Η Αθήνα υποψήφια για το βραβείο iCapital

Η Αμαλία Ζέπου, Αντιδήμαρχος Κοινωνίας των Πολιτών και Καινοτομίας του Δήμου Αθηναίων, μιλάει στο epixeiro.gr για τον τομέα της καινοτομίας και τις δράσεις του Δήμου γύρω από αυτόν, με αφορμή την υποψηφιότητα της πόλης για το βραβείο iCapital (Ευρωπαϊκή Πρωτεύουσα Καινοτομίας 2018).
Πριν από λίγες ημέρες, ανακοινώθηκε πως η Αθήνα είναι υποψήφια για το iCapital. Μιλήστε μας για το συγκεκριμένο βραβείο και για το πως έφτασε η Αθήνα να είναι υποψήφια για αυτό.
Το βραβείο για την Ευρωπαϊκή Πρωτεύουσα Καινοτομίας ξεκίνησε το 2014, με νικήτριες πόλεις την Βαρκελώνη, το Άμστερνταμ και το Παρίσι. Οι πόλεις που κερδίζουν πρέπει να έχουν κάτι ξεχωριστό να πουν για το πως αντιμετωπίζουν τις σύγχρονες προκλήσεις: νέους τρόπους, νέες αντιλήψεις που να εμπεριέχουν πειραματισμό, συμμετοχή, συνεργασία και ενδυνάμωση. Η Αθήνα, αντίθετα με τις προηγούμενες, ξεχώρισε γιατί κατάφερε πράγματα με πολύ λίγα μέσα, χρησιμοποιώντας την ανεκμετάλλευτη δυναμική της πόλης, τους ίδιους τους πολίτες.
Η απόσταση που διανύεις μετράει. Όχι πόσο προηγμένη είναι η τεχνολογία.
Το iCapital σχετίζεται με τη βράβευση της ανάπτυξης τοπικών οικοσυστημάτων καινοτομίας. Πείτε μας μερικά παραδείγματα τέτοιων από την Αθήνα.
Τα πιο πρόσφατα είναι η ΠΟΛΙΣ2 που δίνει κενούς χώρους καταστημάτων σε νέους δημιουργούς και επιχειρηματίες με ανταπόδοση δημόσιες εκδηλώσεις που να ζωντανεύουν την περιοχή. Επίσης, το πρόγραμμα ένταξης προσφύγων «Curing the Limbo» που κινητοποιεί ανθρώπους από την χρόνια απραξία σε δράσεις μαζί με ομάδες πολιτών αλλά και η νέα συν-διαχείριση του κτιρίου της Δημοτικής Αγοράς της Κυψέλης που συστήνει ένα νέο τρόπο χρήσης κενού κτιρίου.
dimotiki-agora-kipselis.jpg?mtime=20180822165854#asset:95832
Δημοτική Αγορά Κυψέλης

Αλλά παραδείγματα είναι το Digital Lab που αναβαθμίζει υπηρεσίες του Δήμου με τη συμμετοχή νέων δημιουργών στην τεχνολογία, τα Ανοιχτά Σχολεία που συστήνουν τα σχολικά κτίρια ως τόπο μάθησης για όλη την κοινότητα καθώς και το τρίγωνο στην εμπορική περιοχή του κέντρου που δημιουργεί θετικές συνθήκες ώστε να τηρούνται κανόνες κυκλοφορίας και διατήρησης καθαριότητας. Πριν από αυτά, ο Δήμαρχος είχε επενδύσει στο συνΑθηνά, την πλατφόρμα για την κοινωνία των πολιτών, και στην διαμόρφωση μιας Στρατηγικής Ανθεκτικότητας, που είναι βάσεις για την απαραίτητη διαφάνεια και βιωσιμότητα των λύσεων.
emporiko-trigono.jpg?mtime=20180822165954#asset:95833
Εμπορικό Τρίγωνο

