Tον κώδωνα του κινδύνου κρούουν οι επιστήμονες για την ένταση του μετεωρολογικού φαινομένου Ελ Νίνιο, το οποίο και αναμένεται να είναι εκ των πλέον σφοδρών που έχουν καταγραφεί από το 1950. Σύμφωνα με τον Οργανισμό Ηνωμένων Εθνών, οι μεγαλύτερες «καταστροφές» αναμένονται έως τα τέλη του 2015, προκαλώντας έντονα φαινόμενα ξηρασίας και εκτεταμένες πλημμύρες σε διαφορετικά μέρη του πλανήτη.
Η υπερθέρμανση των τροπικών περιοχών του Ειρηνικού, η οποία οδηγεί παραδοσιακά σε άνοδο της θερμοκρασίας της Γης και αποτελεί έναν καθοριστικής σημασίας παράγοντα για την πρόκληση ακραίων καιρικών φαινομένων, αναμένεται να ενισχυθεί έως τα τέλη του έτους, σύμφωνα με το τελευταίο ενημερωτικό δελτίο που δημοσίευσε ο διεθνής οργανισμός.
Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Μετεωρολογίας επισημαίνει ότι η μέση ανώτατη θερμοκρασία κατά τη διάρκεια του τριμήνου στην επιφάνεια των θαλασσών στο κεντρικό και ανατολικό τμήμα του τροπικού Ειρηνικού Ωκεανού θα ξεπεράσει τη φυσιολογική θερμοκρασία κατά δύο βαθμούς Κελσίου, γεγονός που κατατάσσει το τρέχον Ελ Νίνιο στις τάξεις των πλέον έντονων επεισοδίων που έχουν παρατηρηθεί από το 1950.
Παρόμοια αύξηση της θερμοκρασίας του Ειρηνικού Ωκεανού δεν έχει καταγραφεί παρά τρεις φορές κατά τη διάρκεια των 65 τελευταίων ετών: το 1972- 1973, το 1982- 1983, το 1997- 1998.
Στη νοτιοανατολική Ασία, το Ελ Νίνιο προκαλεί κυρίως ξηρασία. Αυτό ακριβώς το φαινόμενο έχει ευνοήσει τους τελευταίους μήνες το ξέσπασμα δασικών πυρκαγιών στην Ινδονησία, που είναι από τις πιο καταστροφικές στην ιστορία της περιοχής.
Το Ελ Νίνιο επιτείνει επίσης τον σχηματισμό καταιγίδων στο ανατολικό και κεντρικό τμήμα του Ειρηνικού Ωκεανού. Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Μετεωρολογίας έδωσε στη δημοσιότητα το ενημερωτικό δελτίο την παραμονή μιας διεθνούς διάσκεψης με θέμα το Ελ Νίνιο στη Νέα Υόρκη.
«Το φυσικό φαινόμενο Ελ Νίνιο και η κλιματική αλλαγή που είναι απόρροια της ανθρώπινης δραστηριότητας μπορούν να αλληλεπιδράσουν με τρόπο πραγματικά πρωτοφανή», όπως υπογράμμισε ο Μισέλ Ζαρόντ.
Διατροφική απειλή
Οι ασυνήθιστα ισχυρές βροχοπτώσεις και οι κυκλώνες λόγω του φαινομένου Ελ Νίνιο που σημειώθηκαν πρόσφατα στη βορειοδυτική Αφρική, το Κέρας της Αφρικής και την Υεμένη θα μπορούσε να ευνοήσουν την αναπαραγωγή της ακρίδας της ερήμου (Desert Locust), προειδοποίησε ο Οργανισμός Τροφίμων και Γεωργίας (FAO), τονίζοντας ότι θα παρακολουθεί στενά για τους επόμενους 6 μήνες τις περιοχές αυτές για να αποτρέψει τη δημιουργία καταστροφικών σμηνών.
Ως επί το πλείστον ο Οκτώβριος ήταν ήρεμος όσον αφορά τις χώρες που πλήττονται συνήθως από τις ακρίδες με μόνο μικρής κλίμακας δραστηριότητα αναπαραγωγής, αναφέρουν οι ειδικοί του FAO. Σημείωσαν, ωστόσο, ότι αυτό θα μπορούσε να αλλάξει, εν μέρει λόγω της επίδρασης του Ελ Νίνιο στην Αφρική και των τροπικών κυκλώνων Chapala και Megh στην Αραβική Χερσόνησο και το Κέρας της Αφρικής.
«Ακραία καιρικά φαινόμενα, συμπεριλαμβανομένων και καταρρακτωδών βροχών, έχουν τη δυνατότητα να προκαλέσουν μια μαζική αύξηση του πληθυσμού των ακριδών. Η βροχή παρέχει υγρό έδαφος για τα έντομα ώστε να γεννήσουν τα αυγά τους, τα οποία με τη σειρά τους θα πρέπει να απορροφήσουν νερό, ενώ οι βροχές επιτρέπουν επίσης τη βλάστηση να αναπτύσσεται δημιουργώντας έτσι τροφή και καταφύγιο για τις ακρίδες», δήλωσε ο Keith Cressman, Ανώτερος αξιωματούχος του FAO στην πρόβλεψη επιθέσεων σε βοσκοτόπους και καλλιέργιες από ακρίδες.
