Κωνσταντόπουλος (ΣΕΒΕ): Επιχειρηματική επέκταση εκτός συνόρων

Στο πλαίσιο της εκδήλωσης που συνδιοργάνωσαν ο ΣΕΒΕ και ο ΣΕΒ, με θέμα «Βιομηχανία και επιχειρηματικότητα για την περιφερειακή ανάπτυξη», μίλησε ο Πρόεδρος του ΣΕΒΕ Γιώργος Κωνσταντόπουλος και πιο συγκεκριμένα τόνισε τη σημασία της επιχειρηματικής επέκτασης εκτός ελληνικών συνόρων. Παρακάτω ακολουθεί η ομιλία του:

"Δίχως να θέλουμε να είμαστε πεσιμιστές, γνωρίζουμε όλοι ότι η κρίση ανέδειξε το μείζον πρόβλημα της Ελλάδας, δηλαδή ότι το οικονομικό και επιχειρηματικόμας μοντέλο είναι ελλιπές και μη αποτελεσματικό, καθώς στερείται ανταγωνιστικότητας και παρουσιάζει  σοβαρά δομικά προβλήματα. Η παραδοχή αυτή αποτέλεσε μία από τις σημαντικότερες αιτίες για τις οποίες η χώρα μας δεν κατάφερε να βγει σε σύντομο χρονικό διάστημα από την οικονομική κρίση και χρειάστηκαν τρία προγράμματα οικονομικής προσαρμογής μέχρι στιγμής. Επομένως, το πρόβλημα εντοπίζεται στη βάση του ελληνικού οικονομικού μοντέλου, το οποίο χαρακτηρίζεται από ισχνή παραγωγική και εξαγωγική επίδοση. Η έλλειψη εξαγωγικής στρατηγικής της ελληνικής παραγωγής λειτουργεί αρνητικά στη διατήρηση των παραγωγικών εξωστρεφών επιχειρήσεων στην Ελλάδα και στη δημιουργία ενός φιλοεπενδυτικού κλίματος. Αντ’ αυτού παρατηρείται μια έντονη επιφύλαξη από επενδυτές, με αποτέλεσμα πιθανές αποεπενδύσεις και συρρίκνωση της παραγωγικής βάσης της χώρας.

Προς επίρρωση των ανωτέρω, θα αναφέρω ως χαρακτηριστικό παράδειγμα την αποδυνάμωση των παραδοσιακά ισχυρών βιομηχανικών περιοχών της ελληνικής περιφέρειας, όπως ήταν η Βιομηχανική Περιοχή της Σίνδου, της Πάτρας, του Βόλου και της Ξάνθης. Η σημερινή εικόνα των περιοχών αυτών αποτυπώνει και την έλλειψη εθνικής στρατηγικής σε ζητήματα ανάπτυξης της εγχώριας βιομηχανίας, καθώς τα σημάδια της κρίσης είναι κάτι παραπάνω από εμφανή. Επιπλέον, ησύγκλιση της βιομηχανικήςπαραγωγής αποτελεί γεγονός, καθώς οι βιομηχανίες που κάποτε άνθιζαν στην ελληνική περιφέρεια τείνουν να εξαφανιστούν. Αυτό συμβαίνει καθώς τα αντικίνητρα που αντιμετωπίζουν οι επιχειρήσεις είναι πολλά και οδηγούν στον αφανισμό των επιχειρηματικών και βιομηχανικών πάρκων της χώρας. Χαρακτηριστικά να αναφέρω το υψηλό λειτουργικό κόστος και το υψηλό κόστος απόκτησης γης στις εν λόγω περιοχές, ενώ σημαντικό πρόβλημα αποτελεί και η έλλειψη επενδύσεων σε σχετικές υποδομές. Ως αποτέλεσμα, το μεγαλύτερο ποσοστό της βιομηχανικής δραστηριότητας πραγματοποιείται εκτός των βιομηχανικών πάρκων καθότι αυτά κρίνονται ασύμφορα για τους ενδιαφερόμενους επιχειρηματίες, γεγονός το οποίο επιβεβαιώνεται και από τις επιχειρήσεις που βρίσκονται εντός των βιομηχανικών περιοχών οι οποίες αμφισβητούν πλέον τα πλεονεκτήματάτους, δεδομένου του αυξημένου κόστους. 

