Όσοι γνωρίζουν ότι το υδρογόνο είναι αέριο, άοσμο, εύφλεκτο, ελαφρύτερο από τον αέρα και άχρωμο ενδέχεται να παραξενευτούν ακούγοντας να γίνεται λόγος για πράσινο υδρογόνο. Αν πάλι σκεφτούν ότι το επίθετο «πράσινο» έχει να κάνει με κάποια περιβαλλοντική διάσταση του εν λόγω αερίου τότε δεν θα έχουν κάνει λάθος.
Βεβαίως, το υδρογόνο είναι από τη φύση του «οικολογικό» καθώς η καύση του, είτε αυτή καθ’ αυτή (θυμίζουμε ότι μεταξύ άλλων μπορεί να χρησιμοποιηθεί ως καύσιμο σε κινητήρες εσωτερικής καύσης) είτε σε κυψέλες υδρογόνου (Fuel Cells) όπου έχουμε μια χημική διαδικασία αντίστροφη της ηλεκρόλυσης δημιουργεί το καυσαέριο με τον χημικό τύπο H2O, δηλαδή νερό με τη μορφή υδρατμών.
Ο όρος λοιπόν «πράσινο» υδρογόνο έχει να κάνει με τον τρόπο παραγωγής του. Διότι δεν είναι πάντα αθώο το υδρογόνο που έχουμε σήμερα στη διάθεσή μας, καθώς η παραγωγή του, πχ. από φυσικό αέριο (που σημειωτέον είναι και αρκετά φθηνότερη) μπορεί να επιβαρύνει με σημαντικές ποσότητες CO2 την ατμόσφαιρα.
Πράσινο, λοιπόν, είναι το υδρογόνο που παράγεται με ηλεκτρόλυση η οποία πραγματοποιείται με ηλεκτρικό ρεύμα που προέρχεται από ανανεώσιμες πηγές ενέργειας. Πρόκειται για μια μηδενικών ρύπων διαδικασία, με την πρώτη ύλη – το νερό – να είναι αστείρευτο και ανακυκλώσιμο.
Και για να γνωρίζουμε ολόκληρη την παλέτα του υδρογόνου πρέπει να σας πούμε ότι το μεγαλύτερο μέρος του υδρογόνου που χρησιμοποιείται ήδη ευρέως ως βιομηχανική χημική ουσία είναι είτε «καφέ», εάν παράγεται μέσω της αεριοποίησης άνθρακα ή λιγνίτη ή «γκρι», εάν γίνεται μέσω αναμόρφωσης ατμού μεθανίου, η οποία συνήθως χρησιμοποιεί φυσικό αέριο ως πρώτη ύλη (τους συγκεκριμένους ορισμούς χρησιμοποιεί η εταιρεία έρευνας αγοράς Wood Mackenzie). Αντιλαμβάνεστε ότι καμία από τις παραπάνω διαδικασίες δεν είναι ακριβώς φιλική προς το περιβάλλον.
Μια κάπως καθαρότερη επιλογή είναι το «μπλε» υδρογόνο, που παράγεται πάλι με αναμόρφωση ατμού μεθανίου, αλλά οι εκπομπές περιορίζονται με τη δέσμευση και αποθήκευση του άνθρακα. Αυτή η διαδικασία θα μπορούσε να μειώσει κατά 50% την ποσότητα του CO2 που παράγεται, αλλά και πάλι απέχει πολύ από τις μηδενικές εκπομπές.
Τέλος, στους παραπάνω τύπους προστέθηκε πρόσφατα το «τιρκουάζ» υδρογόνο που παράγεται με πυρόλυση - με διάσπαση του μεθανίου σε υδρογόνο και στερεό άνθρακα. Σε αυτήν την περίπτωση έχουμε χαμηλές εκπομπές ρύπων καθώς ο παραγόμενος άνθρακας μπορεί είτε να θάβεται είτε να χρησιμοποιείται για βιομηχανικές διεργασίες όπως η παραγωγή χάλυβα ή η κατασκευή μπαταριών, έτσι ώστε να μην διαφεύγει στην ατμόσφαιρα ως διοξείδιο του άνθρακα – το γνωστό CO2.
Η είδηση – αφορμή, τώρα, για το μικρό αυτό αφιέρωμα στη χημεία του υδρογόνου είναι ότι BP και Orsted οργανώνουν την παραγωγή «πράσινου» υδρογόνου στο διυλιστήριο Lingen στη βορειοδυτική Γερμανία, χρησιμοποιώντας την αιολική ενέργεια που προσφέρουν απλόχερα τα αιολικά πάρκα της Βόρειας Θάλασσας.
Αρχικά, οι δυο εταιρίες σχεδιάζουν να κατασκευάσουν έναν ηλεκτρολύτη 50 μεγαβάτ (MW) για να αντικαταστήσουν το 20% του «γκρι» υδρογόνου που αυτή τη στιγμή παράγεται με βάση το φυσικό αέριο στις υπάρχουσες εγκαταστάσεις. Αργότερα η δυναμικότητα θα μπορούσε να φτάσει έως και τα 500 MW και να καταλήξει σε μεταγενέστερο στάδιο να αντικαταστήσει όλο το υδρογόνο που τώρα παράγεται από ορυκτά καύσιμα στο Lingen, σύμφωνα με δηλώσεις στο Reuters του Louise Jacobson Plutt, ανώτερου αντιπρόεδρου της BP για το υδρογόνο. Σημειώστε ότι η BP στοχεύει να επεκτείνει την παραγωγή υδρογόνου στο 10% της αγοράς έως το 2030.
Ενώ Anders Nordstrom, αντιπρόεδρος της Orsted -υπεύθυνος για το υδρογόνο, φάνηκε και αρκετά αισιόδοξος σε σχέση με την εξέλιξη της τιμής του πράσινου υδρογόνου δηλώνοντας ότι: «Βλέπουμε μια πορεία προς την ισοτιμία με το «γκρι» υδρογόνο μέχρι το τέλος της δεκαετίας.»
Η επιβεβαίωση αυτής της πρόβλεψης αυτής – που αξίζει να σημειωθεί συμβαδίζει με τις εκτιμήσεις της Wood Mackenzie η οποία θεωρεί ότι το μειωμένο κόστος και η αύξηση των εγκαταστάσεων παραγωγής θα διασφαλίσουν ότι η δεκαετία του 2020 θα είναι η «δεκαετία υδρογόνου» - θα μπορούσε να δώσει σημαντική ώθηση στη χρήση του υδρογόνου στις μεταφορές όλων των ειδών.
Σημειώστε ότι τους τελευταίους 10 μήνες, ο όγκος των Projects πράσινου υδρογόνου που προωθούνται για υλοποίηση αυξήθηκε από τα 3,5 GW (Gigawatts) σε περισσότερα από 15 GW. Ενώ μεταξύ των ενδιαφερομένων εταιριών συναντάμε έναν άλλο πετρελαϊκό κολοσσό, τη Shell, αλλά και τη μεγάλη γερμανική «ΔΕΗ», την RWE.
του Νίκου Λουπάκη
Liberal.gr
