της Ιφιγένειας Νικόλα |
Βασικός πυλώνας της ενεργειακής πολιτικής της Ευρωπαϊκής Ένωσης αποτελεί η απελευθέρωση της αγοράς ενέργειας, η εγκαθίδρυση του ελεύθερου ανταγωνισμού και η προώθηση των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας με τη συμμετοχή των καταναλωτών.
Ειδικότερη έκφανση της συμμετοχής αυτής αποτελεί η προώθηση των έξυπνων μετρητών (smart meters), η οποία προβλέπεται πως θα επιφέρει σημαντική βελτίωση της ενεργειακής απόδοσης καθώς και μείωση της κατανάλωσης και της αντίστοιχης χρέωσης. Οι έξυπνοι μετρητές εντάσσονται σε ένα ευρύτερο πλαίσιο ανάπτυξης πιο αποδοτικών, ευέλικτων και αξιόπιστων δικτύων, των λεγόμενων smart grids. Σύμφωνα με την Οδηγία 2012/27/ΕΕ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 25ης Οκτωβρίου 2012 ως έξυπνος ορίζεται ο μετρητής ο οποίος "μετρά την κατανάλωση ενέργειας, παρέχοντας περισσότερες πληροφορίες από ό,τι ένας συμβατικός μετρητής και μπορεί να μεταδίδει και να λαμβάνει δεδομένα χρησιμοποιώντας μία μορφή ηλεκτρονικών επικοινωνιών".
Σημαντική προβλέπεται να είναι η συμβολή τους στην προσαρμογή της πραγματικής κατανάλωσης ενέργειας των τελικών καταναλωτών στην παραγωγή από μεταβαλλόμενες εγκαταστάσεις παραγωγής ενέργειας. Μπορούν, επίσης, να συμβάλουν στη βελτιστοποίηση της εξασφάλισης ενέργειας καθορίζοντας την εξασφάλιση της ενέργειας βάσει της πραγματικής, πλέον, κατανάλωσης και όχι βάσει προβλέψεων. Τα ευφυή συστήματα μέτρησης μπορούν επιπλέον να χρησιμοποιηθούν με τρόπο, ο οποίος εξυπηρετεί το δίκτυο, καθιστώντας διαθέσιμες πληροφορίες σχετικά με την κατάσταση του δικτύου, καθώς επιτρέποντας χειρισμούς λειτουργίας όπου υποδεικνύονται από το δίκτυο, μπορούν να λειτουργήσουν ως ασφαλής πλατφόρμα για πλείστες εφαρμογές των τομέων της διαχείρισης ενέργειας, καθώς και της διαχείρισης παραγωγής της.
Η ιδέα της αντικατάστασης των μετρητών δεν είναι καινοφανής, καθώς η πρώτη ρητή αναφορά στους «έξυπνους μετρητές» έγινε με την Οδηγία 2009/72/ΕΚ, η οποία ζήτησε από τα κράτη-μέλη την εκπόνηση μελέτης κόστους-οφέλους σχετικά με τη δυνατότητα εγκατάστασης έξυπνων μετρητών στην επικράτειά τους, ενώ είχε προηγηθεί η Οδηγία 2006/32 κάνοντας αναφορά στην ανάγκη εγκατάστασης ατομικών μετρητών που να αντικατοπτρίζουν επακριβώς την πραγματική ενεργειακή κατανάλωση του τελικού καταναλωτή. Όμως, συνέπεια της χρήσης των ευφυών συστημάτων ρύθμισης αποτελεί η αυξημένη διακίνηση δεδομένων, τα οποία αφενός παρέχουν πληροφορίες αναφορικά με την καταναλωτική συμπεριφορά των ιδιωτικών νοικοκυριών, ενώ από την άποψη προστασίας προσωπικών δεδομένων εγείρονται σοβαρά νομικά ζητήματα. Η αυξανόμενη πολυπλοκότητα του συστήματος το καθιστά ιδιαιτέρως ευαίσθητο στις επιθέσεις από χάκερ και εξαιτίας των μεγάλων πιθανοτήτων επίθεσης και ιχνηλασιμότητας ο τεχνικός εξοπλισμός τους απαιτείται να πληροί τις υψηλότερες τεχνικές προδιαγραφές.
