Όταν σκεφτόμαστε εξαγωγές, το πρώτο πράγμα που μας έρχεται στο μυαλό είναι η Ευρωπαϊκή Ένωση και έπειτα ο υπόλοιπος ανεπτυγμένος δυτικός κόσμος. Ίσως όχι άδικα, καθώς λόγω νομοθεσίας, απόστασης, φορολογίας και εξοικείωσης είναι η πιο εύκολη και προφανής κίνηση.
Η Αφρική δεν είναι πια αυτή η φτωχή ήπειρος με τις αχανείς εκτάσεις, τα άγρια ζώα, τα υποσιτισμένα παιδιά, τους εμφυλίους πολέμους, το χαμηλό βιοτικό και μορφωτικό επίπεδο και την ανομία. Το εμπόριο της Αφρικής κυριαρχείται από τις φυσικές πηγές ενέργειας, κάτι το οποίο δεν κάνει εντύπωση. Από κράτος σε κράτος βέβαια, υπάρχουν τεράστιες διαφορές, από την πιο ανεπτυγμένη Νότιο Αφρική μέχρι το Μπουρούντι, καθιστώντας την Αφρική την ήπειρο των ακραίων αντιθέσεων. Τα πιο πολλά κράτη είναι υποανάπτυκτα και επομένως βασίζονται στις εισαγωγές τους και την εξωτερική βοήθεια για να επιβιώσουν.
Τότε γιατί στην Αφρική; Γιατί η Υποσαχάρια Αφρική είναι η πιο ταχέως αναπτυσσόμενη περιοχή του πλανήτη, περιλαμβάνοντας 7 από τις πιο γρήγορα αναπτυσσόμενες χώρες του κόσμου με ανάπτυξη 5,6% το 2013 και 6,1% το 2014. Οι εξαγωγές των Η.Π.Α. τριπλασιάστηκαν την τελευταία δεκαετία εκεί και ο τζίρος εξαγωγών του 2014 ξεπέρασε τα 25 δισεκατομμύρια δολάρια.
Ο υπερπληθυσμός και η χαμηλή ανάπτυξη δημιουργούν μεγάλη ανάγκη για εισαγωγές τροφίμων αλλά και ιατροφαρμακευτικού υλικού. Επίσης λόγω των τεράστιων ρυθμών ανάπτυξης και επενδύσεων συναντάμε πολλές εισαγωγές σε πάσης φύσεως μηχανήματα και εξοπλισμό με σκοπό να εκμεταλλευτούν τις φυσικές πηγές ενέργειας. Χημικά, πλαστικά και εργαλεία βρίσκονται ψηλά στην λίστα των εισαγωγών. Οι Κίνα, Γερμανία, ΗΠΑ και Ιαπωνία έχουν εμπορικές σχέσεις και επενδύουν πολύ, εδώ και δεκαετίες. Πιο πρόσφατα, κράτη όπως Ινδία, Τουρκία, Αραβικά Εμιράτα, Νορβηγία, Γαλλία, Αυστραλία και Καναδάς έχουν στρέψει το ενδιαφέρον τους στην Μαύρη ήπειρο βλέποντας τον οικονομικό κορεσμό και την ύφεση στον ανεπτυγμένο δυτικό κόσμο, αναγνωρίζοντας τις ευκαιρίες που επιφυλάσσει το μέλλον εκεί.
Ο Αφρικανικός οικονομικός και εμπορικός χάρτης έχει χωριστεί στην βορειοδυτική, ανατολική και νοτιότερη Αφρική. Αυτές οι τρεις περιοχές έχουν αρκετά διαφορετικά χαρακτηριστικά μεταξύ τους αλλά έχουν τη μεγαλύτερη ανάπτυξη και το μεγαλύτερο κατά κεφαλήν εισόδημα. Υπάρχει πλέον η οργάνωση και η τεχνογνωσία από αυτές τις χώρες για να διαχειριστούν τις εισαγωγές με επαγγελματισμό και ασφάλεια. Τέτοιες χώρες είναι οι Νιγηρία, Γκάνα, Κένυα, Αιθιοπία, Τανζανία, Αγκόλα, Νότιος Αφρική και άλλες. Αν και η αγορά κατακλύζεται από τα κινέζικα προϊόντα, λόγω τιμής, παρατηρείται τα τελευταία χρόνια μία αποστροφή προς αυτά, κυρίως λόγω της χαμηλής ποιότητας τους, της έλλειψης επαγγελματισμού και επικοινωνίας. Η μεσαία τάξη αυξάνεται με μεγάλο ρυθμό και αυτό επιφέρει αύξηση στην ανάγκη για καταναλωτικά αγαθά και καλύτερη ποιότητα προϊόντων. Αυτό με την σειρά του, έχει προσελκύσει το ενδιαφέρον εταιριών του δυτικού κόσμου που με τον επαγγελματισμό τους και τις επενδύσεις τους καλύπτουν αυτές τις ανάγκες. Όπως είναι φυσικό, ευνοούνται οι εισαγωγές προϊόντων τα οποία δεν παράγονται ή κατασκευάζονται εκεί. Τέτοια είναι αυτοκίνητα, μηχανήματα, εξοπλισμός αερίου και πετρελαίου, εξοπλισμός γεωτρήσεων, εξοπλισμός κατασκευαστικού τομέα, αγροτικός εξοπλισμός, τρόφιμα, ποτά, αγαθά οικιακής χρήσεως και ατομικής υγιεινής και ιατροφαρμακευτικός εξοπλισμός.