Παράλληλα, τα υφιστάμενα προβλήματα που αντιμετωπίζουμε επί σειρά ετών στην εγχώρια αγορά όπως είναι η υπερφορολόγηση με δυσμενέστερη αυτή της εργασίας και η ελλιπής χρηματοδότηση των επιχειρήσεων, είχαν ως αποτέλεσμα την πλήρη αποδυνάμωση της παραγωγικής βάσης της χώρας, ενώ σημαντικό ρόλο έπαιξε και η επιβολή των capital controls. Σύμφωνα με εκτιμήσεις, στη Βιομηχανική Περιοχή της Σίνδου, οι ανενεργές επιχειρήσεις ανέρχονται στο 30%, ενώ πολλές είναι οι ελληνικές εταιρίες που έχουν μεταφέρει τη φορολογική τους έδρα εκτός Ελλάδας. Χαρακτηριστικότερο παράδειγμα είναι φυσικά η Βουλγαρία όπου η φορολογία των επιχειρήσεων ανέρχεται σε μόλις 10% και εκτιμάται ότι έχουν την έδρα τους περισσότερες από 17.000 ελληνικές επιχειρήσεις. Ιδιαίτερα επιζήμιο για τη χώρα μας είναι επίσης το γεγονός ότι, εκτός από το businessdrain, η κρίση επιδείνωσε και το φαινόμενο του braindrain, καθώς εκτιμάται (σύμφωνα με τηνΤράπεζα της Ελλάδος) ότι στο διάστημα 2008-2016, ο συνολικός αριθμός των Ελλήνων που έφυγαν από τη χώρα μας ανέρχεται σε 427.000, ενώ η συμβολή των Ελλήνων στα έσοδα των χωρών εγκατάστασης ανέρχεται σε 9,1 δις. ευρώ από φόρους εισοδήματος, εισφορές και ΦΠΑ (ΈρευναEndeavor). Φυσικά, εκτός των κρατικών εσόδων, η συνεισφορά των ανθρώπων αυτών, οι οποίοι χαρακτηρίζονται από υψηλό επιστημονικό επίπεδο, θα ήταν κομβικής σημασίας στην ενίσχυση της καινοτομίας και της επιχειρηματικότητας, με άμεσα οφέλη στη βιομηχανία και στην εξαγωγική δραστηριότητα της Ελλάδας.

Για να είμαστε διεθνώς ανταγωνιστικοί και να βελτιώσουμε την οικονομική μας κατάσταση, πρέπει να εστιάσουμε στην αξιοποίηση των συγκριτικών μας πλεονεκτημάτων και η ανάπτυξη της εγχώριας βιομηχανίας διεθνώς εμπορεύσιμων αγαθών είναι ένα από αυτά. Ο πρωταρχικός μας στόχος πρέπει να είναι η προσέλκυση επενδύσεων και για να επιτευχθεί αυτό πρέπει να άρουμε τα υφιστάμενα αντικίνητρα. Πρέπει επομένως να δημιουργήσουμε ένα περιβάλλον φιλικό προς το επιχειρείν, τόσο για τις μεγάλες όσο και για τις μικρές και μικρομεσαίες επιχειρήσεις, οι οποίες συνεισφέρουν σημαντικά στην οικονομική ανάπτυξη της χώρας και στη δημιουργία νέων θέσεων απασχόλησης. Η Ελλάδα έχει ανάγκη την παραγωγική της βάση περισσότερο από ποτέ. Στον ΣΕΒΕ έχουμε τονίσει επανειλημμένα ότι η εθνική μας στρατηγική πρέπει να βασιστεί στο μοντέλο «Παράγω και Εξάγω», καθώς η ενίσχυση της εγχώριας βιομηχανίας διεθνώς εμπορεύσιμων αγαθών αποτελεί απαραίτητη προϋπόθεση για την αύξηση της εξωστρέφειας σε περιφερειακό και εθνικό επίπεδο. 

