Σε καίριας σημασίας παράγοντα επιμήκυνσης της τουριστικής περιόδου δύναται να εξελιχθεί ο Τουρισμός Τρίτης Ηλικίας για την Ελλάδα. Η τάση αυτή είναι διεθνής και ο τουρισμός τρίτης ηλικίας αναμένεται το 2030 να αποτελεί το 24% της συνολικής τουριστικής αγοράς. Σε σχετική μελέτη του Ινστιτούτου Τουριστικών Ερευνών και Προβλέψεων (ΙΤΕΠ) επισημαίνεται ότι οι ηλικιωμένοι (55 ετών και άνω) ενδιαφέρονται λιγότερο για πραγματοποίηση διακοπών με σκοπό τα μπάνια και την ηλιοθεραπεία.
Για πολιτιστικούς σκοπούς ταξιδεύουν συχνότερα οι Αυστριακοί (26%), οι Ολλανδοί (22%), οι Βέλγοι (22%) και οι Γερμανοί 21%. Στη μελέτη τονίζεται ότι τα άτομα άνω των 55 ετών ταξιδεύουν συχνότερα από τις άλλες ηλικιακές ομάδες για πολιτιστικούς και θρησκευτικούς λόγους (18% έναντι 11%-13% για τις υπόλοιπες ηλικιακές ομάδες). Στην έρευνα του ΙΤΕΠ τονίζεται επίσης ότι ο τουρισμός παραχείμασης πρέπει να αναπτυχθεί πρωτίστως σε παραθαλάσσια αστικά κέντρα που διαθέτουν πληθώρα πολιτιστικών αξιοθέατων και κατά συνέπεια μπορούν να κρατήσουν αμείωτο το ενδιαφέρον των ατόμων της τρίτης ηλικίας κατά το χρόνο της παραχείμασής τους.
Ειδικά πακέτα
Επίσης κατά την έρευνα του Ινστιτούτου διαπιστώνεται ότι το 34,6% των ελληνικών ξενοδοχείων, είναι διατεθειμένο να προσφέρει ειδικά πακέτα τιμών σε ηλικιωμένους κατά τις περιόδους χαμηλής ζήτησης. Όμως, μόνο το 9,5% φροντίζει να εντάξει στα πακέτα υπηρεσιών που προσφέρει πρόσθετες δραστηριότητες που ενδιαφέρουν τους ηλικιωμένους, όπως χοροεσπερίδες, βραδιές παραδοσιακής κουζίνας ή άλλες δημιουργικές ασχολίες. Καταλήγοντας η μελέτη υποστηρίζει ότι από σήμερα και για τα επόμενα 20- 30 έτη θα υπάρξει μία αφύσικη αύξηση της αναλογίας των ηλικιωμένων ανάμεσα στους πληθυσμούς των οικονομικά ανεπτυγμένων χωρών. Μετά το 2050 η κατάσταση θα ομαλοποιηθεί.
Ο πρόεδρος του ΞΕΕ κ. Γιώργος Τσακίρης αναφερόμενος στη μελέτη του ΙΤΕΠ ανάπτυξε τις προοπτικές του Τουρισμού 3ης Ηλικίας, ωστόσο καυτηρίασε τους όρους και τον τρόπο που σπίτια και βίλες ενοικιάζονται σε αλλοδαπούς για τη διαμονή τους στην Ελλάδα. Όπως καταγράφεται στη μελέτη εκατοντάδες χιλιάδες ηλικιωμένοι επιδιώκουν να αποκτήσουν μια παραθεριστική κατοικία συμβάλλοντας στην επιμήκυνση της σεζόν. «Δεν είναι δυνατόν, κάθε ιδιοκτήτης κατοικίας να βρίσκει έναν provider ή facilitator στο διαδίκτυο, να ενοικιάζει το εξοχικό του, να σερβίρει πρωινό, να σερβίρει φαγητό, να πληρώνεται, να μην ελέγχεται και να μην πληρώνει φόρο, να μην έχει καμία υποχρέωση εργατική φορολογική ή προδιαγραφές και να παίρνει τους πελάτες των νομίμως λειτουργούντων καταλυμάτων, που απασχολούν προσωπικό, υφίστανται ελέγχους, πληρώνουν φόρους, στηρίζουν την εμφανή και πραγματική οικονομία της χώρας», ανέφερε χαρακτηριστικά ο κ. Τσακίρης.
