Υπέρ του εξορθολογισμού του κόστους των ελληνικών τραπεζών, αλλά... σε βάρος του Ελληνα αποταμιευτή, σκιαγραφείται το τοπίο της επόμενης ημέρας, αναφορικά με την πολιτική στον τομέα των καταθέσεων. Η τρόικα έχει σαφώς διαμηνύσει στους ανά τραπεζικό όμιλο επιτρόπους της να προσέξουν να εξομαλύνουν το κόστος και κυρίως αυτό που παράγεται από τα έξοδα τόκων. Είναι, βεβαίως, πρωτίστως γνωστό στις τράπεζες της χώρας ότι ο αγώνας της κούρσας των πολύ υψηλών επιτοκίων στους λογαριασμούς προθεσμίας, προς άγραν πελατείας, έχει χαρακτηριστικά... «σαρκοβόρου». Ενα τίμημα που πλήρωσαν αρκετά ακριβά οι ελληνικές τράπεζες, μην έχοντας όμως κι άλλη εναλλακτική άντλησης ρευστότητας, αφού οι γραμμές πίστωσης από τις ξένες χρηματαγορές παραμένουν κλειστές από την έναρξη της κρίσης, στο τέλος του 2008...
Στις σημερινές συνθήκες, που βέβαια δεν έχει επανακάμψει η οικονομία, όμως, που άλλαξαν κάποια δεδομένα (π.χ. η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα «ξεμπλόκαρε» τη διαδικασία παροχής ρευστότητας, αποδεχούμενη ομόλογα χαμηλού rating) ή που εξελίξεις, όπως οι συγχωνεύσεις, μειώνουν το κόστος, υπάρχει η ευχέρεια να μην διαμορφώνεται σε τόσο ακριβή τιμολόγηση, ο προσδιορισμός της πολιτικής επιτοκίων. Αλλωστε, για να πέσουν τα επιτόκια χορηγήσεων εν ευθέτω χρόνω, στο όνομα της πολυπόθητης ανάπτυξης, θα πρέπει πρώτα να έχουν «σκύψει το κεφάλι» τα επιτόκια καταθέσεων κι εν προκειμένω των προθεσμιακών.
Αρκεί να σκεφθεί κάποιος - και πολλοί Ελληνες το έχουν πλέον συνειδητοποιήσει (τουλάχιστον όσοι «έβγαλαν» τα χρήματά τους στο εξωτερικό) ότι τα επιτόκια σε μία ξένη τράπεζα, π.χ. στο Λονδίνο, είναι... μηδενικά (ευχής έργον αν δεν πληρώνουν και fees για τη διατήρηση του λογαριασμού), ενώ αν κλειδώσουν τα κεφάλαιά τους σε μία κατάθεση προθεσμίας, ίσως λάβουν τόκο... 0,40%.
ΟΙ ΕΠΙΠΤΩΣΕΙΣ
Αυτό μπορεί να μην αφορά την ελληνική πραγματικότητα ως σήμερα. Δεδομένης όμως και της έλευσης των επιτρόπων στις τράπεζες, το σκηνικό αυτό πρόκειται να αλλάξει άρδην. Οι Monitoring Trustees θα έχουν κάθε λόγο για τη διαμόρφωση της πολιτικής καταθέσεων και θα μπορούν να έχουν δικαίωμα βέτο σε υψηλότοκα ποσοστά. Αυτό μπορεί να έχει τις εξής επιπτώσεις, αναλόγως πώς θα το δει κάποιος:
---- Κατ' αρχήν, δίνει ένα μήνυμα επίσπευσης στους απανταχού καταθέτες να κλείσουν το συντομότερο δυνατόν συμφωνίες προθεσμιακής κατάθεσης στις τράπεζες, απολαμβάνοντας και «κλειδώνοντας» το σημερινό καθεστώς τιμολόγησης, αφού η τάση είναι να καταργηθεί.
---- Ειδικά όσοι επιστρέψουν κεφάλαια από το εξωτερικό είναι ιδιαίτερα καλοδεχούμενοι σε τράπεζες, που μπορεί να προσφέρουν ακόμη και 5% για ρευστότητα, που θα παραμείνει κλειστή για ένα χρονικό διάστημα.
---- Η εποχή των υψηλών επιτοκίων σε προθεσμιακές και μη θα αποτελέσει σύντομα παρελθόν. Οι επίτροποι κατεβάζουν τα όρια σε ευρωπαϊκά επίπεδα.
---- Αυτό βέβαια θα έχει όφελος κόστους για τις ίδιες τις τράπεζες που ανταγωνιζόταν η μία την άλλη με πολύ υψηλό τίμημα.