Τα στοιχεία επιβεβαιώνουν ότι η Ελλάδα έχει τη δυναμική, υπό προϋποθέσεις, να αποκτήσει μία αναπτυξιακή τροχιά και να αντιμετωπίσει τα προβλήματα του παρελθόντος. Συγκεκριμένα, θετική εξέλιξη αποτελεί τόσο ηετήσια άνοδος του δείκτη βιομηχανικής παραγωγής κατά 2,0% το Σεπτέμβριο 2018, όσο και η σταθερά ανοδική πορεία των εξαγωγών στο πρώτο ενιάμηνο 2018 κατά 16,9% έναντι του αντίστοιχου διαστήματος του 2017. Εντούτοις η εξαγωγική επίδοση της Ελλάδας χαρακτηρίζεται αναιμική με το ποσοστό των εξαγωγών αγαθών ως προς το ΑΕΠ να ανέρχεται σε 15,4% το 2017 τη στιγμή που ο μέσος όρος στην Ευρωπαϊκή Ένωση είναι 36,8%, επομένως πρέπει να αυξήσουμε το ποσοστό αυτό στο επίπεδο του κοινοτικού μέσου όρου. Ένα επίσης σημαντικό πρόβλημα είναι η υπέρμετρη αύξηση των εισαγωγών, η οποία οδηγεί στη διόγκωση του εμπορικού μας ελλείμματος. Η ανάπτυξη της εγχώριας βιομηχανίας μπορεί να βοηθήσει σημαντικά στην υποκατάσταση των εισαγόμενων προϊόντων και εν τέλει στη βελτίωση του εμπορικού μας ισοζυγίου. 

Σημαντικός παράγοντας ανάπτυξης είναι επίσης η περιφερειακή ανάπτυξη, η σύγκλιση των περιφερειακών ανισοτήτων και η εστίαση στα πλεονεκτήματα που έχει η κάθε περιοχή. Η Βόρεια Ελλάδα είναι η κατά βάση παραγωγική και εξωστρεφής περιοχή της χώρας με τις εξαγωγές να αποτελούν το 27,1% του συνόλου της χώρας για το 2017, σύμφωνα με την αποκλειστική μελέτη που πραγματοποιεί σε ετήσια βάση το Ινστιτούτο Εξαγωγικών Ερευνών και Σπουδών (ΙΕΕΣ) του ΣΕΒΕ για τις εξαγωγές της Ελλάδας ανά περιφέρεια και περιφερειακή ενότητα. Μάλιστα, οι εξαγωγές της Βόρειας Ελλάδας για το 2017 παρουσίασαν αύξηση κατά 13,3% έναντι του 2016, ενώ ιδιαίτερα σημαντικό στοιχείο είναι η έντονη εξαγωγική δραστηριότητα σε πολλούς κλάδους με σημαντικότερο τον κλάδο των τροφίμων σε ποσοστό 33,4%, αλλά και την κλωστοϋφαντουργία και ένδυση (15,1% μερίδιο), τα πετρελαιοειδή (12,4%), τα μέταλλα (9,88%) και τα χημικά και πλαστικά σε ποσοστό 8,6% στο σύνολο των εξαγωγών. Παρατηρείται λοιπόν μία έντονα ανοδική τάση στις εξαγωγικές επιδόσεις της περιοχής, ενώ όπως ανέφερα και προηγουμένως, ο εκσυγχρονισμός και η ανασυγκρότηση των βιομηχανικών περιοχών των ελληνικών περιφερειών είναι ιδιαίτερα ζωτικής σημασίας και θα συμβάλλει σημαντικά στη βελτίωση της οικονομικής και κοινωνικής ζωής σε περιφερειακό και εθνικό επίπεδο.  

