Μελέτη του Εθνικού Κέντρου Τεκμηρίωσης για τις ελληνικές επιστημονικές δημοσιεύσεις σε διεθνή περιοδικά

Nέα online μελέτη του Εθνικού Κέντρου Τεκμηρίωσης για τις ελληνικές επιστημονικές δημοσιεύσεις σε διεθνή περιοδικά. Βιβλιομετρική ανάλυση για την περίοδο 1996-2010, με στοιχεία της διεθνούς βάσης δεδομένων Scopus & διαδραστικούς χάρτες για κάθε ελληνική περιφέρεια.


Η νέα μελέτη του Εθνικού Κέντρου Τεκμηρίωσης (ΕΚΤ) "Ελληνικές Επιστημονικές Δημοσιεύσεις 1996-2010: Βιβλιομετρική ανάλυση ελληνικών δημοσιεύσεων σε διεθνή επιστημονικά περιοδικά - Scopus" διατίθεται οnline στη διεύθυνση www.ekt.gr/metrics/report03. Η μελέτη αποτυπώνει την επιστημονική συγγραφική δραστηριότητα των ελληνικών φορέων σε διεθνή περιοδικά για τη δεκαπενταετία 1996-2010 και αναδεικνύει τη θέση που καταλαμβάνει η Ελλάδα στο διεθνές περιβάλλον.

Ακόμα, με στόχο την καλύτερη απεικόνιση και ανάδειξη της περιφερειακής διάστασης της ελληνικής επιστημονικής και ερευνητικής δραστηριότητας, το ΕΚΤ αποτύπωσε σε διαδραστικούς χάρτες τους βασικούς βιβλιομετρικούς δείκτες σε κάθε ελληνική περιφέρεια (http://metrics.ekt.gr/map-diagrams). 

Η νέα μελέτη, η οποία βασίζεται σε στοιχεία από τη διεθνή βιβλιογραφική βάση δεδομένων Scopus, είναι η τρίτη σε μια σειρά μελετών (www.ekt.gr/metrics) που έχει καθιερώσει το ΕΚΤ, με σκοπό τη δημιουργία αξιόπιστης βάσης παρουσίασης και παρακολούθησης της εξέλιξης των στοιχείων που προσδιορίζουν το ερευνητικό περιβάλλον της Ελλάδας, συγκρινόμενο με το αντίστοιχο των χωρών της ΕΕ και του ΟΟΣΑ. 

Με την παρουσίαση δεικτών που προκύπτουν από τις δύο καθιερωμένες διεθνώς βάσεις δεδομένων (Web of Science της Thomson Reuters: οι δύο προηγούμενες μελέτες, και Scopus του Εlsevier: παρούσα έκδοση), το ΕΚΤ δίνει μια πληρέστερη εικόνα για σημαντικούς δείκτες που χαρακτηρίζουν την τρέχουσα πραγματικότητα, αλλά και την εξέλιξη της επιστημονικής παραγωγής της χώρας, και διευρύνει τον αριθμό των ελληνικών δημοσιεύσεων και τα επιστημονικά πεδία που καλύπτονται. Προσδιορίζονται έτσι πληρέστερα οι καθιερωμένοι βιβλιομετρικοί δείκτες που αποτυπώνουν την τρέχουσα πραγματικότητα της ελληνικής ερευνητικής δραστηριότητας, με τρόπο αξιοποιήσιμο στο επίπεδο της διαμόρφωσης πολιτικών, έρευνας, τεχνολογικής ανάπτυξης και καινοτομίας. 

Σύμφωνα με τα αποτελέσματα της μελέτης, τα στοιχεία της Scopus επιβεβαιώνουν ότι την περίοδο 1996-2010 οι ελληνικές δημοσιεύσεις τοποθετούνται δυναμικά στο διεθνές περιβάλλον όσον αφορά την απήχηση, την πρωτοτυπία, την ποιότητα και την αναγνωρισιμότητα. Οι συνολικοί δείκτες και η θέση της Ελλάδας στην ΕΕ, τον ΟΟΣΑ και διεθνώς αναβαθμίζονται, η απήχηση των δημοσιεύσεων αυξάνεται και οι επιδόσεις των φορέων βελτιώνονται. Ο αριθμός των αναφορών στις ελληνικές δημοσιεύσεις, ο οποίος αποτελεί και τη βάση για τον υπολογισμό των βιβλιομετρικών δεικτών, συνεχίζει να αυξάνεται. 

