Πολλά άρθρα γράφτηκαν το παρελθόν έτος σχετικά με την επικείμενη κατάρρευση του ΟΠΕΚ. Το πετρέλαιο από σχιστόλιθο, υποστηρίχτηκε, έδωσε τέλος στον αυστηρό έλεγχο που είχε ο Οργανισμός στις τιμές του πετρελαίου.
Υπάρχει κάποια αλήθεια σε αυτό το επιχείρημα, αλλά υποτιμά επίσης τη δεσπόζουσα θέση του ΟΠΕΚ στην αγορά πετρελαίου.
Προσπαθώ συχνά να φανταστώ τις αποφάσεις που θα λάμβανα, δεδομένης της κατάστασης του ΟΠΕΚ και της απροσδόκητης εμφάνισης της παραγωγής πετρελαίου από σχιστολιθικά πετρώματα στις ΗΠΑ. Για δεκαετίες, ο ΟΠΕΚ είχε την πολυτέλεια να εξετάζει τις προοπτικές παγκόσμιας προσφοράς και ζήτησης και να αυξάνει ή να κόβει την παραγωγή κατά το πώς θεωρεί κατάλληλο.
Η εμφάνιση του σχιστόλιθου
Αλλά τότε οι ΗΠΑ έγιναν απροσδόκητα ο ταχύτερα αναπτυσσόμενος προμηθευτής νέας παραγωγής πετρελαίου στον κόσμο.
Από τα 10,3 εκατομμύρια βαρέλια νέας παραγωγής πετρελαίου από το 2008, οι ΗΠΑ προμήθευσαν τα 6,2 εκατομμύρια BPD (60%). Οι δύο άλλες μεγάλες χώρες παραγωγής πετρελαίου, η Σαουδική Αραβία και η Ρωσία, είδαν την παραγωγή τους να αυξάνεται κατά 1,7 εκατομμύρια βαρέλια την ημέρα και κατά 1,2 εκατομμύρια βαρέλια την ημέρα αντίστοιχα από το 2008.
Αυτή η έκρηξη της νέας παραγωγής πετρελαίου από τις ΗΠΑ δημιούργησε μεγάλες πιέσεις στον ΟΠΕΚ είτε για να μειώσει την παραγωγή για να εξισορροπήσει την αγορά είτε για να υπερασπιστεί το μερίδιο του στην αγορά. Νόμιζα ότι ήταν προς το συμφέρον τους να μειώσουν την παραγωγή, αλλά αντ’ αυτού το 2014 πήραν την απόφαση να υπερασπιστούν το μερίδιο αγοράς. Το χαρακτήρισα αυτό λάθος υπολογισμό 1 τρισεκατομμυρίου δολαρίων του ΟΠΕΚ.
Κατάρρευση τιμών
Πέντε εβδομάδες μετά από αυτήν την ανακοίνωση την Ημέρα των Ευχαριστιών του 2014, οι τιμές του πετρελαίου είχαν υποχωρήσει στα $40 (αφού είχαν ήδη διολισθήσει από τα 100 δολάρια το βαρέλι σε λίγο κάτω από $80 τους προηγούμενους τέσσερις μήνες). Πράγματι, ο ΟΠΕΚ συνειδητοποίησε το δίλημμα του και το 2016 το καρτέλ κατέληξε σε συμφωνία με αρκετές χώρες που δεν ανήκουν στον ΟΠΕΚ (και κυρίως τη Ρωσία) να μειώσουν την παραγωγή πετρελαίου κατά 1,8 εκατομμύρια βαρέλια ημερησίως.
Αυτό ήταν μια σημαντική περικοπή, και οι τιμές του πετρελαίου τελικά ανέκαμψαν πίσω στην περιοχή των $ 70- $ 80 / bbl. Ωστόσο, η αύξηση της παραγωγής των ΗΠΑ μπορούσε ενδεχομένως να αντισταθμίσει αυτές τις περικοπές παραγωγής σε λίγο περισσότερο από ένα χρόνο.
