Πότε επιτέλους η Ευρώπη θα καταλάβει τι κρατά πίσω την οικονομία της;

Οι ρυθμοί οικονομικής ανάπτυξης στην Ευρώπη έχουν υστέρηση σε σχέση με εκείνους των ΗΠΑ εδώ και δεκαετίες. Από την κρίση του 2008, για παράδειγμα, ο μέσος ρυθμός ανάπτυξης για την ΕΕ είναι 0,9% έναντι σχεδόν 2% για τις ΗΠΑ - και αυτό το 2% θεωρείται μη ικανοποιητικό. Αυτή η αναπτυξιακή υποτονικότητα της ΕΕ (μαζί με τις βαθιές ανησυχίες για την ανεξέλεγκτη μετανάστευση) ώθησε την άνοδο των μη παραδοσιακών, "λαϊκιστικών" πολιτικών κινημάτων. Και πώς αντιδρούν τα παραδοσιακά, πάλαι ποτέ κραταιά πολιτικά κόμματα;

Προωθώντας πολιτικές που εγγυώνται ακόμη μεγαλύτερη οικονομική στασιμότητα: περισσότεροι φόροι επί των εταιρειών και των "πλουσίων", περισσότερες δαπάνες για κοινωνικά προγράμματα και συντάξεις και πιο περίπλοκα ρυθμιστικά πλαίσια για τις επιχειρήσεις. Όπως αναφέρει η Wall Street Journal, "τα πολιτικά κόμματα της Ευρώπης υπόσχονται μια επιστροφή στη δεκαετία του 1970 - για να αναχαιτίσουν τους λαϊκιστές, τα ασθμαίνοντα κυβερνώντα κόμματα αγκαλιάζουν τη θεωρία του μεγαλύτερου κράτους".

Ναι, οι φίλοι μας στη Γηραιά Ήπειρο έκαναν κάποια πράγματα σωστά, χάρη στις επιτυχίες του Ρόναλντ Ρέιγκαν και της Μάργκαρετ Θάτσερ, κατά κύριο λόγο όσον αφορά στην πώληση κρατικών επιχειρήσεων και την κάμψη των υψηλών φορολογικών συντελεστών - ιδιαίτερα τα τελευταία χρόνια - στις επιχειρήσεις. Ωστόσο, σε σύγκριση με τα πρότυπα των ΗΠΑ, τα φορολογικά και ρυθμιστικά "βαρίδια" της ΕΕ εξακολουθούν να είναι συντριπτικά.

Κάθε μία από αυτές τις χώρες έχει τρομερά υψηλούς φόρους προστιθέμενης αξίας, οι οποίοι είναι ιδιαίτερα επιβαρυντικοί για τις λιανικές πωλήσεις. Στη Δανία, ο ΦΠΑ είναι 25%, στην Ελλάδα 24%, στο Ηνωμένο Βασίλειο 20% και στη Γερμανία 19%. Οι Η.Π.Α. δεν έχουν ΦΠΑ, μολονότι οι περισσότερες πολιτείες τους έχουν ανάλογες πολιτειακές εισφορές: σε καμία πολιτεία όμως αυτές δεν ξεπερνούν 10%.

Πολύ χειρότερα είναι οι ευρωπαϊκοί φόροι επί της μισθοδοσίας. Η αμερικανική εκδοχή τους, που ονομάζεται FICA, είναι 15,3% για τα πρώτα 132.900 δολάρια εισοδήματος και 2,9% για το εισόδημα πάνω από αυτό το όριο. Αντίθετα, το επίπεδο στις χώρες της ΕΕ είναι - τι έκπληξη! - δύο έως τρεις φορές μεγαλύτερο. Στη Γαλλία, οικονομία με ιδιαίτερα υποτονική αναπτυξιακή δυναμική από τη δεκαετία του 1970, ο φόρος μισθωτών υπηρεσιών είναι 65% - 45% που καταβάλλεται από τον εργοδότη, 20% από τον εργαζόμενο.

Οι κανονισμοί, ειδικά όσοι αφορούν την εργασία, είναι από καιρό πιο δαπανηροί και αυστηροί από τους αντίστοιχους στις ΗΠΑ. Παρατηρητές μόνον εν μέρει αστειεύονται όταν λένε ότι είναι ευκολότερο να χωρίσει κανείς τον ή την σύζυγό του από το να αποδεσμεύσει έναν εργαζόμενο στις περισσότερες χώρες της Ευρώπης. Αυτά τα βάρη έχουν χαλαρώσει ελάχιστα από τη δεκαετία του '70 μέχρι σήμερα.

Οι διαρθρωτικές αλλαγές στις συντάξεις των δημοσίων υπαλλήλων και αξιωματούχων ή στην εργατική νομοθεσία αντιμετωπίζουν σοβαρότατη αντίσταση, όπως θα ομολογούσε οποιοσδήποτε από τους τελευταίους προέδρους της Γαλλίας. Η Γερμανία ήταν σε θέση να προβεί σε κάποιες μεταρρυθμίσεις στις αρχές της δεκαετίας του 2000, οι οποίες και οδήγησαν σε βελτίωση των ρυθμών ανάπτυξης. Ωστόσο κόστισαν την καγκελαρία στον τότε επικεφαλής της κυβέρνησης (σ.σ. Γκέρχαρντ Σρέντερ) και έχουν "ψαλιδιστεί" αρκετά έκτοτε.

Οι χώρες που φαίνεται να είναι πιο επιτυχημένες τα τελευταία χρόνια στο οικονομικό "παιχνίδι", όπως η Σουηδία, η Δανία και η Ουγγαρία, δεν το πέτυχαν με κραυγές ενάντια στον Ρήγκαν και στη Θάτσερ, αλλά αντίθετα ακολουθώντας το παράδειγμά τους.

Αυτό που βλέπουμε να εκτυλίσσεται στην ΕΕ είναι μια μορφή παραφροσύνης: συνεχίζουν να εφαρμόζουν κάτι που δεν λειτουργεί και όταν αυτό αποτύχει, το συνεχίζουν για λίγο ακόμα. Θυμίζει την ιατρική προ μερικών αιώνων, όταν οι γιατροί έκαναν αφαίμαξη στους ασθενείς: όσο χειρότερα πήγαιναν οι τελευταίοι, τόσο περισσότερο αφαιμάσονταν.

Αυτός είναι ακόμη ένας λόγος για να ξεκαθαρίσουμε τις αβεβαιότητες όσον αφορά τις εμπορικές συναλλαγές και τους δασμούς, που αποτελούν τροχοπέδη για τις εταιρικές επενδύσεις. Οι επιχειρηματίες πρέπει να γνωρίζουν ποιοι είναι οι κανόνες πριν δεσμευτούν επενδυτικά. Αν κλείσει αυτός ο κύκλος, η οικονομία των Η.Π.Α. θα εκτιναχθεί - και αυτή η μεγάλη επιτυχία μπορεί να αποτελέσει μια διδακτική εξέλιξη και για τους φίλους μας στο εξωτερικό.

Του Steve Forbes

capital.gr/forbes  


Όλες οι σημαντικές εξελίξεις στο e-mail σου από το ERGON blog!