Σημαντικό ρόλο έχουν παίξει οι μετανάστες αμφότερα. Από την μία πλευρά, Αφρικανοί μετανάστες έχουν μετοικήσει σε όλο τον κόσμο. Αυτοί, λειτουργούν σαν πρέσβεις των χωρών τους, συνεισφέροντας στην σύσφιξη εμπορικών σχέσεων μεταξύ της πατρίδας τους και της χώρας που μεταναστεύσαν. Επίσης, οι πιο πολλοί από αυτούς, όταν επιστρέφουν στην πατρίδα τους γίνονται έμποροι και εισαγωγείς. Από την άλλη πλευρά, λόγω της παγκόσμιας οικονομικής κρίσης και ύφεσης, πολλοί οικονομικοί μετανάστες βρίσκουν απασχόληση στην μαύρη ήπειρο η οποία λόγω της δραματικής ανάπτυξης της έχει ανάγκη από επενδυτές και καταρτισμένους επαγγελματίες. Αυτοί λειτουργούν επίσης ως πρέσβεις των χωρών τους, αναπτύσσοντας το εμπόριο μεταξύ των χωρών, προσφέροντας στην αμοιβαία οικονομική άνθιση.
Ενδεικτικά, η περιπτώσεις δύο χωρών, θα μας βοηθήσουν να καταλάβουμε καλύτερα γιατί οι εξαγωγές στην Αφρική θα έπρεπε να μας ενδιαφέρουν εδώ και χρόνια.
Νιγηρία: Αυτή η χώρα της δυτικής Αφρικής, είναι η πολυπληθέστερη της ηπείρου και υπεύθυνη για το 40% των εισαγωγών της περιοχής. Το ακαθάριστο εγχώριο προϊόν της (GDP) ήταν 568.51 δισεκατομμύρια δολάρια το 2014 και αντιπροσωπεύει το 0,92% σε παγκόσμιο επίπεδο. Έχει βάλει στόχο να γίνει μία από τις 20 μεγαλύτερες οικονομίες στον κόσμο μέχρι το 2020. Η ζήτηση για όλων των ειδών τα προϊόντα είναι τεράστια με έμφαση στις ιατροφαρμακευτικές συσκευές και υλικό, αξεσουάρ αυτοκινήτων, προϊόντα ναυτιλίας και τρόφιμα.
Νότιος Αφρική: Είναι το πιο ποικιλόμορφο και ανεπτυγμένο κράτος της Αφρικής, αποτελώντας το 31% του ακαθάριστου εγχώριου προϊόντος της. Προσφέρεται για εξαγωγές λόγω του σταθερού τραπεζικού της συστήματος, της τεχνολογικής ανάπτυξης και του φιλικού περιβάλλοντος για εμπόριο. Μεγάλη ζήτηση παρουσιάζουν οι υπηρεσίες, τεχνολογικός εξοπλισμός και υψηλής ποιότητας τρόφιμα.
Η περίπτωση της Ελλάδας διαφέρει στις δραστηριότητες της στην Αφρική σε σχέση με τις χώρες που εξάγουν εκεί και αναφέρθηκαν πιο πάνω, αλλά όχι στις δυνατότητες. Η χώρα μας συνδέεται ιστορικά, πολιτισμικά και οικονομικά με την Αφρική από την αρχαιότητα. Παρ' όλα αυτά ό φόβος και η άγνοια για τις δυνατότητες και τις ευκαιρίες αλλά και τις διαδικασίες, έχουν αφήσει πίσω την Ελλάδα στο παιχνίδι των εξαγωγών στην Αφρική, χάνοντας έτσι τεράστιες ευκαιρίες σε μία περίοδο βαθιάς οικονομικής κρίσης τόσο στη Ελλάδα όσο και στην Ευρώπη. Τα άριστης ποιότητας προϊόντα που παράγονται στην Ελλάδα, έχουν θέση στην εμπορική ήπειρο του μέλλοντος, όπως έχει χαρακτηριστεί. Οι Έλληνες παραγωγοί και επιχειρηματίες, οφείλουν να στοχεύσουν σε μία νέα αγορά για αυτούς, που υπόσχεται μεγάλες δυνατότητες, μακροχρόνιες συνεργασίες και την ευκαιρία για ανάπτυξη των δραστηριοτήτων τους.