα πρέπει να αγοράσει το νέο πρότυπο, να μελετήσει τις απαιτήσεις του και να αναγνωρίσει τις απαιτήσεις που δεν πληροί (gap analysis). Στη συνέχεια, με τη βοήθεια της Ομάδας Ασφάλειας Τροφίμων του Οργανισμού και ίσως ενός εξειδικευμένου Συμβούλου - αν απαιτείται - να καλύψει τα κενά που έχουν δημιουργηθεί και να ενημερώσει το Φορέα Πιστοποίησης που συνεργάζεται ότι είναι έτοιμος να δεχθεί επιθεώρηση με τις νέες απαιτήσεις.

Όσον αφορά στη μεταβατική περίοδο, ποια είναι η προθεσμία που δίνεται για την πλήρη προσαρμογή στο νέο πρότυπο;

Βάσει της τελευταίας απόφασης του IAF (Resolution 15-2018), όλα τα πιστοποιητικά που έχουν εκδοθεί σύμφωνα με το πρότυπο ISO 22000:2005 θα λήξουν αυτοδικαίως στις 29 Ιουνίου 2021. Αυτό σημαίνει πως η προσαρμογή των επιχειρήσεων στις νέες απαιτήσεις θα πρέπει να έχει ολοκληρωθεί μερικούς μήνες πριν ώστε να μπορέσουν να γίνουν οι επιθεωρήσεις για τη μετάβαση στο νέο πρότυπο και να μην υπάρχουν προβλήματα και καθυστερήσεις που θα μπορούσαν να προκαλέσουν την απόσυρση των πιστοποιητικών τους.

Υπό ποιο πλαίσιο πραγματοποιήθηκαν αυτές οι αλλαγές και ποιος είναι ο σχεδιασμός για το μέλλον;

Ο Οργανισμός ISO (International Organisation for Standardization), που είναι υπεύθυνος για την έκδοση του προτύπου, ελέγχει κάθε πρότυπο για την ανάγκη αλλαγών κάθε πέντε έτη μετά την ημερομηνία έκδοσης. Την πρώτη φορά που έγινε αυτός ο έλεγχος, το 2010, δεν αναγνωρίστηκε ανάγκη αλλαγής. Λόγω των αυξανόμενων κινδύνων για την ασφάλεια τροφίμων, την εξέλιξη του κλάδου των τροφίμων, την ύπαρξη πολλών ιδιωτικών προτύπων και σχημάτων πιστοποίησης, την αναθεώρηση άλλων σημαντικών προτύπων ISO αλλά και την ενημέρωση που είχε από τα μέλη του, κρίθηκε αναγκαία η αναθεώρηση του προτύπου ώστε να αντανακλά τις σύγχρονες ανάγκες.




Όλες οι σημαντικές εξελίξεις στο e-mail σου από το ERGON blog!