Η επόμενη μέρα της ελληνικής οικονομίας μετά την ολοκλήρωση των προγραμμάτων προσαρμογής οφείλει να είναι στραμμένη γύρω από τους άξονες παραγωγή, εξαγωγές, καινοτομία, επενδύσεις. Πιστεύουμε ότι η εξωστρέφεια είναι το κλειδί για την οικοδόμηση μιας ισχυρής και βιώσιμης οικονομίας που θα παράγει πλούτο και νέες θέσεις εργασίας προς όφελος της κοινωνίας. Η Ελλάδα έχει ανάγκη μία ισχυρή παραγωγική βάση, η οποία θα εστιάζει σε προϊόντα υψηλής προστιθέμενης αξίας που παρουσιάζουν αυξημένη διεθνή ζήτηση και η οποία θα υποστηρίζει και θα προωθεί ουσιαστικά την εξωστρέφεια. Οι εξαγωγείς κατάφεραν σε μία δύσκολη περίοδο να αναπτύξουν το διεθνές δίκτυο συνεργασίας τους και να αυξήσουν τη διεθνή τους δραστηριότητα. 

Η ανάπτυξη της εγχώριας βιομηχανίας μπορεί να βοηθήσει σημαντικά στην υποκατάσταση των εισαγόμενων προϊόντων και εν τέλει στη βελτίωση του εμπορικού μας ισοζυγίου. Φυσικά, επίσης σημαντικός στην ανάπτυξη της εξωστρέφειας και στη βελτίωση του εμπορικού ισοζυγίου είναι και ο τομέας των υπηρεσιών που το 2017 παρουσίασε σημαντική αύξηση κατά 13,0% έναντι του 2016.

O ΣΕΒΕ αποτελεί το μεγαλύτερο εξαγωγικό φορέα της χώρας, εκπροσωπώντας725 μέλη σε όλη την Ελλάδα, από τα οποία 520 ενεργά και δυναμικά σε όλη την ελληνική επικράτεια, 40.000 εργαζόμενους και 8,5 δις. ευρώ τζίρο που αντιστοιχούν στο 40% των ελληνικών εξαγωγών, χωρίς να υπολογίζονται στα παραπάνω στοιχεία τα έμμεσα μέλη ενώσεων που είναι μέλη του Συνδέσμου ως φορείς. Ασχολείται πρωτοποριακά και σχεδόν αποκλειστικά από το 1975 με την εξωστρέφεια και τη διεθνή ανταγωνιστικότητα των ελληνικών επιχειρήσεων προϊόντων και υπηρεσιών και αυτός είναι ο λόγος που έχει αποκτήσει συσσωρευμένη γνώση και εμπειρία στην έμπρακτη και ουσιαστική υποστήριξη των μελών του.Είναι από τους λίγους φορείς στην Ελλάδα που διαθέτουν οργανωμένο Τμήμα Εξυπηρέτησης Μελών, το οποίο σε καθημερινή βάση διεκπεραιώνει δεκάδες ζητήσεις πληροφόρησης για ειδικά θέματα εξαγωγών και διεθνούς επιχειρηματικότητας. Παρέχει άμεση, πρακτική, ουσιαστική και τεκμηριωμένη υποστήριξη στην ελληνική επιχειρηματική κοινότητα και παρεμβαίνει αποτελεσματικά για την επίλυση προβλημάτων και την εξάλειψη εξαγωγικών αντικινήτρων. Διοργανώνει– μόνος του ή σε συνεργασία με άλλους όπως ο ΣΕΒ και η Eurobank -δράσεις επιχειρηματικής δικτύωσης, πραγματοποιεί εξειδικευμένες έρευνες και μελέτες και εκπαιδεύει συστηματικά από το 1989 επιχειρηματίες και στελέχη σε στοχευμένα θέματα διεθνούς εμπορίου. Παράλληλα, αξιοποιώντας τη γνώση και εμπειρία των μελών του, συμβάλλει στη διαμόρφωση θέσεων και στην τεκμηρίωση προτάσεων για την ενίσχυση της εξωστρέφειας και διεθνούς επιχειρηματικότητας, αποτελώντας σύμβουλο της πολιτείας. Στον ΣΕΒΕ πιστεύουμε ακράδαντα ότι το μοντέλο «Παράγω και Εξάγω» πρέπει να αποτελέσει τη βάση μίας εθνικής στρατηγικής εξωστρέφειας και γι’ αυτό έχουμε καταθέσει σχετική πρόταση για ανάπτυξη εθνικής εξαγωγικής στρατηγικής εδώ και 20 χρόνια τουλάχιστον."