Η επιστροφή της «Σφακιανάκης ΑΕΒΕ» σε οριακή καθαρή κερδοφορία κατά το 2018 δεν αλλάζει το γεγονός πως αργά ή γρήγορα η υπόθεση της αναχρηματοδότησης του ομίλου θα απασχολήσει ξανά τις τράπεζες. Αλλωστε αυτό ήταν εξαρχής το σχέδιο. Τα 330 εκατ. του τραπεζικού δανεισμού είναι πολλά ακόμα και εάν η εταιρεία καταφέρει να αυξήσει τα λειτουργικά της κέρδη EBΙΤDA στα επίπεδα των 40 εκατ. από 30 εκατ. πέρυσι. Αυτό όμως δεν εμπόδισε τις τράπεζες να προχωρήσουν σε αναχρηματοδότηση των δανείων πριν από ένα χρόνο. Ναι μεν κατάφεραν να κατηγοριοποιήσουν έναν μεγάλο οφειλέτη στα μη εξυπηρετούμενα ανοίγματα (NPEs) από τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια (NPLs), πλην όμως ουσιαστικά μετέθεσαν την εξεύρεση τελικής λύσης για λίγα χρόνια, εξηγεί στην «Κ» σύμβουλος επιχειρήσεων που συμμετείχε στην προ έτους διαπραγμάτευση. Και το κατά πόσον η λύση αυτή θα εξασφαλίζει τη βιωσιμότητα της εταιρείας θα εξαρτηθεί από την επιτυχία της υλοποίησης του πενταετούς business plan που συνοδεύει την τρέχουσα ρύθμιση. «Για την ώρα, οι επιδόσεις της εταιρείας φαίνεται πως ξεπερνούν τους στόχους για τον δείκτη χρέους προς λειτουργικά κέρδη, αλλά μένει ακόμα πολύς δρόμος για να σφυρίξει κάποιος το ματς υπέρ της “Σφακιανάκης”», εξηγεί στην «Κ» τραπεζίτης που χειρίζεται τον συγκεκριμένο φάκελο. Εκτιμά πως, για να βγει το πλάνο, θα πρέπει το σύνολο της αγοράς πωλήσεων αυτοκινήτων να ανεβεί το 2023 στις 140 με 150 χιλιάδες ταξινομήσεις ετησίως από τις 100 χιλιάδες του 2018. Δύσκολο στοίχημα.
Είναι λοιπόν τόσο σοβαρά τα πράγματα για τη «Σφακιανάκης ΑΕΒΕ» που προ δεκαετίας σάρωνε με αλλεπάλληλες εξαγορές ανταγωνιστών της τον κλάδο; Για την απάντηση στο ερώτημα αυτό είναι χρήσιμες δύο πληροφορίες. Πρώτον, η συνεχιζόμενη ανάκαμψη των πωλήσεων αυτοκινήτων, με οδηγό τις αγορές αλλά και τις πωλήσεις που κάνουν οι εταιρείες ενοικίασης οχημάτων, βελτιώνουν τα αποτελέσματα της «Σφακιανάκης» που, έχοντας απορροφήσει τη θυγατρική μισθώσεων, έχει καταφέρει να βρει τις ταμειακές ροές για την εξυπηρέτηση των ρυθμισμένων υποχρεώσεών της. Δεύτερον, η εν εξελίξει υποχρεωτική δημόσια πρόταση για τις μετοχές της εισηγμένης, που βρίσκονται στην ελεύθερη διασπορά, αποτιμούν την εταιρεία σε ιδιαίτερα χαμηλά επίπεδα αποτυπώνοντας ίσως την πραγματική οικονομική θέση της.
