Ο ναυτιλιακός τομέας θα είναι σχεδόν αγνώριστος το 2030, με νέες αγορές να έχουν δημιουργηθεί, νέους παγκόσμιους «παίκτες» στη διαχείριση και μεταφορά πρώτων υλών και εμπορευμάτων, νέες αγορές με εκατομμύρια καταναλωτές, αλλά και νέες εστίες έντασης. Στον νέο κόσμο θα υπάρχουν νικητές και ηττημένοι σε όλα τα επίπεδα:
Χώρες θα χάσουν τμήμα της σημερινής κυριαρχίας στους στη θάλασσα, παραλιακές πόλεις θα κερδίσουν θέσεις στην παγκόσμια μάχη για τα νέα εμπορευματικά κέντρα από τους νέους θαλάσσιους άξονες που δημιουργούνται, οικονομίες θα επωφεληθούν από την αύξηση στη ζήτηση πρώτων υλών. Αναλόγως θα κληθούν να προσαρμοστούν οι επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται στη ναυτιλιακή βιομηχανία.
Στην έκθεση «Global Marine Trends 2030», που εκπόνησαν η Lloyds Register, η QinetiQ και το Πανεπιστήμιο Strathclyde της Γλασκώβης, οι ερευνητές προσπαθούν να προβλέψουν πώς θα είναι η ναυτιλιακή βιομηχανία σε περίπου 20 χρόνια με βάση τρία πιθανά σενάρια: Με βάση το βασικό και πιθανότερο σενάριο, που ονομάζουν «Status Quo», ο πλανήτης θα συνεχίσει να πορεύεται όπως σήμερα, με την οικονομία να έχει τους γνωστούς ανοδικούς και καθοδικούς κύκλους, ενώ οι κυβερνήσεις θα προσπαθούν να καλύψουν τις απαιτήσεις των πολιτών με τη γνωστή βραχυπρόθεσμη λογική. Στο δεύτερο σενάριο («Global Commons») οι κυβερνήσεις ασχολούνται πολύ σοβαρά με τα ζητήματα των περιορισμένων φυσικών πόρων και των προβλημάτων στο περιβάλλον, ενώ ο πλούτος μοιράζεται περισσότερο δίκαια μεταξύ των κατοίκων του πλανήτη. Στο τρίτο σενάριο («Competing Nations») τα έθνη – κράτη του πλανήτη δεν καταφέρνουν να πετύχουν την αρμονία του προηγούμενου σεναρίου και ενδιαφέρονται πρωτίστως για τα δικά τους συμφέροντα. Ετσι δημιουργείται ένας κόσμος σκληρού ανταγωνισμού και μηδενικού αθροίσματος.
Μετατόπιση... Ανατολικά
Σύμφωνα με το βασικό σενάριο, η Κίνα θα παρουσιάσει τη μεγαλύτερη ανάπτυξη εμπορικού στόλου με το μερίδιό της να αυξάνεται από 15% το 2010 σε 19% - 24% το 2030. Σημαντική είναι η επισήμανση σύμφωνα με την οποία οι εφοπλιστές από την Ελλάδα και την Ευρώπη θα παραμένουν και το 2030 κυρίαρχες δυνάμεις με βάση τον αριθμό των εμπορικών πλοίων ιδιοκτησίας τους. Μεγάλη υποχώρηση εκτιμάται πως θα παρουσιάσει το μερίδιο της Ιαπωνίας η οποία από το 12% του παγκόσμιου εμπορικού στόλου το 2010 θα περιοριστεί στο 5,6% - 6,7% το 2030. Οσον αφορά τις επιμέρους κατηγορίες, το μερίδιο της Ευρώπης στον τομέα των τάνκερ θα περιοριστεί από 41% το 2010 σε 27% - 34% το 2030, ενώ το μερίδιο των χωρών της Νοτιοανατολικής Ευρώπης θα αυξηθεί από 11% το 2010 σε 16% - 19%. Τα τάνκερ κινεζικής ιδιοκτησίας θα αποτελούν το 10% - 13% της αγοράς το 2030 από 7,6% σήμερα.