Προτάσεις
Στα συμπεράσματα της μελέτης του ΙΤΕΠ δίδονται προτάσεις προς την πολιτεία για την προσέγγιση της εν λόγω ηλικιακής ομάδας τουριστών.
Ειδικότερα μεταξύ άλλων προτείνεται: να υπάρξουν στοχευμένες ενέργειες προσέλκυσης ηλικιωμένων, να δοθεί έμφαση στην ποιότητα των παρεχομένων υπηρεσιών (προσβάσιμες υποδομές, βελτίωση προσβασιμότητας τουριστικών εγκαταστάσεων), να αναδειχθεί η μεσογειακή κουζίνα που αποτελεί συγκριτικό πλεονέκτημα για την Ελλάδα, η δημιουργία ισχυρών μηχανισμών διαχείρισης κρίσεων (η πιο ευπαθής ομάδα οι τουρίστες τρίτης ηλικίας), η συνδιαφήμιση με τους μεγάλους Τουριστικούς Οργανισμούς, να πραγματοποιούνται εγκαίρως οι διαφημιστικές ενέργειες, να αυξηθεί ο αριθμός των ειδικών ιστοσελίδων στο διαδίκτυο, να υπάρχουν εκπτωτικά προγράμματα για ηλικιωμένους, να παρέχονται ανταγωνιστικές τιμές με συμπίεση του κόστους, να πραγματοποιείται προβολή θεματικών μορφών τουρισμού, η λήψη μέτρων για τη βελτίωση των πολιτιστικών αξιοθέατων, μέτρων για την προσέλκυση τουριστών μακράς παραμονής ή παραχείμασης και η εφαρμογή μέτρων για βελτίωση των υγειονομικών υποδομών. Επίσης χρειάζεται οι παραλίες να είναι πιο προσβάσιμες, να υπάρξουν μέτρα βελτίωσης των συγκοινωνιακών υποδομών, να υπάρχει καλύτερος φωτισμός τα βράδια και να δοθεί έμφαση σε θέματα ασφάλειας.
Eκπτωτικά πακέτα
Οι ηλικιωμένοι είναι πιο ώριμοι καταναλωτές. Διαθέτουν περισσότερο χρόνο για έρευνα αγοράς και εμφανίζουν μεγαλύτερη ευαισθησία (ελαστικότητα ζήτησης) σε πιθανές μεταβολές της τιμολογιακής πολιτικής. Έτσι, αναζητούν σχολαστικά και επίμονα ευκαιρίες στο διαδίκτυο. Όποια επιχείρηση δεν εφαρμόζει ανάλογες πολιτικές, κινδυνεύει να βρεθεί εκτός αγοράς.
Προβολή θεματικών μορφών τουρισμού
Οι φορείς που έχουν επιφορτιστεί με τη χάραξη της ελληνικής τουριστικής πολιτικής θα πρέπει να επιλέξουν ανάμεσα στην προσπάθεια δημιουργίας μιας χώρας που θεωρείται φιλική προς τους ηλικιωμένους ή θα λάβουν μέτρα προβολής και ανάπτυξης ορισμένων ειδικών μορφών τουρισμού που ενδιαφέρουν ιδιαίτερα τα άτομα τρίτης ηλικίας.
Τουρίστες μακράς παραμονής
Η παραχείμαση (snowbird tourism) αναπτύσσεται σαν μια ιδιαίτερη τουριστική δραστηριότητα σε περιοχές με ήπιο κλίμα, καλές δημόσιες υποδομές και πυκνό δίκτυο συγκοινωνιών. Το 7,3% των ενήλικων κατοίκων της ΕΕ-27, δηλώνουν πως επιθυμούν να μεταναστεύσουν στο εξωτερικό μετά τη συνταξιοδότησή τους. Αν συνδυαστεί με τις επιθυμίες που εκφράζουν οι Ευρωπαίοι πολίτες, σχετικά με την απόκτηση κάποιου νέου ακινήτου μετά τη συνταξιοδότηση, εκτιμάται ότι την προσεχή εικοσαετία θα εκδηλωθεί ζήτηση για 2,7 εκατ. παραθεριστικές κατοικίες στον ευρωπαϊκό νότο. Οι εξοχικές κατοικίες που έχουν αγοραστεί μέχρι σήμερα από αλλοδαπούς στην Ελλάδα δεν έχουν συμβάλει αποφασιστικά στη βελτίωση του εποχικού προτύπου του ελληνικού τουρισμού.