Και το έκανε. Τους τελευταίους 12 μήνες, η παραγωγή πετρελαίου των ΗΠΑ αυξήθηκε κατά 1,95 εκατομμύρια βαρέλια την ημέρα. Αυτή η συνεχιζόμενη ανάπτυξη φέρνει και πάλι τον ΟΠΕΚ σε θέση είτε να κόψει την παραγωγή για να εξισορροπήσει τις αγορές, είτε να αφήσει να αφήσει ενδεχομένως τις τιμές να πέσουν. Η τελευταία προσέγγιση είχε περιορισμένη επιτυχία το 2016, καθώς η παραγωγή των ΗΠΑ υποχώρησε ως απάντηση στον πόλεμο τιμών. Αλλά μόλις οι τιμές ανέκαμψαν, το ίδιο συνέβη και με την παραγωγή των ΗΠΑ.
Το νέο πρότυπο του OPEC
Όμως ο ΟΠΕΚ εξακολούθησε να αντιπροσωπεύει το 42,6% της παγκόσμιας παραγωγής πετρελαίου το 2017. Προσθέστε τη Ρωσία στο μίγμα και οι δύο παραγωγοί ευθύνονταν για το 55% της παγκόσμιας παραγωγής πετρελαίου και σχεδόν το 80% των παγκοσμίως διαπιστωμένων αποθεμάτων πετρελαίου το 2017.
Η συνολική παραγωγή από τον ΟΠΕΚ και τη Ρωσία υπερβαίνει τα 50 εκατομμύρια βαρέλια την ημέρα. Θεωρητικά, θα έπρεπε να έχουν σημαντική τιμολογιακή δύναμη, αλλά η ταχεία ανάπτυξη της παραγωγής πετρελαίου από σχιστολιθικό πετρέλαιο των ΗΠΑ συνεχίζει να τους προκαλεί πονοκεφάλους.
Είναι βέβαιο ότι η αύξηση της παραγωγής πετρελαίου των ΗΠΑ έσπασε τη θηλιά που είχε ο ΟΠΕΚ στις παγκόσμιες τιμές του πετρελαίου. Εάν δεν είχε συμβεί η έκρηξη του πετρελαίου από σχιστόλιθο στις ΗΠΑ, ο ΟΠΕΚ και η Ρωσία θα είχαν απολαύσει τους καρπούς των 100 δολαρίων / βαρέλι πετρελαίου την τελευταία δεκαετία. Το εμπορικό έλλειμμα των ΗΠΑ θα είχε διογκωθεί.
Έτσι, τώρα ο ΟΠΕΚ πρέπει να εξετάσει την εικόνα προσφοράς / ζήτησης και να προσπαθήσει να εκτιμήσει πόση περαιτέρω παραγωγή ΗΠΑ μπορεί να προσφέρει. Αν οι ΗΠΑ φτάνουν στα όρια της ανάπτυξης της σχιστολιθικής παραγωγής, τότε ο ΟΠΕΚ μπορεί να περάσει από δύο κύκλους περικοπών παραγωγής και θα είναι πίσω στο κάθισμα του οδηγού.
Αν όμως η παραγωγή των ΗΠΑ μπορεί να επεκταθεί για μια ακόμη δεκαετία, ο ΟΠΕΚ θα έχει χάσει τον πλήρη έλεγχο των τιμών του πετρελαίου. Στην περίπτωση αυτή, η παραγωγή των ΗΠΑ πιθανότατα θα επιβραδυνθεί μόνο όταν τα ηλεκτροκίνητα οχήματα αρχίσουν να αρπάζουν ένα σοβαρό μερίδιο από την παγκόσμια ζήτηση πετρελαίου.
Μιλώντας για το θέμα αυτό, η ζήτηση πετρελαίου συνεχίζει να αυξάνεται κατά πάνω από 1 εκατομμύριο βαρέλια ημερησίως κάθε χρόνο. Αυτό βοηθά στην άμβλυνση του αντίκτυπου της αύξησης της παραγωγής των ΗΠΑ. Όμως, όσο η παραγωγή των ΗΠΑ αυξάνεται ετησίως με ταχύτερο ρυθμό από ό, τι η παγκόσμια ζήτηση – κάτι που γίνεται επανειλημμένα τα τελευταία χρόνια - ο ΟΠΕΚ θα πρέπει να ζήσει είτε με περικοπές στην παραγωγή (οι οποίες επίσης συμβάλλουν στη στήριξη των οριακών Αμερικανών παραγωγών) είτε με χαμηλότερες τιμές.
Του Robert Rapier
πηγή: capital.gr, Forbes
Όλες οι σημαντικές εξελίξεις στο e-mail σου από το ERGON blog!