Στον τομέα των πλοίων μεταφοράς υγροποιημένου φυσικού αερίου (LNG), η αγορά θα εξακολουθεί να βρίσκεται υπό την κυριαρχία της Μέσης Ανατολής, της Ευρώπης και της Ιαπωνίας το 2030. Ωστόσο, το μερίδιό τους θα περιοριστεί ελαφρώς λόγω της ανόδου της Κίνας και των αφρικανικών χωρών. Ειδικά για τη Δυτική Ευρώπη (συμπεριλαμβανομένης της Ελλάδας) το μερίδιό της θα υποχωρήσει από 29% σε 21% - 23% το 2030. Η μεγαλύτερη αύξηση στην ιδιοκτησία πλοίων μεταφοράς χύδην φορτίου θα καταγραφεί στην Κίνα το μερίδιο της οποίας θα αυξηθεί από 22% το 2010 σε 26% - 31% το 2030. Μικρή πτώση ενδέχεται να σημειώσει το μερίδιο της Ευρώπης (από 16% σε 12% - 15%). Στον τομέα των πλοίων μεταφοράς εμπορευματοκιβωτίων (containers) το μερίδιο της Ευρώπης που το 2010 έφτανε το 48% θα περιοριστεί σε 29,5% - 35,6% το 2030 σύμφωνα με το βασικό σενάριο της έκθεσης. Αντίθετα, σημαντική αύξηση μεριδίου προβλέπεται για τα πλοία κινεζικής ιδιοκτησίας τα οποία θα κατέχουν το 20,5% - 27,2% της αγοράς από 18,3% το 2010.
Σε ποια οικονομία θα ανταγωνίζονται το 2030 οι παγκόσμιες ναυτιλιακές δυνάμεις; Σύμφωνα με το βασικό σενάριο, η παγκόσμια οικονομία το 2030 θα βρίσκεται υπό την κυριαρχία των ΗΠΑ και της Κίνας, την ίδια στιγμή που η θέση της Ινδίας θα ισχυροποιείται. Η Κίνα προβλέπεται πως θα ξεπεράσει τις ΗΠΑ με βάση το ΑΕΠ μέσα στη δεκαετία του 2020, αλλά η σημαντικότερη εξέλιξη θα αποτελεί η ραγδαία άνοδος της Ινδίας στη σχετική κατάταξη. Η Ινδία προβλέπεται πως θα σκαρφαλώσει από την 9η θέση το 2010 στην πρώτη τριάδα εντός της δεκαετίας του 2020. Το 2030, το ΑΕΠ της χώρας θα είναι διπλάσιο από αυτό της Ιαπωνίας και περισσότερο από το μισό των ΗΠΑ. Η παγκόσμια οικονομία θα είναι περίπου 2,6 φορές μεγαλύτερη σε σύγκριση με το 2010. Το εσωτερικό εμπόριο στις διάφορες περιοχές του πλανήτη (Ευρώπη, Ασία, κ.λπ.) αναμένεται να διπλασιαστεί μέχρι το 2030. Το παγκόσμιο θαλάσσιο εμπόριο θα κυριαρχείται από τις γραμμές μεταξύ χωρών της Απω Ανατολής (μεταξύ Ωκεανίας και Απω Ανατολής, μεταξύ Απω Ανατολής και Λατινικής Αμερικής και μεταξύ Απω Ανατολής και Μέσης Ανατολής). Στις συγκεκριμένες γραμμές προβλέπεται η μεγαλύτερη ανάπτυξη με την Ασία να αναλαμβάνει κεντρικό ρόλο στο παγκόσμιο θαλάσσιο εμπόριο.
Η Κίνα θα υποσκελίσει τη Β. Αμερική ως ο μεγαλύτερος καταναλωτής πετρελαίου το 2030. Μέχρι τότε η κατανάλωση θα έχει τριπλασιαστεί σε σύγκριση με το 2010 και ενώ σήμερα αποτελεί σχεδόν το μισό της αντίστοιχης κατανάλωσης της Β. Αμερικής το 2030 θα είναι κατά 35% υψηλότερη. Το αργό πετρέλαιο θα αποτελεί το πλέον σημαντικό θαλάσσιο εμπόρευμα με το μερίδιό του να προσεγγίζει το 25% το 2030. Η Μ. Ανατολή και ο Αραβικός Κόλπος θα εξακολουθούν να αποτελούν τους κύριους εξαγωγείς αργού πετρελαίου το 2030, ενώ η Κίνα και η ΝΑ Ασία θα αυξήσουν σημαντικά τις εισαγωγές αργού μέχρι το 2030. Την ίδια στιγμή θα καταγράφεται μείωση εισαγωγών από Ευρώπη, Βόρεια Αμερική και Ιαπωνία. Στον τομέα του υγροποιημένου φυσικού αερίου (LNG) προβλέπεται πως η μεγαλύτερη αύξηση εισαγωγών θα καταγραφεί σε Ινδία, Κίνα. Οι κύριες θαλάσσιες οδοί μεταφοράς LNG θα είναι μεταξύ Αυστραλίας, Κίνας και Ιαπωνίας, μεταξύ Αιγύπτου, Ινδίας και Βρετανίας, Νιγηρίας και Κίνας καθώς και μεταξύ Κατάρ, Ινδίας και Βρετανίας.
ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