Ενδιαφέρον για κρουαζιέρες και ποιοτικές υπηρεσίες
Οι πιο αποτελεσματικές μέθοδοι προσέλκυσης ηλικιωμένων τουριστών είναι η επένδυση σε προσβάσιμες υποδομές, η ενίσχυση μέσω του Αναπτυξιακού Νόμου των επενδύσεων ποιοτικού εκσυγχρονισμού και η πάταξη της αισχροκέρδειας μέσω αυστηροποίησης των διοικητικών ελέγχων.
Η μεσογειακή κουζίνα αποτελεί πλεονέκτημα
Σύμφωνα με έρευνα της GPO, τα συγκριτικά πλεονεκτήματα της χώρας στην προσπάθεια προσέλκυσης περισσότερων ηλικιωμένων τουριστών είναι η ποιότητα της ελληνικής κουζίνας, η ποικιλία των φαγητών και η φιλική εξυπηρέτηση που προσφέρουν οι εργαζόμενοι στα ξενοδοχεία. Οι ηλικιωμένοι είναι πιο ευαισθητοποιήμενοι σε θέματα υγιεινής διατροφής για λόγους υγείας. Επιπλέον συνδυάζουν το φαγητό εκτός οικίας με τη διασκέδαση και την κοινωνικοποίηση.
Πρέπει να αυξηθεί ο αριθμός των ειδικών ιστοσελίδων
Οι ηλικιωμένοι χρησιμοποιούν σπανιότερα το διαδίκτυο (36%) και συχνότερα τις υπηρεσίες των τουριστικών γραφείων. Τα εμπιστεύονται σε ποσοστό 29%, ενώ το ίδιο ποσοστό ηλικιωμένων αγοράζει πακέτα διακοπών απευθείας από κάποιο tour operator. Όσοι όμως γνωρίζουν πώς να πλοηγούνται στον κυβερνοχώρο, το χρησιμοποιούν συχνότερα για εγχρήματες συναλλαγές και για αγορές τουριστικών υπηρεσιών σε σχέση με τις υπόλοιπες ηλικιακές ομάδες. Το ανησυχητικό είναι το γεγονός ότι μόνο το 2,5% των ελληνικών ξενοδοχείων διαθέτουν ειδικές σελίδες στον εταιρικό τους ιστότοπο που να απευθύνονται αποκλειστικά σε ηλικιωμένους ή άτομα με ειδικές ανάγκες.
Οι ηλικιωμένοι ενδιαφέρονται για κρουαζιέρες
Η κρουαζιέρα είναι ένας από τους πιο απολαυστικούς και ξεκούραστους τρόπους ταξιδιού για άτομα άνω των 50 ετών. Η χώρα μας εμφανίζει μεγάλες προοπτικές ανάπτυξης στον τομέα του θαλάσσιου τουρισμού. Διαθέτει εκτεταμένη ακτογραμμή και μεγάλη πυκνότητα νησιωτικών προορισμών που εμφανίζουν μοναδική ποικιλία σε τοπία και αξιοθέατα. Εντούτοις, υστερεί στην ποιότητα των υποδομών έναντι της Ιταλίας και της Ισπανίας.
Εθελοντική εργασία
Οι ηλικιωμένοι συμμετέχουν συχνότερα σε εθελοντικές προσπάθειες ακόμα και κατά τη διάρκεια των ταξιδιών τους. Οι φορείς σχεδίασης της τουριστικής πολιτικής θα πρέπει να λαμβάνουν υπόψη αυτή την παράμετρο και να φροντίζουν για την οργάνωση εθελοντικών δράσεων στις οποίες θα μπορούσαν να συμμετέχουν και αλλοδαποί τουρίστες.
Του Γιώργου Ανδρή
imerisia.gr