Η πρόταση Στ. Τάκη
Ο βασικός μέτοχος της εταιρείας Σταύρος Τάκη προτείνει να εξαγοράσει το ποσοστό της τάξης του 8% της «Σφακιανάκης ΑΕΒΕ» που βρίσκεται στα χέρια της ελεύθερης διασποράς, με συνολικό τίμημα της τάξης των 649.000 ευρώ. Η υποχρέωση της υποβολής δημόσιας πρότασης για την εισηγμένη προέκυψε ύστερα από κάλυψη αυξήσεως κεφαλαίου ύψους 3 εκατ. ευρώ από τον Στ. Τάκη, η οποία διαμόρφωσε το ποσοστό που ελέγχει στο 91,92%. Η ΑΜΚ έγινε στο πλαίσιο της συμφωνηθείσας με τις τράπεζες ρύθμισης του δανεισμού της εταιρείας. Το τίμημα ανά μετοχή που προσφέρει είναι στα 0,34 ευρώ ενώ στο ταμπλό η μετοχή της εταιρείας εμπορίας και μισθώσεων αυτοκινήτων διαπραγματευόταν, προχθές Παρασκευή, στα επίπεδα των 0,30 ευρώ διαμορφώνοντας την κεφαλαιοποίηση στα 7,2 εκατ. ευρώ. Το ενημερωτικό της υποχρεωτικής δημόσιας πρότασης αναφέρει πως, με βάση τη μέθοδο της προεξόφλησης ταμειακών ροών, «η αξία των ιδίων κεφαλαίων εκτιμάται σε 3,0 εκατ. ενώ η αξία ανά μετοχή υπολογίζεται σε 0,13 ευρώ». «Από την ανάλυση ευαισθησίας προκύπτει ότι στις περισσότερες περιπτώσεις τα απαισιόδοξα σενάρια παρουσιάζουν μηδενική αξία ιδίων κεφαλαίων, ενώ σύμφωνα με το πιο αισιόδοξο σενάριο αυτή ανέρχεται σε 7,8 εκατ. ευρώ». Η πρόταση Στ. Τάκη αποτιμά την εταιρεία στα 8,07 εκατ. ευρώ. Ποσό που μπορεί να φαίνεται μικρό για μια εταιρεία με πωλήσεις της τάξης των 300 εκατομμυρίων, αλλά όχι εάν συνυπολογιστεί το χρέος των 330 εκατ. και οι επιπλέον μη τραπεζικές υποχρεώσεις προς τρίτους. Αποτυπώνει δε τον βαθμό της δυσκολίας του εγχειρήματος ανάταξης της εταιρείας.
Θετικές ενδείξεις
Μπορεί λοιπόν να «γυρίσει» η εταιρεία, ναι ή όχι; Το management απαντά «ναι» και τα αποτελέσματα εννεαμήνου του 2018 –τα τελευταία διαθέσιμα– δείχνουν μια κάποια πρόοδο. Οι συνολικές πωλήσεις του ομίλου το εννεάμηνο του 2018 ανήλθαν σε 265,4 εκατ., σημειώνοντας αύξηση κατά 21,2%, και η λειτουργική κερδοφορία του (EBITDA) διαμορφώνεται σε 32,1 εκατ. εμφανίζοντας αύξηση 29,3%. Τα κέρδη προ φόρων ήταν 3,5 εκατ., από 1,3 εκατ. στο εννεάμηνο του 2017, και τα προσαρμοσμένα κέρδη προ φόρων 4,7 εκατ. καταγράφοντας βελτίωση 183,6%.
Αλλά όλα αυτά δεν σημαίνουν σε καμία περίπτωση πως θα μπορέσει να κατεβάσει εύκολα τον δείκτη χρέους προς λειτουργικά κέρδη από το τρέχον 10 στο 5 που προβλέπει η συμφωνία με τις τράπεζες και την οποία λένε πως θα εφαρμόσουν με ευλάβεια οι τελευταίες.
Σωσίβιο για τον όμιλο οι ενοικιάσεις αυτοκινήτων
Πολλοί εκτιμούν πως χωρίς τη Executive Lease και την Enterprise, τα δύο σήματα με τα οποία δραστηριοποιείται στις μισθώσεις αυτοκινήτων η «Σφακιανάκης», δεν θα μπορούσε να εξασφαλίσει τη συναίνεση των πιστωτών της για την περυσινή ρύθμιση υποχρεώσεών της τάξης των 282,9 εκατ. ευρώ. Ούτε βέβαια θα μπορούσε να παλέψει για την ανάκαμψή της και τη βελτίωση των χρηματοοικονομικών δεικτών της για να μπορέσει να ρυθμίσει εκ νέου τα χρέη της το 2023. Χρειάστηκαν βέβαια και αυξήσεις κεφαλαίου που κάλυψαν οι βασικοί μέτοχοι για να αποπληρώσουν μαζί με άλλα ίδια κεφάλαια μέρος των δανειακών υποχρεώσεων. Οπως επίσης απαιτήθηκαν και η ενεχυρίαση μετοχών και η παροχή επιπλέον εξασφαλίσεων επί του ενεργητικού. Η συμφωνία προβλέπει άλλωστε, μεταξύ άλλων, επιμήκυνση των δανείων σε 8 έτη (αρχικά 5 έτη με υπό όρους δυνατότητα ανανέωσης για άλλα 3), τροποποίηση του προγράμματος αποπληρωμής του ανεξόφλητου κεφαλαίου, παροχή εξασφαλίσεων –μεταξύ άλλων, εμπράγματες επί ακινήτων, ενέχυρο και χρηματοοικονομική ασφάλεια επί μετοχών, εκχώρηση απαιτήσεων– και υποχρέωση τήρησης χρηματοοικονομικών δεικτών και σειράς λοιπών υποχρεώσεων, αλλά και τη διατήρηση του δικαιώματος αποκλειστικής αντιπροσώπευσης της Suzuki, τον περιορισμό στη διανομή μερισμάτων, τον περιορισμό σε αμοιβές μελών του διοικητικού συμβουλίου και τον περιορισμό στις επενδύσεις. Επιβλήθηκε δε και η τήρηση αυστηρών όρων επιχειρησιακού σχεδιασμού και επιδόσεων, που αποτελούν όρους της αναχρηματοδότησης. Μπήκε έτσι de facto και το επίσημο τέλος μιας στρατηγικής που υιοθετήθηκε πριν από είκοσι και πλέον χρόνια η οποία εστιάστηκε σε αλλεπάλληλες εξαγορές ανταγωνιστών αλλά και διαφοροποίηση σε άσχετους με το αυτοκίνητο κλάδους, η οποία διόγκωσε τον δανεισμό. Είναι χαρακτηριστική ίσως η δραστηριότητα στις ταχυμεταφορές με τη Speedex, κατάλοιπο της επεκτατικής αυτής στρατηγικής.