Αποτελεί η Αθήνα μια ελκυστική πόλη για προσέλκυση επενδύσεων γύρω από την καινοτομία;
Κάθε διάκριση προσελκύει ενδιαφέρον. Αλλά αυτό που αναδεικνύει το iCapital για την κάθε πόλη που προκρίθηκε είναι ότι έχουν οι ίδιες κάτι να δώσουν στις υπόλοιπες. Η Αθήνα είναι ελκυστική γιατί, έχοντας εμπλέξει κοινότητες που ενδιαφέρονται για την επίλυση διάφορων θεμάτων, την καθιστά πιο ανθρώπινη και βοηθάει στο να ωριμάζουν λύσεις με οργανικό τρόπο. Ο Δήμος Αθηναίων άνοιξε τις πόρτες του στήνοντας μεθόδους και συστηματοποιώντας νέες, τέτοιες, συνέργειες.
Γίνεται ελκυστική γιατί μπορούν να την μιμηθούν πόλεις που δεν έχουν εντυπωσιακούς πόρους και μεγάλη ισχύ. Ένα μεγάλο μέρος του ευρωπαϊκού πληθυσμού αναζητά τέτοιες προσβάσιμες λύσεις. Μπορεί να είναι σειρά της Αθήνας να δώσει το καλό παράδειγμα και να επενδύσει σε πόλεις που χρειάζονται τη γνώση που απέκτησε από την οικονομική και κοινωνική κρίση. 
Πόλεις όπως το Παρίσι και το Άμστερνταμ έχουν κερδίσει το βραβείο με βάση τις δράσεις τους γύρω από την ανάπτυξη της κοινότητας των startups. Ποια είναι η σχετική στήριξη που προσφέρει ο Δήμος Αθηναίων, σήμερα, στο οικοσύστημα νεοφυών εταιρειών; 
Όπως αναφέρω και παραπάνω, εδώ δεν μιλάμε μόνο για την καινοτομία που αφορά αποκλειστικά στην τεχνολογία. Η καινοτομία είναι ένας όρος που αναφέρεται στην προσπάθεια να βρουν οι Δήμοι κάθε λειτουργικό τρόπο που να διευκολύνει την ζωή των κατοίκων τους. Και μάλιστα μαζί τους, όχι ερήμην της δικής τους άποψης, της εμπειρίας τους αλλά και της έμπρακτης παρουσίας τους στις λύσεις.
Πέραν του InnovAthens, που προσφέρει έναν χώρο συνάντησης για τα startups της πόλης, αυτό που ξεχωρίζει με μοναδικό τρόπο είναι το Digital Lab. Δεν πρόκειται μόνο για την εξασφάλιση ηλεκτρονικής διακυβέρνησης στο Δήμο. Το κάλεσμα νέων developers για αναβάθμιση υπηρεσιών του Δήμου έφερε νέους δημιουργούς και διοικητικούς υπάλληλους γύρω από το ίδιο τραπέζι, μοιράζοντας τα δεδομένα υπηρεσιών του Δήμου και τη δημιουργικότητα των υποψηφίων. Η ανάπτυξη μιας νέας κουλτούρας συνεργασίας είναι αυτό που λείπει από τους περισσότερους Δήμους, ακόμα και προηγμένων χωρών.
anoiktasxoleia.jpg?mtime=20180822170053#asset:95834
Ανοιχτά Σχολεία

Το βραβείο σχετίζεται και με τη συμμετοχή των πολιτών σε όλα τα πεδία της καινοτομίας, από το σχεδιασμό έως την καθημερινή εφαρμογή και χρήση. Ως αντιδήμαρχος Κοινωνίας των Πολιτών, πως «εμπλέκετε» τον πολίτη στη συγκεκριμένη διαδικασία;
Δεν χρειάζεται να τους εμπλέκουμε από την αρχή, όπως έκαναν οι παλιές εκστρατείες «ευαισθητοποίησης». Πολλές δομές του Δήμου έχουν πια αναπτύξει έξυπνα εργαλεία για να χαρτογραφούν και να μαθαίνουν ποιες ομάδες και ποιοι οργανισμοί ενδιαφέρονται για τα κοινά. Όταν προκύψει μια ευκαιρία επένδυσης ή ακόμα και προτεραιότητα του Δημάρχου, τότε ξεκινούν εργαστήρια και διαβουλεύσεις που μεθοδεύουν τι ξέρουν και πως θέλουν να συμμετάσχουν οι πολίτες που ήδη ασχολούνται και ενδιαφέρονται για το κάθε θέμα.
Έτσι, πρόσφατα, ξεκίνησε μια διαδικασία συμμετοχικής στρατηγικής για το λόφο του Λυκαβηττού, όπου υπάρχει ήδη συσσωρευμένη γνώση και επιθυμία. Ο Δήμος βοηθάει στο να εκφραστούν αυτές και να οδηγήσει σε συγκεκριμένα αποτελέσματα μαζί με όσους θέλουν να γίνουν κομμάτι της λύσης.
Σε σύγκριση με τις υπόλοιπες πόλεις που είναι υποψήφιες για το iCapital, ποια θα λέγατε πως είναι τα σημαντικότερα πλεονεκτήματα της Αθήνας και σε τι - ίσως - υστερεί;
Το δυνατό χαρτί της Αθήνας είναι ότι μεθόδευσε την υπάρχουσα συμμετοχή πολιτών με τρόπο που να αναβαθμίζει και να εξελίσσει θεσμούς που έμοιαζαν αδρανείς. Άθελά της, μέσα από την προσπάθεια να επιβιώσει στην κρίση, η Αθήνα βρέθηκε να καινοτομεί πριν ακόμα χρησιμοποιηθεί ο όρος. Υστερεί στο ότι δεν νιώθει όπως άλλες πόλεις την αυτοπεποίθηση ότι τα καταφέρνει, ώστε να επενδύσει πιο δυναμικά σε αυτά που κάνει καλά. 
Η νικήτρια πόλη θα κερδίσει 1 εκατομμύριο ευρώ, ενώ άλλες πέντε θα λάβουν από 100.000 ευρώ. Σε περίπτωση που η Αθήνα βρεθεί ανάμεσα σε αυτές, πως θα χρησιμοποιηθούν από τον Δήμο τα χρήματα; 
Δεν τολμούμε ακόμα να σκεφτούμε ότι θα κερδίσουμε. Αλλά σε κάθε περίπτωση, αυτό που συμβαίνει στην Αθήνα είναι μια σιγανή αλλά σταθερή αλλαγή κουλτούρας στην διοίκηση του Δήμου. Αυτό δεν πρέπει να πάει χαμένο, και θα άξιζε να ενισχυθεί με κάθε τρόπο.


του Χρήστου Κοτσακά
epixeiro.gr