Την παροχή ατομικών μετρητών, οι οποίοι απεικονίζουν την πραγματική ενεργειακή κατανάλωση, προέβλεψε σε εθνικό επίπεδο ο Ν. 3855/2010 "Μέτρα για τη βελτίωση της ενεργειακής απόδοσης κατά την τελική χρήση, ενεργειακές υπηρεσίες και άλλες διατάξεις" θέτωντας τα θεμέλια για την εμπορική εξάπλωση των έξυπνων μετρητών. Με την ψήφιση του ως άνω νόμου ενσωματωθηκε στην εσωτερική μας έννομη τάξη η Οδηγία 2006/32/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και Συμβουλίου της 5ης Απριλίου 2006 για την ενεργειακή απόδοση κατά την τελική χρήση και τις ενεργειακές υπηρεσίες και για την κατάργηση της οδηγίας 93/76/ΕΟΚ του Συμβουλίου. Η ευρείας κλίμακας εξάπλωση των έξυπνων μετρητών προβλέπεται στο άρθρο 59 του Ν. 4001/2011 "Για τη λειτουργία των Ενεργεικών Αγορών Ηλεκτρισμού και Φυσικού Αερίου, για Έρευνα, Παραγωγή και δίκτυα μεταφοράς Υδρογονανθράκων και άλλες ρυθμίσεις". Τον Φεβρουάριο του 2013 το Υπουργείο Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής ενέκρινε την ευρείας κλίμακας αντικατάσταση των συμβατικών μετρητών με την υπ΄αριθμ. Δ5/ΗΛ/Α/Φ33/2076/13 Απόφασή του (ΦΕΚ 297 Β/13-2-2013).
Το βασικό μειονέκτημα των ευφυών συστημάτων μέτρησης εντοπίζεται στο γεγονός ότι το μεγάλο εύρος δεδομένων που θα καταγράφουν ενδέχεται να κρύβει σημαντικούς κινδύνους για την προστασία των προσωπικών δεδομένων των πελατών, αλλά και εν γένει της ιδιωτικής ζωής. Τέτοια δεδομένα ενδέχεται να χρησιμοποιηθούν από διαφημιστικές εταιρείες με στοχευμένη διαφήμιση, από τις αρχές για εντοπισμό παράνομων δραστηριοτήτων ή ακόμη και από εγκληματίες του κοινού ποινικού δικαίου, όπως είναι οι διαρρήκτες. Η εξασφάλιση της προστασίας των θεμελιωδών δικαιωμάτων των καταναλωτών είναι απαραίτητη τόσο για λόγους νομιμότητας όσο και για την επιτυχή εμπορική εξάπλωσή τους. Για τους λόγους αυτούς, η Οδηγία 2012/27/ΕΚ κάνη ρητή αναφορά στην υποχρέωση των κρατών-μελών να διασφαλίσουν την ασφάλεια των δεδομένων και την ιδιωτικότητα των καταναλωτών, σύμφωνα με τα όσα ορίζει ευρωπαϊκή νομοθεσία.
Η αντικατάσταση των συμβατικών μετρητών με νέους έξυπνους μετρητές αποτελεί μία στρατηγική επένδυση που θα δημιουργήσει νέες θέσεις εργασίας και θα συμβάλλει στην ενεργειακή ασφάλεια της χώρας με τη συμμετοχή των καταναλωτών, ενώ ο καθορισμός της μεθοδολογίας του επιμερισμού του κόστους της επένδυσης θα παίξει καταλυτικό ρόλο ενόψει του κόστους αντικατάστασης που θα επιβαρυνθούν οι καταναλωτές λαμβάνοντας υπόψη τις οικονομικές δυσχέρειες που έχει η χώρα. Η αντικατάσταση αναμένεται να έχει προχωρήσει μέχρι τον Ιούλιο του 2017 έως και το 40% των υφιστάμενων μετρητών, ενώ προβλέπεται να έχει ολοκληρωθεί σε ποσοστό τουλάχιστον 80% μέχρι το τέλος του 2020. Το κοινωνικό σύνολο αναμένεται να ωφεληθεί από τη μείωση των εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα, την προστασία του περιβάλλοντος, τη μεγαλύτερη διείσδυση των Ανενεώσιμων Πηγών Ενέργειας (ΑΠΕ), ενώ η εθνική οικονομία των κρατών θα ευνοηθεί μέσω της βελτίωσης της ανταγωνιστικότητας της βιομηχανίας και της αποτελεσματικότερης ενεργειακής χρήσης.
epixeiro.gr
