Το 2011 είχε εξαγγελθεί από την Περιφέρεια Κρήτης ένα πρόγραμμα μετατροπής της Γαύδου σε «πράσινο νησί» υπόδειγμα αειφορίας και αξιοποίησης των ΑΠΕ.
Έκτοτε μεσολάβησαν τέσσερα χρόνια και τίποτα ουσιαστικό δεν έχει συμβεί στο πανέμορφο νησί του νομού Χανίων. Ορισμένοι όμως δεν το βάζουν κάτω και συνεχίζουν να καταθέτουν εξαιρετικά ενδιαφέρουσες προτάσεις για την υλοποίηση του σχεδίου.
Διαβάζουμε στην ιστοσελίδα chaniotika-nea.gr την πρόταση του καθηγητή εφαρμογών ΑΠΕ στο ΤΕΙ Κρήτης, κου Γιάννη Βουρδουμπά, για τη μετατροπή της Γαύδου σε πράσινο νησί που θα καλύψει το σύνολο των ενεργειακών αναγκών με τη χρήση τοπικών ανανεώσιμων ενεργειακών πόρων.
Οι ΑΠΕ που μπορεί να εκμεταλλευθεί η Γαύδος περιλαμβάνουν την ηλιακή και την αιολική ενέργεια, ορισμένες ποσότητες στερεάς βιομάζας και τη γεωθερμία χαμηλής ενθαλπίας
—Οι ανάγκες του νησιού
Οι ενεργειακές ανάγκες της Γαύδου μπορούν να κατηγοριοποιηθούν ως εξής:
α) Ανάγκες σε ηλεκτρική ενέργεια για φωτισμό και λειτουργία διαφόρων ηλεκτρικών συσκευών συμπεριλαμβανομένων εκείνων για την ψύξη και την ετοιμασία φαγητού.
β) Ανάγκες για τη θέρμανση των κτηρίων του νησιού τον χειμώνα.
γ) Καύσιμα για την κίνηση των λίγων οχημάτων του νησιού.
Οι ανάγκες αυτές καλύπτονται σήμερα κατά κύριο λόγο από ορυκτά καύσιμα και σε μικρό βαθμό από την ηλιακή ενέργεια. Όμως για την κάλυψη όλων των ενεργειακών αναγκών του νησιού μπορούν να χρησιμοποιηθούν οι προαναφερθείσες ανανεώσιμες πηγές ενέργειας που υπάρχουν στο νησί.
—Πώς θα διεισδύσουν οι ΑΠΕ
1. Η ηλιακή ενέργεια για την παραγωγή θερμότητος (παραγωγή θερμού νερού στα κτήρια καθώς και θέρμανση χώρου σε αυτά με παθητικά συστήματα). Οι διαθέσιμες τεχνολογίες γι’ αυτό είναι ώριμες, αξιόπιστες και οικονομικές.
2. Η ηλιακή ενέργεια για την παραγωγή ηλεκτρισμού με φωτοβολταϊκή τεχνολογία. Η τεχνολογία αυτή είναι ώριμη, αξιόπιστη και οικονομική καθώς οι τιμές των φωτοβολταϊκών συστημάτων έχουν μειωθεί πολύ τα τελευταία χρόνια.
3. Η ηλιακή ενέργεια για την παραγωγή ψύξης με συστήματα απορρόφησης. Τα συστήματα αυτά είναι λίγο δαπανηρά και ενδείκνυνται για σχετικά μεγάλες κτηριακές εγκαταστάσεις.
4. Η αιολική ενέργεια για την παραγωγή ηλεκτρισμού με ανεμογεννήτριες. Οι ανεμογεννήτριες δεν θα είναι μεγάλης ισχύος και μεγέθους και θα μπορούν να ενταχθούν αρμονικά στον χώρο του νησιού. Η τεχνολογία αυτή είναι ώριμη, αξιόπιστη και οικονομική σήμερα.
5. Η αβαθής γεωθερμία χαμηλής ενθαλπίας σε συνδυασμό με γεωθερμικές αντλίες θερμότητας (οι οποίες χρησιμοποιούν ηλεκτρική ενέργεια) για τη θέρμανση και την ψύξη των κτηρίων. Η τεχνολογία αυτή είναι ώριμη, αξιόπιστη, πολύ αποδοτική, αλλά λίγο δαπανηρή στην εγκατάστασή της. Εναλλακτικά μπορούν να χρησιμοποιηθούν αντλίες θερμότητος αέρα-αέρα. Η καταναλισκόμενη ενέργεια για την ψύξη των κτηρίων το καλοκαίρι στη Γαύδο είναι σημαντική λόγω του κλίματός της και των πολλών επισκεπτών στο νησί.
6. Η στερεά βιομάζα που αποτελείται κυρίως από υπολείμματα ξύλου. Η τεχνολογία αυτή είναι ώριμη, αξιόπιστη και πολύ οικονομική (για τη θέρμανση κτηρίων και την παραγωγή θερμού νερού).