«Τα αποτελέσματα από τη ραγδαία εξάπλωση των ακριδών μπορεί να είναι καταστροφικά για τις καλλιέργειες και τα βοσκοτόπια και επομένως μπορούν να απειλήσουν την ασφάλεια των τροφίμων και των αγροτικών μέσων διαβίωσης», πρόσθεσε ο ίδιος.
Αφού αποκτήσουν φτερά, σμήνη από δεκάδες εκατομμύρια ακρίδες μπορεί να πετάξουν μέχρι και 150 χιλιόμετρα την ημέρα με τον άνεμο. Οι θηλυκές ακρίδες μπορούν να γεννούν μέχρι και 300 αβγά κατά τη διάρκεια της ζωής τους, ενώ μια ενήλικη Desert Locust μπορεί να καταναλώσει περίπου το βάρος της σε νωπά τρόφιμα ανά ημέρα - περίπου δύο γραμμάρια κάθε μέρα. Ένα πολύ μικρό σμήνος τρώει το ίδιο ποσό τροφίμων σε μια μέρα όπως περίπου 35.000 άτομα.
Έλληνες μετεωρολόγοι
Την ίδια στιγμή, Έλληνες μετεωρολόγοι επισημαίνουν πως το Ελ Νίνιο, ελάχιστα αναμένεται να επηρεάσει την ελληνική πραγματικότητα, τουλάχιστον... κλιματικά. Ο στόχος του, όπως προκύπτει και από άλλους Ευρωπαίους ειδικούς της μετεωρολογίας, θα είναι η Βόρεια Ευρώπη. Όμως, ουδείς είναι ακόμη σίγουρος σε ό,τι αφορά στην ένταση των καιρικών φαινομένων τους ερχόμενους μήνες...
Την ίδια στιγμή, νέα μελέτη προβλέπει πως τα επόμενα χρόνια θα ενταθούν τα ακραία φαινόμενα και οι πλημμύρες που σχετίζονται με το κυματικό κλίμα στην Ελλάδα, χωρίς ωστόσο να προβλέπονται σενάρια μεγάλης καταστροφής ή σημαντικών αλλαγών στη μέση στάθμη των ελληνικών θαλασσών.
Η Κρήτη εκτιμάται πως θα υποστεί τις σοβαρότερες επιπτώσεις από την κλιματική αλλαγή μέχρι το 2050, με συχνότερες πλημμύρες από μεγάλα κύματα, ενώ οι συνθήκες θα επιδεινωθούν ακόμη περισσότερο την επόμενη πεντηκονταετία μέχρι το 2100, προειδοποιούν οι επιστήμονες.
Τα επόμενα χρόνια θα ενταθούν τα ακραία φαινόμενα και οι πλημμύρες που σχετίζονται με το κυματικό κλίμα στην Ελλάδα, χωρίς ωστόσο να προβλέπονται σενάρια μεγάλης καταστροφής ή σημαντικών αλλαγών στη μέση στάθμη των ελληνικών θαλασσών.
Εκτός από την Κρήτη και η Πελοπόννησος θα γίνει πιο ευάλωτη στα ακραία φαινόμενα, σύμφωνα με μελέτες που παρουσιάστηκαν στην ημερίδα σχετικά με την επίδραση της κλιματικής αλλαγής στη στάθμη των ελληνικών θαλασσών, που πραγματοποιήθηκε στη Θεσσαλονίκη.
Το μεγάλο πρόβλημα δεν θα προέλθει από τη μικρή, μερική άνοδο του θαλάσσιου επιπέδου, επισημαίνουν οι επιστήμονες, αλλά από τα συχνότερα «χτυπήματα» ακραίων καιρικών φαινομένων. Οι απόκρημνες ακτές, με μικρές παραλίες, είναι το 80% των παράκτιων περιοχών, άρα γι' αυτές δεν υφίσταται «απειλή» από την κλιματική αλλαγή, υπογραμμίζουν οι επιστήμονες.
Εκείνες που θα δεχθούν την επίθεση από την άνοδο της στάθμης της θάλασσας είναι οι δελταϊκές αποθέσεις ποταμών (το 15% των ακτών) όπου υπερισχύει η δυναμική του ποταμού, υπογραμμίζει ο γεωλόγος Χρήστος Αναγνώστου, διευθυντής Ερευνών στο Ινστιτούτο Ωκεανογραφίας του Ελληνικού Κέντρου Θαλάσσιων Ερευνών.
Με αυτό ως δεδομένο, ο κ. Αναγνώστου σημείωσε την ανάγκη προβληματισμού και μέριμνας για τις περιπτώσεις ανθρώπινης αυθαιρεσίας που επηρεάζουν τις ευάλωτες, μελλοντικά, ακτές.