---- Η μείωση των επιτοκίων καταθέσεων, αν και δυσάρεστη για τους καταθέτες, αποτελεί πρόδρομο της μείωσης των επιτοκίων χορηγήσεων, στην οποία ελπίζει η αγορά, προκειμένου να διευκολυνθεί και η επάνοδος της οικονομίας σε τροχιά ανάπτυξης.
---- Η σχεδόν ταυτόχρονη «εξομάλυνση» αν όχι... «καθίζηση» των επιτοκίων είναι και ένας από τους στόχους των σχεδιαζόμενων συγχωνεύσεων, καθώς ακουμπά στο θέμα των οικονομιών κλίμακος και των συνεργειών.
Το παράδειγμα της Alpha Bank και της Εμπορικής Τράπεζας
Ενα πρόσφατο παράδειγμα αποτελεί ένα νέο προϊόν, το πρώτο κοινό μετά τη συγχώνευση που ανακοίνωσαν πριν από λίγες ημέρες η Alpha Bank και η Εμπορική Τράπεζα, και το οποίο ακόμη διατίθεται με ελκυστικούς όρους. Πρόκειται για τη νέα προθεσμιακή κατάθεση «Alpha Νέα Εποχή», η οποία εξασφαλίζει από σήμερα και για τα επόμενα δύο έτη την απόδοση της κατάθεσης, παρέχοντας κάθε τρίμηνο τη δυνατότητα ολικής αναλήψεως χωρίς καμία επιβάρυνση. Οι αποδόσεις κυμαίνονται ανάλογα με το τρίμηνο και το διαθέσιμο κεφάλαιο, που μπορεί να είναι 10.000 ευρώ, 50.000 ευρώ και 100.000 ευρώ. Σε μεσοσταθμικό επίπεδο, η τελική απόδοση για επένδυση 10.000 ευρώ είναι 3%, για 50.000 ευρώ είναι 3,90% και για 100.000 είναι 4,10%. Για παράδειγμα, στην κατάθεση των 100.000 ευρώ, η μεσοσταθμική απόδοση που προκύπτει, διαμορφώνεται ανάλογα με το κάθε τρίμηνο σε όλη τη διάρκεια της διετίας. Το πρώτο τρίμηνο είναι για παράδειγμα 4,50%, και το όγδοο τρίμηνο 3,70%. Η καταβολή τόκων γίνεται κάθε τρίμηνο, στον λογαριασμό καταθέσεων του πελάτη.
Σε γενικές γραμμές αντίστοιχα προγράμματα διατηρούν όλες οι μεγάλες και μικρές τράπεζες. Για κεφάλαια κατάθεσης της τάξεως των 50.000 ευρώ οι αποδόσεις κυμαίνονται στο 3,30%-4,90% για έξι μήνες, που μπορεί να είναι και χαμηλότερα, αν η περίοδος της προθεσμίας είναι για 12 μήνες.
Το σίγουρο είναι ότι οι προθεσμιακές δεν προσθέτουν «πλούτο» στο επενδυτικό κοινό, ειδικά αν συνδυασθεί και με το νέο φορολογικό καθεστώς που έχει αυξήσει τον φόρο από το 10% στο 15%, με αποτέλεσμα να συρρικνώνεται ακόμη περισσότερο η καθαρή απόδοση της επένδυσης. Από την άλλη πλευρά όμως, όσο ακόμη υπάρχει καιρός και διατίθενται τα προϊόντα αυτά, με τα πολύ ελκυστικά επιτόκια συγκριτικά με το εξωτερικό αλλά και με το καθεστώς που θα ισχύσει προσεχώς, είναι ευκαιρία για το καταθετικό κοινό που διαθέτει μία σχετική ρευστότητα, να «κλειδώσει» τα χρήματά του, εξασφαλίζοντας, για όσο υπάρχουν, υψηλές αποδόσεις.
Υπό αυτή την έννοια, αποτελεί ίσως ευκαιρία, ειδικά για όσους έστειλαν τα χρήματά τους στο εξωτερικό, φοβούμενοι το ενδεχόμενο εξόδου της χώρας από το ευρώ, να τα επαναπατρίσουν, απολαμβάνοντας τα σαφώς υψηλότερα επιτόκια από τα απολύτως μηδενικά που τους παρέχουν οι λογαριασμοί σε τράπεζες του εξωτερικού. Πολλώ δε μάλλον για όσους εξακολουθούν να κρύβουν τα χρήματά τους κάτω από τα στρώματα και τα σεντούκια, θέτοντάς τα και στην απειλή της κλοπής...
Λίλυ Σπυροπούλου
kerdos.gr