Μια αμφιλεγόμενη σήμερα στρατηγική, που υιοθετήθηκε ως απάντηση στην αναγκαστική προ δύο και πλέον δεκαετιών έξοδο από την παραγωγή και εμπορία λεωφορείων, η οποία χαρακτήριζε ιστορικά την εταιρεία. Μια στρατηγική στροφή, της οποίας ηγήθηκε τότε όπως και της τρέχουσας αναδιάρθρωσης του ομίλου ο βασικός μέτοχος και σύζυγος της μιας από τις δύο κόρες του ιδρυτή, Κύπριος επιχειρηματίας Σταύρος Τάκη. Ετσι η «Σφακιανάκης» μεταλλάσσεται για δεύτερη φορά. Δεν έχει πλέον καμία σχέση με την ελληνική αυτοκινητοβιομηχανία που από τη δεκαετία του ’60 έως και τις αρχές της δεκαετίας του 2000 κατασκεύαζε και εμπορευόταν με επιτυχία τα δικά της λεωφορεία. Ούτε αποτελεί πλέον έναν όμιλο που αναπτύσσει τους όγκους του με αλλεπάλληλες εξαγορές επιβαρύνοντας τον ισολογισμό του, όπως έκανε από το 2000 και μετά. Είναι σήμερα μια εταιρεία εισαγωγής και εμπορίας οχημάτων η οποία στηρίζεται εν πολλοίς στον βραχίονα βραχυχρόνιων και μακροχρόνιων μισθώσεων αυτοκινήτων για να εξυπηρετεί τις υποχρεώσεις της.
Τονωτική ένεση στον κύκλο εργασιών από την αύξηση της τουριστικής κίνησης
Η βασική δραστηριότητα του ομίλου Σφακιανάκη είναι η εισαγωγή και εμπορία αυτοκινήτων, μοτοσικλετών και ανταλλακτικών Suzuki, οι βραχυχρόνιες και μακροχρόνιες μισθώσεις. Και οι δύο αυτές αλληλένδετες (καινούργια αυτοκίνητα που χρησιμοποιούνται για μισθώσεις, που αυξάνονται με την άνοδο του τουρισμού) δραστηριότητες στην Ελλάδα εμφάνισαν ανοδική δυναμική πέρυσι: Συνολικά, το 2018 οι ταξινομήσεις καινούργιων επιβατικών είναι αυξημένες κατά 17,4% ως προς το 2017, σύμφωνα με τα στοιχεία του Συνδέσμου Εισαγωγέων Αντιπροσώπων Αυτοκινήτων και Δικύκλων. Ακόμη και με αυτή την πρόοδο, όμως, και λαμβάνοντας υπόψη ότι είναι η πέμπτη κατά σειρά χρονιά αύξησης, η αγορά αυτοκινήτου βρίσκεται -61,6% χαμηλότερα ως προς τον μέσον όρο προ κρίσης (2000-2009). Το 2018, ως προς το 2017, στα καινούργια φορτηγά σημειώθηκε μικρή αύξηση (+2,6%), ενώ στα καινούργια λεωφορεία οι ταξινομήσεις σημείωσαν αύξηση 38,4%. Η Suzuki, την οποία αντιπροσωπεύει η «Σφακιανάκης», πώλησε πέρυσι 5.905 καινούργια αυτοκίνητα και διαθέτει μερίδιο αγοράς 5,7%, σύμφωνα με τα στοιχεία του Συνδέσμου Εισαγωγέων Αντιπροσώπων Αυτοκινήτων και Δικύκλων, επίδοση που την κατατάσσει 7η μάρκα σε πωλήσεις στην Ελλάδα. Ομως βασική δραστηριότητα της «Σφακιανάκης» είναι και η εμπορία λιανικής αυτοκινήτων εν γένει και συγκεκριμένα, πέραν των Suzuki, BMW, Mini, Opel, Ford, Volvo, Fiat, Alfa Romeo, Abarth, Renault Dacia, Nissan, Skoda, Cadillac, αλλά και μεταχειρισμένων αυτοκινήτων και μοτοσικλετών Suzuki και BMW. Στην ευρύτερη αυτή αγορά άλλων Ι.Χ. αλλά και Suzuki στο εννεάμηνο του 2018 η «Σφακιανάκης» έγραψε 84.076 ταξινομήσεις, που μεταφράζεται σε άνοδο 20,4% σε σχέση με το εννεάμηνο του 2017, σύμφωνα με την τελευταία ενημέρωση της εισηγμένης προς του μετόχους της. «Ο κλάδος λιανικής συνεχίζει τη σταθερή πορεία κατακτώντας μερίδιο αγοράς στα επιβατικά αυτοκίνητα 11,0% με πωλήσεις 9.223 επιβατικών αυτοκινήτων (PC), 675 ελαφρών φορτηγών (LCV) και 1.506 μεταχειρισμένων. Οι συνολικές πωλήσεις της «Σφακιανάκης» (χονδρική και λιανική) αντιπροσωπεύουν το 14,0% της ελληνικής αγοράς», αναφέρει η διοίκηση της εταιρείας.