Χαρακτηριστικά αναφέρεται ότι όπως προκύπτει από τα στοιχεία της βάσης Scopus, την πενταετία 2006-2010, οι ελληνικές δημοσιεύσεις με 4,98 αναφορές ανά δημοσίευση ξεπερνούν τον μέσο όρο αναφορών στον ΟΟΣΑ (4,79). Ακόμα, καταγράφεται υψηλή απήχηση σε όλα τα επιστημονικά πεδία, με την υψηλότερη απήχηση στο πεδίο "Ανθρωπιστικές Επιστήμες" (σχετικός δείκτης απήχησης: 1,14 με παγκόσμιο μέσο όρο 1), και ακολουθούν τα πεδία "Μηχανική & Τεχνολογία" (1,12), "Γεωργικές Επιστήμες" (0,99), "Φυσικές Επιστήμες" (0,97), "Ιατρική & Επιστήμες Υγείας" (0,93) και "Κοινωνικές Επιστήμες" (0,81).

Η μελέτη περιλαμβάνει αναλυτικά στοιχεία για 95 φορείς που ομαδοποιούνται σε 8 κατηγορίες (Πανεπιστήμια, ΤΕΙ, Ερευνητικά Κέντρα που εποπτεύονται από τη Γενική Γραμματεία Έρευνας και Τεχνολογίας, Λοιποί Δημόσιοι Ερευνητικοί Φορείς, Δημόσιοι Φορείς Υγείας, Ιδιωτικοί Φορείς Υγείας, Λοιποί Δημόσιοι Φορείς και Λοιποί Ιδιωτικοί Φορείς).

Οι διαδραστικοί χάρτες παρουσιάζουν στοιχεία για την επιστημονική παραγωγή κάθε περιφέρειας, όπως προκύπτει από τον αριθμό των επιστημονικών δημοσιεύσεων που παράγουν οι φορείς που είναι εγκατεστημένοι σε αυτήν, την απήχηση σε διεθνές επίπεδο (αριθμός αναφορών και σχετικός δείκτης απήχησης) και τα επιστημονικά πεδία ("Φυσικές Επιστήμες", "Μηχανική & Τεχνολογία", "Ιατρική & Επιστήμες Υγείας", "Γεωργικές Επιστήμες", "Κοινωνικές Επιστήμες" και "Ανθρωπιστικές Επιστήμες") που καλύπτονται σε κάθε περιφέρεια.

Οι χάρτες εμπλουτίζονται συνεχώς, περιλαμβάνοντας επιπλέον δείκτες που αποτυπώνουν την περιφερειακή δυναμική στην έρευνα, όπως η συμμετοχή σε ευρωπαϊκά έργα του 7ου Προγράμματος Πλαίσιο για την έρευνα της ΕΕ, ώστε να παρουσιάζεται μια πλήρης εικόνα της περιφερειακής αριστείας και ανταγωνιστικότητας. 

Η ανάπτυξη του διαδικτυακού περιβάλλοντος για την ηλεκτρονική έκδοση της μελέτης πραγματοποιήθηκε στο πλαίσιο της πράξης "Εθνικό Πληροφοριακό Σύστημα Έρευνας και Τεχνολογίας/Κοινωνικά Δίκτυα – Περιεχόμενο Παραγόμενο από Χρήστες" (www.epset.gr) που υλοποιείται από το ΕΚΤ στο πλαίσιο του Επιχειρησιακού Προγράμματος "Ψηφιακή Σύγκλιση" (ΕΣΠΑ 2007-2013), με τη συγχρηματοδότηση της Ελλάδας και της Ευρωπαϊκής Ένωσης-Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης.

Για τη στατιστική επεξεργασία των δεδομένων και τον υπολογισμό αξιόπιστων βιβλιομετρικών δεικτών, το ΕΚΤ ανέπτυξε εξειδικευμένο λογισμικό, μεθοδολογική προσέγγιση και τεχνικές ελέγχου. Για την παρουσίαση των αποτελεσμάτων επιλέχθηκε η ηλεκτρονική έκδοση, η οποία περιλαμβάνει διαδραστικά διαγράμματα, με πολλαπλές δυνατότητες παρουσίασης και προσαρμογής στις ανάγκες των αναγνωστών. Επίσης, παρέχεται η δυνατότητα υποβολής σχολίων από τους αναγνώστες, τα οποία θα συμβάλλουν σε έναν δημιουργικό διάλογο για την έρευνα στην Ελλάδα. Η μελέτη είναι διαθέσιμη και στην αγγλική γλώσσα.