Ποιος δικαίως κατέχει σήμερα τα Μάρμαρα του Παρθενώνα; Πριν από δυο αιώνες όταν τα απέκτησε ο Έλγιν, οι Οθωμανοί κυβερνούσαν την Ελλάδα. Οπότε είναι εύκολο να αναρωτηθούμε αν είχαν νόμιμα το δικαίωμα να του επιτρέψουν να αποκτήσει αυτά τα έργα τέχνης.
Το βιβλίο της Patricia Vigderman (Mad Creek Books, 2018) που κυκλοφορεί με τίτλο The Real Life of the Parthenon εξιστορεί την ιστορία και την εκδοχή της συγγραφέως. Εγκατεστημένα στο Βρετανικό μουσείο τα Μάρμαρα του Παρθενώνα, έχουν ασκήσει μεγάλη επιρροή σε γενιές επιστημόνων και καλλιτεχνών. Με την Αθήνα να έχει το Μουσείο Ακρόπολης για να τα υποδεχθεί οι φωνές που ζητούν την επιστροφή τους στη χώρα που δημιουργήθηκαν ως οργανικά και αναπόσπαστα μέλη του μνημείου του Παρθενώνα πληθαίνουν και υποστηρίζουν πως πρόκειται για ένα ισχυρό μέρος της ελληνικής εθνικής κληρονομιάς. Σε απάντηση, έχει υποστηριχθεί ότι η κλασική κουλτούρα της αρχαιότητας είναι πλέον καθολική και επομένως όχι η ιδιοκτησία κάποιου συγκεκριμένου έθνους.
Η εύθραυστη αφήγηση της συγγραφέως για την Πραγματική Ζωή του Παρθενώνα αναδεικνύει αυτή την ιστορία σε μια καθολικότερη που αφορά τον πολιτιστικό επαναπατρισμό, προσφέροντας μια λεπτή διαλεκτική ανάλυση. Η συγγραφέας ταξίδεψε όχι μόνο στην Αθήνα αλλά και στο Λονδίνο και την Villa Getty στο Λος Άντζελες, και τη νότια Ιταλία.
Στο βιβλίο της επιστρέφει στην αρχική απόκτηση των Μαρμάρων από τον Έλγιν και αναρωτιέται αν οι Τούρκοι ηγέτες είχαν το δικαίωμα να του επιτρέψουν να αποκτήσει αυτά τα έργα τέχνης. Η ιστορία που περιγράφει αναφέρεται σε ένα παρελθόν που έχει απομακρυνθεί, ενώ τα έργα τέχνης είναι εδώ και για πάντα. Η Patricia Vigderman αναρωτιέται ανάμεσα σε άλλα πως είναι δυνατόν να μιλάμε για καλή διατήρηση των γλυπτών στο Βρετανικό μουσείο αφού αποχρωματίστηκαν «καθαρίστηκαν» από τον αρχικό τους χρωματισμό που χάθηκε για πάντα.
Αναρωτιέται ακόμα και για το πόση σχέση έχουμε εμείς σήμερα ως Έλληνες με τον παλαιό, παγανιστικό κόσμο που γιορτάζεται στον Παρθενώνα.
Η ελληνική πολιτιστική ταυτότητα, γράφει, περιλαμβάνει επιτεύγματα που θαυμάζουμε όπως η φιλοσοφία του Πλάτωνα, τα έργα του Ευριπίδη, η δημοκρατία και τα υπέροχα έργα τέχνης. Τα Μάρμαρα του Παρθενώνα γράφει στο βιβλίο της η συγγραφέας πρέπει να επιστραφούν, δεν πρόκειται να είναι ποτέ ανεξάρτητα κινούμενα αντικείμενα ή να εμφανιστούν σε κάποιο μουσείο βιδωμένα σε ανοξείδωτες βάσεις.
Θέτει και ένα άλλο ερώτημα: αν τα ιερά αυτά έργα μπορούν να μετατραπούν απλώς σε έργα τέχνης. Ο αποχρωματισμός τους ήταν ένα πρώτο βήμα. Τα Μάρμαρα του Παρθενώνα θέτουν το ίδιο ερώτημα με τον πιο δραματικό τρόπο επειδή προέρχονται από μια χαμένη παγανιστική κουλτούρα. Η Vigderman έχει φιλοσοφικά επιχειρήματα και παραθέτει όλες τις απόψεις ακολουθώντας τον Πλάτωνα και την άποψή του πως η κριτική σκέψη είναι απαραίτητο προοίμιο για ηθική δράση.
kerdos.gr