Στο εννεάμηνο του 2018 η «Σφακιανάκης» έγραψε 84.076 ταξινομήσεις, που μεταφράζεται σε άνοδο 20,4% σε σχέση με το εννεάμηνο του 2017.
Παράλληλα δραστηριοποιείται στον κλάδο μίσθωσης αυτοκινήτων μέσω της Executive Lease A.E. και ως αποκλειστικός αντιπρόσωπος της Enterprise στην περιοχή της ΝΑ Ευρώπης, προσφέροντας υπηρεσίες μέσω του δικτύου της σε περισσότερα από πενήντα σημεία σε όλη την Ελλάδα. Στο εννεάμηνο του 2018 τα έσοδα από μισθώματα του κλάδου Long Term Rental (μακροχρόνιες μισθώσεις) αυξάνονταν κατά 13,9%, ενώ ο στόλος υπό διαχείριση αριθμούσε 8.886 οχήματα (+12,7%) διατηρώντας ποσοστό εκμετάλλευσης κοντά στο 98%. Ο κλάδος rent-a-car (βραχυχρόνιες μισθώσεις), αξιοποιώντας τη δυναμική του τουρισμού και την ισχυροποίηση του brand της Enterprise στην Ευρώπη, είχε αυξημένα μισθώματα κατά 14,1% με τον στόλο προς ενοικίαση να φθάνει στα 4.465 οχήματα (+6,4%). Προ εξαμήνου, οπότε και δημοσιεύθηκε η εξαμηνιαία οικονομική έκθεση της «Σφακιανάκης» και αφού είχε προηγηθεί τον Μάιο η αναχρηματοδότησή της από τις τράπεζες, η διοίκηση της εταιρείας επεσήμανε πάντως πως υφίστανται ρίσκα: «Ενώ η αγορά αυτοκινήτου δείχνει σημάδια σταδιακής βελτίωσης, η γενικότερη οικονομική κατάσταση δεν βελτιώνεται αντίστοιχα, οπότε υπάρχει ο κίνδυνος η θετική πορεία του ομίλου να ανακοπεί», ανέφερε χαρακτηριστικά. «Οι συνεχιζόμενοι περιορισμοί στις κινήσεις κεφαλαίων, η δυσλειτουργία των τραπεζών, η μείωση του διαθέσιμου εισοδήματος, ο περιορισμός των επενδύσεων και η υψηλή ανεργία είναι οι κυριότεροι παράγοντες που διαμορφώνουν το περιβάλλον της ελληνικής οικονομίας», προσέθετε.
Η οικονομία φέτος προβλέπεται να αναπτυχθεί κατά 1,9%, αλλά ο τουρισμός, βασική παράμετρος που ώθησε υψηλότερα τις πωλήσεις αυτοκινήτων τα τελευταία έτη (καθώς αύξησε τη ζήτηση για βραχυχρόνιες μισθώσεις), φέτος αναμένεται να είναι στάσιμος ή και ελαφρά πτωτικός. Εφόσον οι εκτιμήσεις αυτές επιβεβαιωθούν και με δεδομένο πως ο ανταγωνισμός στις μισθώσεις αυτοκινήτων είναι ιδιαίτερα ισχυρός (Avis, Hertz-Autohellas κ.ά.), η Executive Lease και η Enterprise ενδέχεται να μην καταφέρουν να επιτύχουν ανάλογες με τις περυσινές επιδόσεις αύξησης του κύκλου εργασιών τους και της κερδοφορίας τους.
kathimerini.gr