Επιπλέον μπορεί να αποθηκευθεί ηλεκτρική ενέργεια σε μικρά συστήματα αντλησιοταμίευσης ανάλογα του μικρού μεγέθους της Γαύδου και των μικρών αναγκών αποθήκευσης της ηλεκτρικής ενέργειας. Για ένα μικρό τέτοιο έργο η τεχνολογία είναι γνωστή και αξιόπιστη.
Στις μεταφορές, χρήση πετρελαϊκών καυσίμων για την κίνηση οχημάτων μπορεί να αποφευχθεί στη Γαύδο εφόσον χρησιμοποιηθούν ηλεκτρικά οχήματα ή και δίκυκλαδεδομένου ότι οι ανάγκες μετακίνησης στη Γαύδο είναι περιορισμένες. Τα ηλεκτρικά οχήματα θα μπορούν να φορτίζουν τις μπαταρίες τους με ηλεκτρική ενέργεια παραγόμενη τοπικά από ΑΠΕ. Τα ηλεκτρικά οχήματα (με χρήση συσσωρευτών και όχι κυψελών καυσίμου) διαδίδονται όλο και περισσότερο αν και η τιμή τους είναι υψηλότερη από την αντίστοιχη των πετρελαϊκών οχημάτων, η οποία σταδιακά μειώνεται.
Συνεπώς είναι τεχνολογικά δυνατόν να καλυφθούν οι ενεργειακές ανάγκες της Γαύδου με ανανεώσιμες πηγές ενέργειας χωρίς τη χρήση ορυκτών καυσίμων ιδίως οι ανάγκες σε ηλεκτρική ενέργεια, θερμότητα και ψύξη.
—Χρηματοδότηση
Δεδομένου του χαμηλού κόστους ενός τέτοιου εγχειρήματος λόγω του μικρού μεγέθους της Γαύδου η οργάνωση, η χρηματοδότηση και η διαχείρισή του μπορεί να γίνει από μίακοινωνική επιχείρηση η οποία μπορεί να προέλθει από πρωτοβουλίες της τοπικής κοινωνίας και ή οποία θα μπορεί να έχει συμμετοχική-συνεταιριστική μορφή.
Δεδομένου ότι οι πρωτοβουλίες τέτοιου τύπου ενισχύονται από τα ευρωπαϊκά κονδύλια η χρηματοδοτική ενίσχυση του έργου δεν θα είναι δύσκολη.
—Πλεονεκτήματα
Τα οφέλη που θα προκύψουν για τη Γαύδο και τον Νομό Χανίων θα είναι πολλαπλά όπως:
1. Μείωση της ρύπανσης του περιβάλλοντος από την αποφυγή χρήσης πετρελαίου στη Γαύδο για παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας.
2. Δεδομένου ότι το κόστος κατασκευής και λειτουργίας των εγκαταστάσεων παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας από ΑΠΕ θα είναι μικρό και θα επιδοτηθεί, οι κάτοικοι οι οποίοι θα συμμετέχουν στον φορέα κατασκευής και διαχείρισης του έργου θα έχουν κάποιο οικονομικό όφελος.
3. Καθώς η Γαύδος θα μετατραπεί σε ένα πράσινο νησί στο οποίο δεν θα χρησιμοποιούνται ορυκτά καύσιμα και δεν θα υπάρχουν εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα λόγω της χρήσης ενέργειας θα αποτελέσει πόλο έλξης τουριστών ευαισθητοποιημένων σε θέματα περιβάλλοντος. Είναι πολύ πιθανόν να οργανώνονται θερινά σχολεία, επιστημονικά συνέδρια [όπου οι συμμετέχοντες θα απολαμβάνουν παράλληλα το εξαιρετικό φυσικό περιβάλλον του νησιού], αλλά και να δημιουργηθεί μία ενεργειακή ακαδημία όπως και σε άλλες περιοχές που έχουν προωθήσει τις εναλλακτικές πηγές ενέργειας.
4. Η τεχνογνωσία που θα αποκτηθεί στη Γαύδο θα μπορεί να διαχυθεί και σε άλλα νησιά, όχι μόνο ελληνικά, τα οποία θα μπορέσουν και αυτά να αξιοποιήσουν τους ανανεώσιμους ενεργειακούς πόρους που έχουν μετατρεπόμενα σε νησιά με 100% χρήση των ΑΠΕ.
5. Για τη λειτουργία και τη συντήρηση των διαφόρων εγκαταστάσεων ΑΠΕ στη Γαύδο θααπασχοληθούν κάποιοι εξειδικευμένοι επιστήμονες και τεχνικοί.
6. Η μετατροπή της Γαύδου σε νησί με 100% χρήση των ενδογενών ΑΠΕ θα συνδυάσει τη τοπική αειφόρο ανάπτυξη με τη μείωση της χρήσης των (εισαγόμενων) ορυκτών καυσίμων και τη μείωση της εκπομπής θερμοκηπιακών αερίων στην ατμόσφαιρα.